Transport definiowany jest jako rodzaj komunikacji, który służy przenoszeniu bądź przewożeniu osób bądź ładunków. W zależności od środowiska, w którym następuje przemieszczanie wyróżnia się transport lądowy (m. in. kolejowy, drogowy, przewodowy), wodny (śródlądowy i morski) oraz powietrzny (np. lotniczy). Poszczególne regiony świata są bardzo zróżnicowane pod względem stopnia rozwoju transportu. Wynika to między innymi z nierównomiernego rozmieszczenia ludności, zróżnicowania w rozwoju gospodarczym poszczególnych państw oraz uwarunkowań środowiskowych.

W Polsce warunki naturalne sprzyjają rozwojowi transportu; zdecydowana większość kraju ma charakter nizinny. Dodatkowo wielkim atutem jest dostęp do morza, dzięki czemu możliwe są kontakty drogą morską z innymi państwami. Korzystne jest także położenie na tle innych krajów; Polska stanowi swoisty pomost pomiędzy Niemcami i Rosją a szerzej- pomiędzy Europą Zachodnią a Wschodnią. To sprawia, że uchodzi ona za bardzo ważny kraj tranzytowy na komunikacyjnej mapie kontynentu.

Analizując strukturę przewozów w Polsce należy stwierdzić, że najważniejszymi środkami transportu są: kolej oraz samochody, przy czym transport samochodowy większe znaczenie odgrywa w przewozach bliższych, natomiast kolejowy- na większe odległości. Powyższa zależność dotyczy zarówno przewozów osobowych jak i pasażerskich. W celu lepszego zapoznania się z sytuacją transportową Polski poniżej omówione zostaną po kolei poszczególne rodzaje transportu czyli: kolejowy, samochodowy, lotniczy, rzeczny śródlądowy, morski oraz przesyłowy.

Transport kolejowy

Historia kolei na obszarze Polski sięga czasów zaborów. Pierwszym połączeniem był odcinek Wrocław- Oława, który powstał w roku 1842. W tym czasie sieć kolejowa w każdym z trzech zaborów rozwijała się niezależnie. W okresie międzywojennym wybudowano bardzo ważny szlak kolejowy łączący Zagłębie Górnośląskie z Gdynią, czyli Magistralę Węglową. Umożliwiło to eksport węgla drogą morską. W tym czasie rozpoczęła się także elektryfikacja kolei. W międzywojniu połączono koleją Warszawę z Krakowem oraz Poznaniem. Zniszczenia jakie dokonały się w infrastrukturze kolejowej w czasie II wojny światowej zostały odbudowane. Po wojnie powstało także wiele nowych linii o znaczeniu strategicznym, m. in. Centralna Magistrala Kolejowa (Górny Śląsk- Warszawa). Prowadzono również stopniową elektryfikację kolei. Mimo tego stopień elektryfikacji wynosi obecnie niecałe 50% (48,9%). Obecnie zaznaczają się bardzo duże dysproporcje w stopniu rozwoju sieci kolejowej w Polsce. Gęstość tej sieci największa jest w zachodniej i południowo- zachodniej Polsce, maksymalnie osiągając 14km/ 100km2 w byłym województwie katowickim, najmniejsza natomiast w centralnej i północno- wschodniej Polsce (w byłym województwie łomżyńskim wynosi jedynie 2,5km/ 100km2). Największymi węzłami kolejowymi są obecnie: Warszawa, Kraków oraz Górny Śląsk. Za pomocą kolei w Polsce przewożonych jest 18% wszystkich ładunków oraz 28% ogółu pasażerów. Problemem polskich kolei jest między innymi przestarzała infrastruktura, niezbyt dobry stan techniczny torów, brak szybkich połączeń na wzór francuskiego TGV.

Transport samochodowy

Długość wszystkich dróg utwardzonych w Polsce wynosi 242 tys. km. W zestawieniu z powierzchnią kraju daje to gęstość dróg kołowych na poziomie 75km/ 100km2 (największa w byłym województwie krakowskim, a najmniejsza w byłym suwalskim). Gęstość ta jest dziesięciokrotnie większa od gęstości kolei. Samochody odgrywają najważniejszą rolę transportową w kraju, gdyż za ich pomocą przewożonych jest 70% wszystkich osób oraz 80% ładunków. Problemem transportu samochodowego jest zły stan techniczny dróg, a przede wszystkim niedostatek autostrad. Znacznie utrudnia to szybkie przemieszczanie się. Obecnie zwraca się coraz większą uwagę na konieczność budowy sieci autostrad, które ułatwiłyby przemieszczanie się w obrębie kraju oraz usprawniły ruch tranzytowy.

Transport lotniczy

Tradycja lotnictwa polskiego jest bardzo bogata, jednak nie przekłada się ona na stopień rozwoju transportu lotniczego, ani też na nowoczesność maszyn używanych w lotnictwie polskim. Transport ten służy głównie przewozom pasażerskim, natomiast jeśli chodzi o towary to jest on ograniczony głównie do przesyłek oraz niektórych produktów spożywczych. Obecnie w Polsce funkcjonuje 8 portów lotniczych: Warszawa (Okęcie), Gdańsk (Rębiechowo), Poznań (Ławica), Wrocław (Strachowice), Katowice (Pyrzowice), Kraków (Balice), Rzeszów (Jasionka), Szczecin (Goleniów). Trzeba zaznaczyć, że dwa ostatnie porty mają charakter wyłącznie krajowy; nie obsługują lotów zagranicznych. O marginalnym znaczeniu lotnictwa w zaspokojeniu potrzeb transportowych Polaków świadczy fakt, że zarówno pod względem przewozu ładunków jak i osób jego udział kształtuje się znacznie poniżej 1%.

Transport rzeczny śródlądowy

Ten rodzaj transportu posiada bardzo długą historię; już w średniowieczu bowiem wykorzystywano rzeki do spławiania drewna, natomiast od XVI wieku wykorzystywano Wisłę do transportu zboża z Mazowsza do Gdańska. W czasie rozbiorów Wisła straciła na znaczeniu, zyskała natomiast Odra. Współcześnie całkowita długość dróg wodnych, które nadają się do transportu wynosi 1600km, z czego 360km stanowią kanały. Sytuację żeglugi śródlądowej utrudnia fakt, że przeważająca część polskich rzek nie jest w stanie przyjąć jednostek dużych, towarowych. Dodatkowo odznaczają się one przeważnie niskimi stanami wód bądź też znacznymi wahaniami ich poziomu. Z tego powodu, jak i ze względu na zaleganie pokrywy lodowej w porze zimowej sezon żeglowny na rzekach polskich nie trwa całego roku; na Wiśle i Odrze wynosi on maksymalnie 220 dni. Ze względu na wymienione powyżej ograniczenia znaczenie transportu rzecznego jest niewielkie i zaspokaja on ogólnie tylko 1% potrzeb przewozowych kraju.

Transport morski

Ten rodzaj transportu jest możliwy ze względu na dostęp Polski do morza. Długość linii brzegowej wynosi 788km, a morskiej granicy państwowej- 528km. Dostęp do Bałtyku ma dla kraju niezmiernie ważne znaczenie nie tylko ze względów transportowych; umożliwia on bowiem prowadzenie rybołówstwa, rozwój przemysłu stoczniowego oraz turystyki. Polska flota wykorzystywana jest głównie do transportu surowców oraz innych produktów i należy zaznaczyć, że jest to najbardziej opłacalny rodzaj transportu towarów o dużym tonażu na znaczne odległości. W skład polskiej floty wchodzi 217 jednostek, której całkowita wyporność oceniana jest na 3,9mln ton. Najważniejszymi portami krajowymi są: zespół portowy Gdańsk- Gdynia, zespół Szczecin- Świnoujście, mniejsze znaczenie mają natomiast: Kołobrzeg, Darłowo i Ustka. W porcie gdańskim przeładowuje się głównie drewno, węgiel, siarkę oraz ropę naftową; w Gdyni- zboża i drobnicę; w Szczecinie i Świnoujściu- rudy metali oraz surowce chemiczne. W morskim transporcie pasażerskim znaczenie odgrywają następujące porty: Świnoujście (połączenia z Ystad i Kopenhagą), Gdańsk (połączenia z Helsinkami i Sztokholmem).

Transport przesyłowy

Pod pojęciem transportu przesyłowego rozumie się przesyłanie surowców i energii za pomocą rurociągów, gazociągów, wodociągów oraz linii energetycznych. Obecnie największe znaczenie odgrywają rurociągi do transportu ropy naftowej oraz gazociągi.