Powierzchnia Ziemi zaczęła się kształtować od tak zwanej fazy wyjściowej. Faza ta skończyła się ponad dwa i pół miliarda lat temu. Warstwy naszego globu, które leżały blisko powierzchni były nacechowanie ogromną ruchliwością. To właśnie tej ruchliwości, także procesom lądotwórczym oraz orogenicznym, zawdzięczamy urozmaicona rzeźbę kontynentów. Gdyby one nie istniały to zaledwie po stu milionach lat, z powodu czynników zewnętrznych, rzeźba ta uległaby likwidacji. W tym okresie, na naszej planecie istniały tylko archipelagi wysp. Nie było w tamtym czasie bloków kontynentalnych. Wyspy te podlegały górotwórczym procesom.

Następna faza rozpoczęła się około dwóch i pół miliarda lat temu i trwała około miliarda lat. W tej właśnie fazie wspomniane wcześnie archipelagi wysp uległy połączeniu. Zaczęły w ten sposób tworzyć sztywne elementy kontynentów. Elementy litosfery, które łączył się ze sobą, podlegały tektonicznym procesom. Miały one miejsce na sporych obszarach oraz w dużych czasowych odstępach. W wyniku tych procesów zaczęły się formować tak zwane kratony, które były sztywnymi fragmentami litosfery. W późniejszych dziejach naszej planety podlegały one pękaniu oraz powolnym, pionowym ruchom. Nie były natomiast fałdowane. Wtedy też zaczęły pojawiać się zróżnicowanie, klimatyczne strefy, a także zaczęły działać różne, zewnętrzne procesy. Na lądach powstawały, rozwijały się, a później zanikały lodowe pokrywy. Dowodami na te wydarzenia są lodowcowe osady, tak zwane tility.

Kolejna faza nazwana była fazą tektoniki płyt. Zaczęła się około półtora miliarda lat temu. Podczas tej fazy sztywne fragmenty litosfery wciąż poruszały się. To właśnie w tym okresie uformowały się morza i oceany. Z początku były one długie oraz względnie wąskie. Ich dno stale obniżało się oraz rozszerzało. Gromadziły się tam duże warstwy osadowe. Później, w czasie zsuwania się kratonów, uległy one sfałdowaniu oraz wypiętrzeniu, Właśnie w ten sposób uformowały się pasma górskie. Siedemset milionów lat temu najprawdopodobniej istniał prastary ląd (nazywany przez niektórych Pangeą). Został on utworzony z kawałków litosfery. Otaczały go wody wszechoceanu. Po jakimś czasie uległ on rozpadowi na mniejsze elementy, które porozdzielały nowopowstałe oceany: prekaledoński, preuralski oraz prehercyński. Ciągłe przemieszczenia się tych fragmentów spowodowały zanik oceanu przedkaledońskiego. Jego likwidacja, a także wypiętrzenie leżących na jego dnie osadów, spowodowały uformowanie się pasma kaledońskiego górotworu. Następnie zanikły oceany preuralski oraz prehercyński. W ich miejscu wyrosły systemy górotworów hercyńskich oraz uralskich. Jako rezultat tych wydarzeń, na naszej planecie, blisko dwieście lata temu ponownie zaistniał wszechląd, który otaczał wszechocean. W tym samym okresie był również początek wielkiego dryfu kontynentów. Na początku Wszechląd pęknął na dwie części. Północna część nazywana jest dziś Laurazją, a natomiast południowa, Gondwaną. Rozwarciu zaczął ulegać również ocean Tetydy. Na początku utworzył się środowy Atlantyk, następnie południowy. Zaczęła się również tworzyć wodna przestrzeń pomiędzy Antarktydą, która wciąż stanowiła ogromny ląd wraz z Australią, a Afryką. Przez ocean Tetydy na północ zaczął się przemieszczać blok dzisiejszych Indii, który oderwał się od Afryki. Środkowa część Atlantyku, w tym samym czasie ulegała rozszerzaniu na północ. Od wciąż połączonej z Grenlandią Europy, odłączył się blok Amerykański. Następnie rozłączeniu uległa Europa i Grenlandia. Obie Ameryki, północna oraz południowa, w wyniku przemieszczania się w kierunku zachodnim, zdeformowały swe zachodnie brzegi. W ten sposób wytworzył się tam system górski nazwany później Kordylierami. W następnej kolejności zaczął zanikać ocean Tetydy. W tym samym czasie z Azją zderzyły się Indie. W wyniku tego zderzenia rozpoczęło się niezwykle intensywne i gwałtowne fałdowanie. To w jego wyniku wypiętrzyły się Himalaje. Po odłączeniu się Antarktydy od Australii utworzył się Indyjski ocean. Bliskie zbliżenie się do siebie Europy i Afryki spowodowało wypiętrzenie się Alp, Pirenejów, a także Kaukazu. Pozostałości Tetydy przekształciły się w Morze Śródziemne.

Następnie przyszły czasy nazwane później erami prekambryjskimi. To właśnie z tych czasów pochodzą skały o ogromnej grubości, złożone głównie z krystalicznych oraz przeobrażonych skał takich jak na przykład granity czy gnejsy. Innym przykładem tych skał są łupki krystaliczne. Na skałach tych można spotkać również osadowe typy skał. Należą do nich między innymi piaskowce oraz zlepieńce. W tym okresie miały również miejsce liczne ruchy górotwórcze o dużej skali. Powstało wtedy jak i również uległo zniszczeniu wiele systemów górskich. Silnie skonsolidowane oraz zdeformowane w tamtym okresie skały są teraz jednym z głównych składników fundamentów dzisiejszych kontynentów. W przypadkach kiedy występują na powierzchnię, nazywamy je tarczami krystalicznymi. Jedną z ich głównych cech jest ugięcie w części środkowej. Występowanie skał prekambryjskich zauważa się również w niektórych pasmach górskich. Są to podniesione na dużą wysokość twardzielce. Charakteryzują się one dużą odpornością na procesy zewnętrzne. Także w erach prekambryjskich powstało pierwsze formy życia. Rozwinęły się one w wodzie. Z początku rozwinęły się rośliny, jakiś czas później powstały pierwsze zwierzęta. U schyłku tych er, życie rozwinęło się już w zaawansowanym stopniu. Organizmy z tego okresu zachowały się jedynie jako skalne ślady. Podsumowując. W czasie er prekambryjskich zastygła skorupa ziemska. Także w tym okresie utworzyły się tarcze kontynentalne. Zanotowano w nich również kilka ruchów górotwórczych. Powstałe w tym okresie tarcze kontynentalne to: tarcza afrykańska, arabska, brazylijska, gujańska, australijska, grenlandzka, kanadyjska oraz dekańska.

Po erach prekambryjskich nadszedł paleozoik. To właśnie z tej ery pochodzi większość skał osadowych, które zawierają dużą liczbę śladów życia, takich jak chociażby skamieniałe trylobity. Trylobity były stawonogami, żyjącymi wyłącznie w tej epoce. Takie skamieniałości, które pozwalają w miarę precyzyjnie określić ich wiek określamy mianem skamieniałości przewodnich. Trylobity do nich należą. Podobnie jak graptolity, które były niewielkimi, krzaczastymi, pływającymi koloniami morskich zwierząt. Z początków paleozoiku pochodzą głównie skamieniałości, które reprezentują morską faunę. Są to liczne stawonogi, głowonogi, ramienionogi, skorupiaki, ślimaki, małże, gąbki, a także korale. Następnie na świecie pojawiły się takie kręgowce jak ryby. Również w tej erze, a konkretnie w jej pierwszej połowie, powstały pierwsze lądowe rośliny. Należały do nich między innymi wielki skrzypy, paprocie drzewiaste oraz nasienne, a także nagonasienne rośliny. W późniejszym paleozoiku wykształciły się również zwierzęta lądowe. Należą do nich owady, płazy, skorupiaki, gady, a także pewne osobniki ssakokształtne. Na tą erę przypadają dwa duże górotwórcze ruchy. Pierwszy z nich nosi nazwę starszej orogenezy kaledońskiej. Odbywał się on w wielu fazach. Czas jego trwania szacuje się mniej więcej od końcowego kambru aż do początkowego dewonu. Drugi okres nazywamy młodszą orogenezą hercyńską. Jego początek szacuje się na przełom kambru oraz dewonu. Zakończył się najprawdopodobniej w permie. W czasie owych orogenez deformacjom uległy między innymi osadowe skały, które zawierały wiele skamieniałości. W tym samym czasie powstały, a także zostały zdeformowane krystaliczne skały plutoniczne. Również w erze paleozoicznej zmianom uległy termiczne warunki panujące na Ziemi. Zmianom uległo rozprzestrzenienie, a także układ klimatycznych stref. Zmianie nie uległo tylko występowanie stref, w których panował klimat, zimny, ciepły lub umiarkowany. W wyniku fałdowania kaledońskiego powstały takie góry rak między innymi: Sudety, Góry Skandynawskie, czy Góry Południowo Chińske. Również powstanie Gór Kaledońskich przypisuje się temu fałdowaniu. Podczas fałdowania hercyńskiego powstały takie góry jak na przykład: Góry Harc, Appalachy, Pireneje, Góry Świętokrzyskie, Góry Ural, Góry Smocze, czy Rudawy.

Kolejną erą w dziejach naszej planety był mezozoik. Era ta charakteryzuje się niezwykle intensywnym przekształcaniem się oblicza naszej planety. W czasie jej trwania, zmianom uległ rozkład oceanów oraz mórz. Także w tej erze rzeźba litosfery ulegała ciągłym przekształceniom. Ukształtowały się w niej ogromne sekwencje osadowych skał. Były one przede wszystkim morskiego pochodzenia. To także w tym okresie rozpoczęła się orogeneza alpejska. Bardzo duża aktywność wulkaniczna oraz tektoniczna powodowały ciągłe powstawanie nowych skał pochodzenia krystalicznego. Ewoluowało także życie na Ziemi. Zarówno ląd jak i morze zostało zdominowane przez ogromne gady oraz płazy. W morzach panowały plezjozaury oraz ichtiozaury. Na lądzie dominowały diplodoki, tyranozaury a także stegozaury. Także w mezozoiku pojawiły się pierwsze na świecie ptaki. Najstarsze z nich zostały nazwane archeopteryksami. Dalszemu rozwojowi ulegały także ssaki, które wtedy nie były jeszcze zbyt liczne. Niezwykle silnie rozwinęła się również drobna morska fauna. Jaj przedstawicielami były między innymi: głowonogi, małże, ramienionogi, jeżowce, gąbki, otwornice czy korale. Głowonogi były w tym okresie reprezentowane przede wszystkim przez belemity oraz amonity. Oba te gatunki wymarły w końcowym okresie tej ery. Dlatego też zostały uznane za skamieniałości przewodnie.

Następną erą w dziejach naszej planet był kenozoik. W porównaniu do poprzednich okresów jest on bardzo krótki. Zasadniczym tego powodem jest fakt, iż era ta wciąż trwa. To właśnie w tej erze ukształtował się taki układ mórz oraz lądów jaki znamy z dzisiejszego świata. W bardzo wyraźny sposób zaznaczyły się w tej erze zmiany termicznych warunków. Właśnie w tej erze doszło do dużych ochłodzeń. Rozwinęły się w znacznym stopniu pokrywy lodowcowe. Znaczna część tych ochłodzeń przypadła na czwartorzęd. To właśnie w tym czasie powstały ogromne lądolody, górskie zlodowacenia, a także zlodzenia morskie. Obniżeniu z tego względu uległ poziom wód w morzach i oceanach. Przesunięciu uległy również strefy klimatyczno-roślinne. Wciąż ewoluował świat organiczny. Niewiele ewoluowała flora. Powstały takie gatunki roślin jak: dęby, glony, olchy, czy cyprysy. W przeciwieństwie do niej niezwykle szybko ewolucja postępowała w faunie. Na trzeciorzęd przypada rozwój wielu zwierząt, szczególnie ptaków. W tym okresie powstały również między innymi: ślimaki. Na lądzie zaczęły dominować ssaki. Ich rozwój uległ jednak zahamowaniu poprzez zmiany klimatyczne i strefowe. W tym okresie na Ziemi pojawiły się także ssaki naczelne. Według jednej z wielu teorii to właśnie od nich pochodzi człowiek.