Raport Witolda - geneza i gatunek utworu
„Raport Witolda” powstał między 1944 a 1945 rokiem, kiedy to Witold Pilecki uciekł z obozu KL Auschwitz i zdecydował się na przygotowanie dokumentu dla swoich przełożonych. Dokument ten okazał się obok raportów Karskiego jednym z najbardziej wiarygodnych źródeł wiedzy na temat Holocaustu i sposobu funkcjonowania obozu w Auschwitz.
Określenie gatunkowe tekstu jako raport wskazuje na narratora, który jest jednocześnie bezpośrednim uczestnikiem i obserwatorem wydarzeń. Pilecki dał się aresztować podczas tzw. II Łapanki Warszawskiej, właśnie po to, by dotrzeć do obozu, założyć tam organizację, która miałaby pomóc w późniejszym wyzwoleniu więźniów, ale i po to, by udokumentować zbrodnie popełniane przez nazistów na cywilach o bardzo różnym pochodzeniu. Raport to także dokument, który stara się przedstawić informacje w sposób bardzo rzetelny, konkretny, bez odwoływania się do uczuć i emocji. Pilecki nie ustrzegł tego co prawda w całym raporcie, jednak w większej części narracja jest bardzo przejrzysta, konkretna, do bólu wręcz faktograficzna. Pod tym względem również jest to unikatowe świadectwo wydarzeń II wojny światowej.
Raporty Pileckiego wydane w całości po raz pierwszy zostały dopiero w 2000 roku.
