Po II wojnie światowej handel zagraniczny był całkowicie uzależniony od państwa. Wydawało ono koncesje m. in. na handel bronią, alkoholem, papierosami i samochodami. Zniesienie monopolu państwa w tym zakresie nastąpiło w roku 1990. Zniesiono wówczas większość koncesji, umożliwiono prowadzenie transakcji handlowych osobom fizycznym i prawnym, zlikwidowano ograniczenia ilościowe w handlu międzynarodowym. Ponadto wprowadzono wymienialność złotego oraz taryfę celną na produkty importowane z zagranicy.
Obecnie występuje zjawisko nadwyżki importu nad eksportem, to znaczy, że Polska posiada ujemny bilans handlu zagranicznego. Głównymi partnerami Polski są kraje Unii Europejskiej (do 1991 roku wymiana handlowa była prowadzona wyłącznie z krajami RWPG).
Około 70% wartości polskiego eksportu stanowią wyroby hutnicze, produkty mineralne, drewno i wyroby z drewna, materiały i wyroby włókiennicze oraz metale nieszlachetne i ich wyroby. Są to wyroby surowcochłonne, pracochłonne, oparte na technologii bazowej i w większości mało przetworzone. W ostatnich latach wzrasta jednak udział w eksporcie wyrobów technologicznie zaawansowanych, które stanowią obecnie około 30%, jak np. wyroby przemysłu motoryzacyjnego.
Główne towary eksportowe Polski:
- Meble produkowane głównie dzięki nowoczesnym technologiom niemieckim i wysyłane na niemiecki rynek. Wiele z tych mebli w Polsce jest jedynie montowana z części sprowadzanych z Niemiec.
- Samochody osobowe - są rezultatem inwestycji koncernów samochodowych z krajów zachodnich i z Korei.
- Telewizory - są efektem zagranicznych inwestycji.
- Odzież - szyje się głównie z materiałów dostarczanych z zagranicy i według zagranicznych wzorów. W ostatnich latach obserwuje się zalew polskiego rynku tanią odzieżą z krajów dalekiego Wschodu.
- Statki - przemysł stoczniowy jest tradycyjnym przemysłem polskiej myśli technicznej. Polska specjalizuje się głównie w kontenerowcach i chemikaliowcach. Elektronika montowana na tych statkach pochodzi jednak z importu.
- Węgiel kamienny - w latach 70-tych XX wieku Polska zajmowała drugie miejsce w eksporcie węgla kamiennego na świecie (po Stanach Zjednoczonych). Jednak obecnie eksport jest nieopłacalny, gdyż jest zbyt duża konkurencja taniego węgla z RPA, USA czy Australii.
- Wyroby metalurgiczne - dominują nisko przetworzone półprodukty z żelaza.
- Produkty przemysłu chemicznego.
Obecnie obserwuje się w Polsce wzrost roli tzw. handlu wewnątrzproduktowego, tzn. handlu częściami i elementami. Oznacza to, iż np. samochody powstają z części sprowadzanych do Polski z zagranicy. W kraju są jedynie montowane. W tym rodzaju handlu największy udział mają następujące branże:
- Motoryzacja
- Meblarstwo
- Telekomunikacja
- Elektronika biurowa
Handel wewnątrzproduktowy stanowi obecnie ponad 20% handlu zagranicznego.
W polskim imporcie dominują produkty konsumpcyjne i zaopatrzeniowe. Głównymi towarami są:
- Produkty przemysłu motoryzacyjnego - samochody, akcesoria, podzespoły, silniki i nadwozia.
- Ropa naftowa i jej produkty oraz gaz ziemny - Polska sprowadza około 99% zapotrzebowania na ropę i około 40% zapotrzebowania na gaz ziemny. Głównym dostawcą jest nadal Rosja.
- Lekarstwa i inne wyroby przemysłu chemicznego.
- Wyroby telekomunikacyjne.
- Energia.
Udział handlu zagranicznego w PKB jest w Polsce niewielki w stosunku z innymi krajami Unii Europejskiej i wynosi około 22% (2002 r.). W ostatnich latach obserwuje się jednak wzrost znaczenia handlu zagranicznego w polskiej gospodarce. Głównym rynkiem zbytu polskich towarów są kraje Unii Europejskiej (około 69% eksportu), są zarazem głównym rynkiem zaopatrzeniowym naszego kraju (około 62% importu). Polska eksportuje towary także na rynki krajów Europy Środkowo-Wschodniej (około 19% eksportu).
Polska ma obecnie problem w eksporcie żywności do krajów Unii Europejskiej, gdyż nie spełnia ona unijnych standardów.
