1. Wprowadzenie:

" Globalizacja, a tym samym integracja europejska sama w sobie nie jest ani dobra ani zła. Może stanowić zagrożenie, jeśli uczyni się z niej współczesną formę kolonializmu (...) " 

Jan Paweł II 

Wyjaśnienie na czym polega globalizacja oraz jak oddziałuje na proces integracji europejskiej:

Globalizacja jest pojęciem niezwykle szerokim i niejednoznacznym. Mówi się o niej np . w kontekście ekologii czy też ubóstwa ale także o środkach masowego przekazu, na czele z siecią Internet, itd. Producenci prześcigają się w globalnym wytwarzaniu i dostępie do swoich towarów, natomiast analitycy rynku zwracają uwagę na pewne zachowania inwestorów o globalnym stopniu oddziaływania na gospodarkę, itp.

Globalizacja znana jest od bardzo dawna. Kiedyś po prostu przypisywano jej inne miano. Po raz pierwszy w sposób bardzo jaskrawy brzemienne skutki globalizacji były odczuwalne po "czarnym czwartku" (krach) na giełdzie w Nowym Yorku, w roku 1929. Mimo tego, że miało to miejsce w Stanach Zjednoczonych to gospodarki narodowe państw europejskich odczuły to w sposób niezwykle dotkliwy. Był to jeden z pierwszych dowodów na to jak silnie są ze sobą powiązane poszczególne kraje na świecie.

Z terminem globalizacja należy utożsamiać wszystko to co jest lub staje się powszechne i charakterystyczne dla całej lub prawie całej naszej planety oraz ludzi na niej żyjących. Globalizacja dotyczy m. in. takich sfer życia publicznego jak: ogólnoświatowa ekonomia i gospodarka, polityka o zasięgu międzynarodowym oraz życie społeczne obywateli, popkultura i wiele, wiele innych rzeczy. Jednym z podstawowych celów procesu globalizacji jest upowszechnianie czegoś, dążenie do uniwersalności, jedności, spójności, podobieństwa. Przejawem tego jest np. rozwój nowych technologii w dziedzinie elektroniki - produkty są różnorodne, jednak proces ich produkcji i używane podzespoły czy też komponenty są bliźniaczo podobne.

Podobnie jak wszystkie inne powszechne zjawiska, również globalizacja posiada swych zwolenników a także swoich przeciwników. Pierwsza z wymienionych grup akceptuje i popiera upowszechnianie poprzez środki elektroniczne masowego przekazu np.: powszechnie uznawanych wartości, wolności oraz praw człowieka a także szeroko rozumianej tolerancji jak również demokracji - docelowo miałoby to doprowadzić lub przyczynić się do wcielenia każdego spośród narodów do struktury ogromnej ogólnoświatowej społeczności. Chcą oni by nastała zgoda i jedność. Uważają, że odmienność kulturowa i narodowościowa była i nadal jest zarzewiem bardzo dużej liczby konfliktów, również tych o charakterze zbrojnym. Lecz w praktyce zbudowanie pełnej jedności jest w zasadzie niemożliwe a nawet gdyby udało się osiągnąć taki stan to nie jest powiedziane, że liczba płynących z tego korzyści byłaby większa od negatywnych następstw takiego rozwiązania. Należy się poważnie zastanowić nad tym czy globalizacja w niektórych kwestiach lub formach może okazać się błędem dla ludzkości.

Profesor Feliks Konieczny przedstawił następujący pogląd w sprawie globalizacji, w jednej ze swych publikacji: "Nigdy nie było i nie ma wspólnej drogi cywilizacyjnej dla całego rodu ludzkiego, boć nie ma ogólnoludzkiej metody ustroju życia zbiorowego. Cywilizacje nie łączą ludów lecz je dzielą i dzielić nie przestaną. Historia powszechna składa się z dziejów cywilizacji i ich wzajemnych stosunków."

Jak najbardziej podzielam pogląd profesora Koniecznego, ponieważ przeświadczenie o skuteczności jednej metody, która będzie wspólna dla wszystkich ludzi na świecie, ma szansę zrodzić się wyłącznie w umysłach typowo ahistorycznych, czyli u ludzi nie znających zupełnie historii świata. Doskonałym przykładem tego typu człowieka był niegdyś Aleksander Wielki (Macedoński), którego koncepcja budowy państwa zakładała poza podbojami terytorialnymi, branie pod uwagę potrzeb ludności z obszarów okupowanych. Ta koncepcja w samym teoretycznym zarysie była dobra, jednakże nie znalazła odzwierciedlenia w rzeczywistości. Tuż po jego odejściu ze świata żywych mozolnie budowane imperium runęło momentalnie, jak "domek z kart". Kilku wodzów rozpoczęło wojnę domową i tym samym walkę o władzę. W tym momencie warto zadać sobie następujące pytanie, które mogłoby brzmieć tak: " Czyżby żaden z nich nie był na tyle ambitny, by sięgnąć po całość lub jego większą część?" Należy podkreślić z całą stanowczością, że struktura tego państwa funkcjonowała bez zarzutu. Jednak problem nie dotyczył samej formy tego kraju lecz to, że po czasach rządów Aleksandra Wielkiego społeczeństwu nie udało się stworzyć spójnej władzy oraz sposobu na życie w tak ogromnej zbiorowości.

Obecnie także nie jesteśmy zdolni złączyć i ujednolicić systemów w każdym kraju, budując jedną, potężną wspólnotę. Ujednolicenie jurysdykcji (prawodawstwa) ze strukturami Unii Europejskiej, które cały czas ma miejsce, jak również wprowadzenie jednakowego środka płatniczego (waluty) - euro a także ściślejsze powiązanie oraz uzależnienie pod względem militarnym (Pakt Północnoatlantycki), czy też instytucje tj. Rada Europy, Komisja Europejska lub też Parlament Europejski nie uczyniły ze Starego Kontynentu w pełni globalnego organizmu państwowego.

Wielu z Europejczyków chce aby nasz kontynent był jednością, jednak aby równocześnie poszczególne państwa zachowały swoją tożsamość narodową. Fundamentami w tym przypadku muszą być wzajemny szacunek wraz z tolerancją.

2. Co określamy mianem kultury narodowej:

Według Antoniny Kłoskowskiej wśród literatury naukowej występuje blisko dwustu różnorodnych definicji terminu kultura. W znaczeniu naukowym są to: dane klasy przedmiotów oraz zjawisk a także procesów lub też niektóre klasy ludzkich zachowań. Lecz w znaczeniu filozoficznym kultura oznacza wszystko to co samoistnie nie wywodzi się ze świata przyrody, natomiast powstaje za pomocą pracy ludzi, której podłożem jest refleksja i działanie, podejmowane przez człowieka.

Biorąc pod uwagę wiele kryteriów związanych z życiem społecznym chyba najbardziej trafna i uniwersalna w tym względzie jest definicja autorstwa Stefana Czarnowskiego. Jest ona w dodatku niezwykle trafna a poza tym dotyczy tak dawnej jak również współczesnej kultury!

Według Czarnowskiego, kultura oznacza: "całokształt zobiektywizowanych elementów dorobku społecznego, wspólnych szeregowi grup i z racji swej obiektywności ustalonych i zdolnych rozszerzać się przestrzennie".

3. Odrębność narodowa czy też wspólnota kultur:

Począwszy od momentu przyjęcia chrześcijaństwa nasz kraj znalazł się w strefie oddziaływania kultury zachodniej. Jeszcze z czasów epoki przedromańskiej do dziś dnia przetrwały ślady na terenie Wiślicy oraz Krakowa, pochodzące z końcowej fazy IX wieku albo z początkowej wieku X. Fragmenty kaplic w postaci rotund oraz budowli typu pałacowego z X wieku oraz z XI wieku zachowały się na terenie: Krakowa i Płocka a także Przemyśla. Zarówno w XI wieku jak również XII wieku wzniesiono wiele romańskich katedr z kamienia, w: Gnieźnie i Poznaniu oraz w Krakowie. Natomiast w I poł. XIII wieku utworzono grupę kościołów Zakonu Cystersów, będących kompilacją cech charakterystycznych dla budowli romańskich, jak również budowli gotyckich. Budowle te znajdują się m. in.: w Wąchocku i Koprzywnicy a także w Sulejowie.

Za to w XIII wieku oraz w XVI wieku rozwijał się gotyk - budowano kościoły o charakterze bazylikowym, m. in.: we Wrocławiu i w Gnieźnie czy też w Poznaniu, również rozwój był zauważalny w dziedzinie budownictwa świeckiego (przede wszystkim w mieszczańskim), tworzono także wiele zamków o charakterze obronnym, np. w Bolkowie, jak również w Chęcinach a na północnych krańcach dzisiejszej Polski, Zakon Krzyżacki tworzył swoje fortyfikacje, m. in. zamek a zarazem stolica zakonu w Malborku. Tamten okres to także rozwój snycerstwa, m. in. doskonałym przykładem może być chociażby Ołtarz autorstwa Wita Stwosza, znajdujący się w Kościele Mariackim na rynku w Krakowie. Natomiast wiek XIV oraz wiek XV to okres, w którym "na fali" było malarstwo tablicowe [najważniejsze ośrodki to: miasto Kraków a także rejon Śląska]. Nieco później rozwijało się malarstwo ścienne [najważniejsze ośrodki to: Siedlęcin a także Lublin].

Renesansowe trendy w sztuce, w początkach XVI wieku przywieźli do Polski obywatele Włoch m. in. tacy jak: Franciszek Florentczyk oraz B. Barecci - twórcy pałacu wraz z dziedzińcem, przyozdobionym arkadami oraz kaplicy zygmuntowskiej w Katedrze na Wawelu - Kraków. Na przestrzeni XVI wieku oraz pierwszej połowy XVII wieku ukształtowały się specyficzne cechy charakterystyczne dla dzieł i twórców epoki polskiego renesansu. Przykładem może być chociażby attyka. W oparciu o plany miast we Włoszech, uwzględniającymi m. in. bastionowe fortyfikacje B. Morondo zaprojektował miasto Zamość. W dużym stopniu rozwinęła się w XVI wieku oraz w pierwszej połowie XVII wieku rzeźba nagrobkowa, jej najwybitniejszymi twórcami byli, m. in.: G. M. Padorano i J. Michałowicz pochodzący z Urzędowa a także Sonti Gucci. Równolegle w tym samym czasie równie dynamicznie rozwijały się inne prądy w malarstwie takie jak:

  1. Malarstwo miniaturowe, którego najwybitniejszym przedstawicielem był Mistrz Kodeksu Bohema.
  2. Ścienne, najwybitniejszy przedstawiciel - Grębień.
  3. Sztalugowe, najwybitniejsi przedstawiciele: Marcin Kober i T. Docabella oraz Bartłomiej Strobel.

Za najwspanialszego architekta baroku uznawany jest Tylman z Gonery. Po baroku przyszedł czas na rokoko (przykłady tego stylu to pałace w: stolicy a także na terenie Radzynia Podlaskiego). W II poł. XIX wieku rozwijało się głównie realistyczno - romantyczne malarstwo:

1. Historyczne, którego najwybitniejszym przedstawicielem był Jan Matejko oraz Grottger.

2. Batalistyczne, którego najwybitniejszym przedstawicielem był Jerzy Kossak.

Powyżsi twórcy przyczynili się do rozwoju kultury, jak również sztuki w Polsce. Wykształcenie zdobywali oni u wybitnych mistrzów rodem z takich państw jak: Włochy i Niemcy a także Francja. Kanon programowy stanowiła przede wszystkim kultura Wschodu oraz Zachodu. Zacytuję słowa jednego z ówczesnych twórców oddające całą esencję tej kwestii: "W mojej ojczyźnie nowy duch ogarnia poetów i artystów. Coraz uważniej zwracają oczy ku Ziemi, w naturze szukając wzorów dla swoich dzieł, w ludzkich myślach i sercach podniety. Studiują także stare greckie rzymskie księgi, uczą się na starożytnych posągach, jak zgodnie z naturą odtwarzać kształt ludzkiego ciała, radość i niepokój ludzkiego oblicza".

W czasie wyżej wymienionych przemian była tworzona również muzyka. Na obczyźnie tworzyli m. in. tak wybitni polscy kompozytorzy jak:

1. J. Różycki.

2. K. Ogiński.

3. Józef Elsner.

4. Stanisław Moniuszko.

5. Mieczysław Karłowicz.

6. Karol Szymanowski.

7. Fryderyk Chopin.

Uwzględniając przytoczone wydarzenia możemy z pełną stanowczością powiedzieć, iż do najistotniejszych fundamentów potęgi każdego kraju oraz każdej nacji na ziemi jest bez wątpienia dorobek kulturowy w postaci osiągnięć, m. in.: w różnych dziedzinach nauki, utwory literackie, malarstwo, rzeźba, obyczaje i tradycje ludowe, życie publiczne czy też dzieła kultury typowo materialnej. Często wybitni Polacy kształcili się pod kierunkiem nie tylko rodzimych profesorów ale także zagranicznych mistrzów, by później dbać o dobre imię naszego kraju w świecie. Mam tutaj na myśli przede wszystkim najsłynniejszego astronoma w dotychczasowej historii - Mikołaja Kopernika oraz Marię Curie - Skłodowską, która dzięki swej pracy przyczyniła się w znaczący sposób do rozwoju chemii.

W ramach kultury danego narodu jeden z głównych składników stanowi tradycja. Na jej dorobek pracuje kolejno po sobie wiele pokoleń. Jej poziom zależy od zaangażowania obywateli w życie społeczne. Aktywność sprzyja podejmowaniu różnorodnych inicjatyw i organizowaniu m. in. życia kulturalnego, co przyczynia się do rozwoju zainteresowań i umożliwia realizację swoich pasji przy jednoczesnych, bezcennych korzyściach dla ogółu. Należy również podkreślić bardzo wyraźnie, że inspiracje z innych nurtów i kręgów kultury nie pozostają bez znaczenia dla kształtu naszego narodowego dziedzictwa. Niemniej jednak kultura w naszym kraju posiada swój wyjątkowy i niepowtarzalny charakter!!! Musimy jednak pamiętać, że konieczny jest nieustanny i w miarę możliwości dynamiczny rozwój wszelakich form kulturalnych aby nasz naród mógł zajmować godne miejsce na arenie międzynarodowej pośród wszystkich narodów Europy i świata.

4. Oddziaływanie procesu integracji ze strukturami organizacji ogólnoeuropejskich na poszczególne kultury narodowe:

W kwestii oddziaływania procesu integracji ze strukturami organizacji o zasięgu ogólnoeuropejskim na pojedyncze kultury narodowe podzielam zdanie Jana Pawła II, który powiedział, że: "Globalizacja, a tym samym integracja europejska sama z siebie nie jest ani dobra, ani zła. Może stanowić zagrożenie, jeśli uczyni się z niej współczesną formę kolonializmu, gdzie zysk finansowy i kolorowe błyskotki reklam staną się wartością naczelną. Trzeba wtedy zatroszczyć się o kulturowe więzi solidarności dzięki, którym zarówno respektuje się nienaruszalną godność osoby ludzkiej, jak i uznaje prawo kultur do zachowania im właściwych różnic."

Stawiane warunki z pewnością są trudne, jednak zarówno proces integracji jak i pozostałe rzeczy ma jednocześnie wiele plusów ale także posiada pewne minusy. W celu ochrony najwyższych wartości, m. in.: prawdy i sprawiedliwości oraz wolności a także wielu innych należy się zjednoczyć, utrzymywać między sobą dobre relacje i kierować się otwartością a przede wszystkim być tolerancyjnym w stosunku do przedstawicieli państw o odmiennych kulturach, religiach, obyczajach, itd.!!!

Należy jednak pamiętać, że integracja nie może dokonać się na wszystkich płaszczyznach i bez ograniczeń.

Wszyscy koniecznie powinniśmy być skłonni do prowadzenia dialogu, wyeliminować przemoc i dbać o edukację europejską. Nie można przyjmować biernej postawy w stosunku do postaw i zachowań, które godzą w powszechnie przyjęte i obowiązujące normy moralne i etyczne.

5. Przedsięwzięcia kulturalne:

Jest bardzo wiele specjalnych programów, stworzonych przez Unię Europejską, które umożliwiają realizację wymiany międzynarodowej ludności pomiędzy krajami członkowskimi oraz krajami stowarzyszonymi. Dotyczy ona działalności na polu zawodowym czy chociażby naukowym. Doskonałymi przykładami na urzeczywistnienie międzynarodowych kontaktów na szeroką skalę są takie programy jak popularny " Sokrates " oraz " Młodzież " (obejmuje młode osoby z takich państw jak: Algieria i Grecja oraz Włochy a także Tunezja; jego priorytetowy cel to odkrycie kultury i sztuki w rejonie Morza Śródziemnego) czy też " Leonardo da Vinci ". Dane statystyczne pokazują, że począwszy od 1987r. przeszło 1 mln studentów na Starym Kontynencie wyjechało do innego państwa europejskiego za sprawą wszystkich działań w ramach " Sokratesa ", natomiast z programu " Młodzież " począwszy od 1995r. skorzystało przeszło 400 tys. młodych osób. Tego typu przedsięwzięcia są świetną okazją do poznania odmiennych kultur i tradycji oraz obyczajów a także stwarzają możliwość nawiązania nowych znajomości, które niejednokrotnie zamieniają się w bliższe i stałe związki...

6. Języki narodowe jako jeden z fundamentem kultury:

Rok Dwutysięczny Pierwszy ogłoszono: " Europejskim Rokiem Języków "! Stał się on niezwykle ważnym momentem w procesie długofalowej i wieloetapowej polityki, której głównym celem jest nakłanianie Europejczyków by uczyli się języków obcych i dość dobrze znali przynajmniej dwa dowolne. Przeprowadzono nawet akcję o ogromnym zasięgu promującą naukę języków europejskich. Bardzo dużo miejscowości na obszarze niemal całego Starego Kontynentu przeistaczało się w swoistą " Wieżę Babel ". 

Nauczanie języków stanowi niezwykle istotny element edukacji i podnoszenia kwalifikacji. Jest to traktowane przez organy władzy unii jako jeden z priorytetów w dziedzinie oświaty jak i wspólnego życia mieszkańców różnych narodowości w jednoczącej się Europie. Języki są w pewnym sensie furtką na inne oblicza świata, nowe trendy i zjawiska a także na odmienne, ciekawe poglądy oraz koncepcje, itd. Wspaniałym dowodem tego typu inicjatyw i takiego kierunku polityki jest chociażby program wspierający badania naukowe oraz rozwój, pod nazwą: " eContent " a także instrumenty lingwistyczne, umożliwiające translację lub też wyszukiwanie w sieci Internet dokumentów napisanych w jakimś spośród języków europejskich.

Unia Europejska dba również o stworzenie wszystkim obywatelom możliwości bliższego odkrywania oraz poznawania różnego rodzaju utworów i innych dzieł autorstwa zagranicznych twórców i artystów w języku ojczystym. Jednym z przedsięwzięć realizującym powyższe zadanie jest chociażby Międzynarodowy Festiwal Poezji odbywający się w Sztokholmie, jak również sieć - " NEW Theatre ", której działalność przyczynia się w ogromnym stopniu do poznawania twórców na scenie międzynarodowej oraz do międzypaństwowego obiegu ich twórczości za sprawą licznych przekładów w wielu językach. Nawet pewna część z unijnego budżetu skierowana na realizację współpracy kulturalnej na kontynencie, jest zarezerwowana na dofinansowanie przekładów oraz rozpowszechnianie wszelkiego rodzaju twórczości literackiej. Począwszy od 1996r. przełożono na inne języki przeszło osiemset pozycji książkowych, m. in. tj.:

- " Der Zalenteufel " autorstwa Hansa Magnusa Enzensbergera - (tłumaczenie z języka niemieckiego, na język grecki).

- " Smokove Vlivadite " autorstwa Jordana Radickova - (tłumaczenie z języka bułgarskiego na język włoski).

- " The European Renaissance " autorstwa Petera Burkea - (tłumaczenie z języka angielskiego na język francuski a także na język włoski).

- " Barăo de Teive: Educaçăo do Estóico " autorstwa Fernanda Pessoyz - (tłumaczenie z języka portugalskiego na język norweski).

Unia dba także o zachowanie i ochronę języków lokalnych (np. gwary), jak również języków mniejszości narodowych i etnicznych. Jest to jeden z priorytetów unii. Oszacowano, iż blisko czterdzieści milionów mieszkańców Starego Kontynentu posługuje się językiem innym niż oficjalny (urzędowy) język kraju w którym przebywają na stałe, m. in. są to: Katalończycy i Bretończycy, jak również Walijczycy.

Za sprawą procesu integracji w Europie poprzez specjalne programy oraz inicjatywy kulturalne doszło w 2001r. do metamorfozy miejscowości Mons, znajdującej się na terytorium Belgii - w biblijną wieżę Babel (otwarty festiwal językowy).

Cel tego przedsięwzięcia, był następujący, cytuję: "Uwrażliwienie jak największej liczby obywateli na ważkość i bogactwo kulturalne znajomości języków, czy to w zawodowej trosce o zrozumienie, czy to osobisty rozwój, czy to otwarcie się na innych... Ale także zachęcenie mieszkańców miasta do zaangażowania się w naukę, niezależnie od motywacji, wieku, środowiska społecznego i kulturowego..."

7. Wspieranie twórców z krajów europejskich oraz promowanie ich dzieł na Starym Kontynencie:

Prawa autorskie stanowią w Rzeczpospolitej Polskiej zapłatę za stworzenie dzieła sztuki lub też innych wartości niematerialnych lub prawnych. Są płacą dla autorów a także artystów i interpretatorów oraz wykonawców jak również, dla producentów a także dystrybutorów - m. in. środków masowego przekazu. Prawa autorskie to również narzędzie służące do ochrony na wypadek nieuzasadnionych lub bezprawnych zmian w pierwotnej treści zawartej, w danym, konkretnym dziele. Równolegle z postępem technicznym w zakresie utrwalania dźwięku, obrazu oraz słowa pojawiła się niezwykle prosta możliwość kopiowania i rozprowadzania na największą jak dotychczas skalę różnych dzieł za pomocą płyt CD oraz DVD a także komputerów z dostępem do sieci Internet. Od pewnego czasu mamy do czynienia z plaga piractwa przede wszystkim fonograficznego.

Począwszy od ostatniej dekady XX wieku Unia Europejska opracowuje jednolite ramy w zakresie prawnej ochrony praw autorskich. W V 2001 roku wydano dyrektywę w tej sprawie, dotyczącą jednocześnie społeczeństwa informacyjnego. Zawarto w niej zapisy stworzone pod kątem wirtualnego oraz zglobalizowanego świata sieci informatycznych a także ustala właściwe proporcje pomiędzy konieczną ochroną praw autorskich i dostępem do utworów i innych dzieł na jasno sprecyzowanych zasadach. Obowiązek wdrożenia w życie tej dyrektywy kraje członkowskie Unii Europejskiej upłynął w grudniu 2002 r. 

Przyznając wspólnocie unijnej kompetencje jeżeli chodzi o sprawy związane z kulturą, władze europejskich państw pragnęły zbudować Europę Narodów!!! Najważniejsze założenia tego przedsięwzięcia to: 

  1. Uwrażliwienie obywateli Europy na wspólne dzieje oraz wartości.
  2. Poznawanie i odkrywanie europejskich utworów i innych dzieł a także dziedzictwa kulturowego, przy jednoczesnym poszanowaniu miejscowych oraz regionalnych odrębności w zwyczajach i tradycjach czy też obyczajowych.
  3. Wymiana międzynarodowa jeżeli chodzi o wzajemne użyczanie na pewien czas części zbiorów pomiędzy państwami.
  4. Realizacja międzynarodowych przedsięwzięć o charakterze kulturalnym.
  5. Ułatwienie powszechnego dostępu do dziedzictwa kulturowego dla jak najliczniejszej liczby odbiorców.

8. Patriotyzm w ujęciu narodowym czy też europejskim:

Dla każdego Polaka pojęcie naród oraz ojczyzna powinny zajmować szczególne miejsce w sercu już od najmłodszych lat. To już od tego momentu formują się przyszłe postawy i zachowania. Stopniowo w miarę rozwoju intelektualno - emocjonalnego coraz pełniej można przyczyniać się do dbania o godność swojego kraju, wzbogacać jego kulturę, podtrzymywać tradycje i obyczaje a także być współtwórcą przyszłych losów państwa i jego obywateli w mniejszy lub większy sposób oczywiście w zależności od pełnionej roli społecznej. Jako naród polski możemy być dumni z naszych przodków, którzy dzielnie walczyli o wolność kraju i starali się odbudować go ze zniszczeń. Powinniśmy i dziś w wielu sytuacjach brać z nich przykład!!! Patriotyzm nie stanowi wyłącznie efektu właściwego wychowania, lecz jest również naturalną potrzebą, występującą u osób o silnej świadomości swojej własnej tożsamości narodowej. Jest on pojęciem względnym, nie da się go jednoznacznie zdefiniować. Ukazuje z jednej strony coś uniwersalnego a z drugiej stanowi niezwykle indywidualną kwestię każdego człowieka. Z pewnością bycie patriotą to niełatwa sprawa, stąd też niewiele młodych osób m. in. w naszym kraju można określić tym mianem. Patriotyzm to przecież fundament obyczajowości - miłość do kraju ojczystego!

W chwilach, gdy nasi rodacy odnoszą sukcesy na arenie międzynarodowej automatycznie odzywa się w nas duma z tego, że ten ktoś jest naszym bratem lub siostrą, że mamy z nim, z nią tak wiele wspólnego! Przykładem mogą być tutaj chociażby zwycięstwa na zawodach polskich sportowców, itd. W takich chwilach przeżywamy wewnętrzną radość - sukces w zasadzie obcej osoby postrzegamy, w pewnym stopniu jako osobiste zwycięstwo!

9. Podsumowanie:

Proces integracji ze strukturami Unii Europejskiej nie ma obecnie negatywnego wpływu i podejrzewam, że nie będzie oddziaływał niekorzystnie na polską kulturę narodową jak również na kultury pozostałych państw. Jej rola jest zawężona do promowania różnych kultur oraz tradycji poszczególnych narodów. Mimo jednoczenia się ważne jest także utrwalenie odrębności i tożsamości narodowej, ochrona dziedzictwa narodowego i przeciwdziałanie globalizacji i uniwersalizacji w dziedzinie kultury.

Źródła:

1) Mikołaj Kozakiewicz: "O tolerancji i swobodzie sumienia", Warszawa 1983 rok.

2) Alvin i Heidi Toffler: "Wojna i antywojna - Jak przetrwać na progu XXI wieku?", Warszawa 1998 rok.

3) Alvin Toffler: "Szok przyszłości", Poznań 1998 rok.

4) Artykuły z: 

a) "Newsweeka"

b) "Polityki"

c) "Nowego Forum Gospodarczego"

d) Opracowanie - "O ład w historii", Wrocław 1999 rok.

5) Kłoskowska Antonina: "Socjologia kultury", Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1983 rok.

6) Jerzy Suprewicz: "Wiedza o społeczeństwie Repetytorium od A do Z", Warszawa 1998 rok.