Polityka jest przejawem życia społecznego, ponadto jest to sztuka rządzenia państwem a także utrzymywania oraz rozwijania stosunków międzypaństwowych; są to też zasady oraz plany postępowania dla osób, które sprawują władzę polityczną w danym kraju.

Program polityczny jest to rozmieszczenie w przestrzeni oraz w czasie celów jakichś konkretnych działań, które zazwyczaj podawane są do wiadomości publicznej.

Doktryna polityczna jest uporządkowanym zbiorem poglądów na temat społeczeństwa oraz państwa; doktryna polityczna wyznacza także praktyczne metody realizacji owych poglądów w określonym czasie oraz miejscu. Rodzaje doktryn politycznych:

-rewolucyjne: jest to konieczność dokonania zmian poprzez drogę rewolucyjną to znaczy przez gwałtowne i szybkie obalenie istniejącego porządku społecznego i politycznego; dokonuje się to najczęściej z użyciem siły;

-konserwatywne: doktryny te głoszą niechęć do wszelkich zmian oraz dążenie do podtrzymania istniejących stosunków politycznych i społecznych;

-reformistyczne: doktryny te głoszą ewolucyjny sposób wprowadzenia reform społecznych i politycznych;

-reakcyjne: głoszą chęć powrotu do porządku polityczno-społecznego, który obowiązywał przed rewolucją, a także podkreślają wartość porządku uznawanego w danym czasie za postarzały.

Demokracja jest to forma ustrojowa państwa, polega ona na tym, że obywatele tegoż kraju sprawują rządy pośrednio, czyli za pośrednictwem przedstawicieli wybieranych w wyborach powszechnych albo bezpośrednio.

Zasada suwerenności narodu- została wprowadzona przez J.J. Rousseau, jest to sprawowanie najwyższej władzy przez naród. Przejawem tej władzy jest podejmowania ostatecznych decyzji. Władza ta może być sprawowana pośrednio albo bezpośrednio.

Konstytucjonalizm jest to ustrój, który opiera się na konstytucji. Ponadto jest to sprawowanie władzy w zgodności z normami zapisanymi w ustawie zasadniczej.

Pluralizm jest zasadą głoszącą poszanowanie odrębności poglądów społecznych, politycznych oraz gospodarczych wszelkich grup społecznych a także prawa do swobodnego działania tych grup. Wyróżnia się następujące rodzaje pluralizmu:

-polityczny, który zapewnia odpowiednie warunki dla działalności wszystkich partii politycznych w kraju, które reprezentują różne doktryny polityczne oraz ideologie;

-ekonomiczny, który gwarantuje swobodę działania podmiotom gospodarczym oraz stwarza warunki dla lepszej konkurencyjności rynku.

Wyróżnia się następujące wartości demokratyczne: wolność- ma ona różne rodzaje, ponadto jest pojęciem bardzo wieloznacznym; rozpatruje się ją na przykład w sferze fizycznej- jest to aktywność fizyczna niczym nieskrępowana; równość jest to taki układ relacji społecznych, który gwarantuje obywatelom bardzo zbliżone szanse życiowe i prawa; sprawiedliwość jest wartością uwarunkowaną ogólnym poziomem dobrobytu w społeczeństwie oraz skutecznością działania różnych organizacji, które są ukierunkowane na wyrównanie wszelkich życiowych szans; konformizm jest to dostosowywanie się do otoczenia, a także postępowanie w zgodności z uznanymi przez dane społeczeństwo wartościami i normami.

Formy demokracji bezpośredniej to: referendum, czyli powszechne głosowanie wszystkich obywateli, którzy mają czynne prawa wyborcze; inicjatywa ludowa jest to przyznanie dla określonej liczby obywateli inicjatywy ustawodawczej; oznacza to możliwość zgłoszenia różnych projektów ustaw; samorządność, samodzielność oraz niezależność podczas zarządzania; zgromadzenia oraz manifesty.

Do pośrednich form demokracji należą: inicjatywy obywatelskie, których pełną formą mogą być komitety wyborcze ludzi, którzy kandydują na senatorów, posłów albo senatorów niezwiązanych z ugrupowaniami politycznymi;

System przedstawicielski: petycje, organizacje społeczne oraz polityczne i listy otwarte

System totalitarny: przedstawicielem był Mussolini, zakładał ingerencję państwa do wszystkich sfery życia publicznego, ekonomicznego i jednostki;

System autorytarny, czyli władza sprawowana jest przez jednostkę albo przez bardzo wąska grupkę osób, natomiast zakres władzy nie jest niczym ograniczony;

Obowiązki obywatelskie: to poszanowanie prawa innych ludzi, przestrzeganie prawa, obowiązek obrony kraju, wierność Rzeczpospolitej, wolontariat czyli bezinteresowna oraz dobrowolna, systematyczna pomoc i praca dla potrzebujących, płacenie podatków.

Kultura polityczna jest to ogół postaw oraz poglądów społeczeństwa lub grup jednostek w odniesieniu do polityki, jest ona charakterystyczna dla jakiegoś okresu; ukształtowane są pod wpływem różnych tradycji historycznych.

Rodzaje kultury politycznej:

-zaściankowa, czyli ograniczenie zainteresowania polityką jednostek, całych grup oraz społeczeństwa tylko do spraw najważniejszych i najbliższych;

-podporządkowania, czyli zainteresowanie różnych członków społeczeństwa polityką, przy jednoczesnym podporządkowaniu się ludziom sprawującym władzę;

-uczestnictwa, czyli aktywne uczestniczenie większości grup społecznych oraz jednostek w życiu politycznym i publicznym państwa;

-trwała, jest to wspólnota ludzi, która zajmuje określone terytorium, które jest poddane władzy zwierzchniej;

-polityczna, w takim rodzaju władza to podmiot, który organizuje oraz koordynuje współprace między grupami społecznymi; ponadto ona zarządza nimi oraz tworzy i podtrzymuje ład w społeczeństwie;

-suwerenna, czyli państwo to podmiot prawa międzynarodowego, który jest niezależny od innych krajów, posiada ono władzę zwierzchnią, która może zdecydować o swoim zakresie;

-terytorialna to taka, która obejmuje ludzi którzy są przywiązani do ściśle określonego terytorium państwowego;

-przymusowa, to taka gdzie przynależność jednostek do jakiegoś państwa określona jest mianem obywatelstwa oraz ma sformalizowany charakter.

Koncepcje powstawania państwa:

- J. J. Rousseau i jego umowa społeczna - jest to zawarcie umowy pomiędzy członkami jakiegoś społeczeństwa albo pomiędzy nimi i ich władcą,

-koncepcja podboju i przemocy Gumplowicza- mówi, że powstanie państwa jest następstwem podboju plemion słabych przez plemiona silne oraz lepiej zorganizowane;

-koncepcja teistyczna- mówi, że władza państwowa pochodzi od jakiejś istoty nadprzyrodzonej, nadludzkiej, boskiej;

-koncepcja marksistowska Engelsa- mówi, że powstanie państwa jest wynikiem rozpadu pierwotnej wspólnoty oraz podziałem na klasy, a także pojawieniem się prywatnej własności;

Władza państwowa jest najszerszą formą politycznej władzy, adresatem decyzji podejmowanych przez władze państwowe są obywatele jakiegoś państwa natomiast sferą jest całokształt zagadnień politycznych, społecznych oraz gospodarczych. Władza jeśli chce wyegzekwować jakieś decyzje może stosować środki przymusu oraz używać siły.

Legitymizacja jest to uznanie przez dane społeczeństwo jakiegoś systemu politycznego jako najbardziej odpowiednie dla tego społeczeństwa. Rodzaje legitymizacji:

-legalna jest to przekonanie iż rządzący zdobywają oraz sprawują władzę tylko na mocy prawa, które w tym kraju obowiązuje;

-tradycyjna jest to legitymizacja utrwalona tradycją, która daje określonym osobom prawa do odziedziczenia władzy po przodkach;

-charyzmatyczna to taka, która jest oparta na przeświadczeniu, że osoba sprawująca władzę jest wyjątkowa;

Funkcja państwa jest to całokształt działalności, którą prowadzi jakieś państwo w różnych dziedzinach życia publicznego oraz społecznego. Wyróżnia się następujące funkcje państwa:

-zewnętrzna, która obejmuje aktywność danego państwa na międzynarodowej arenie, funkcja ta dotyczy wszystkich aktywności, które rzutują na stosunki między innymi państwami a danym państwem oraz między organizacjami międzynarodowymi a danym państwem;

-wewnętrzna, która polega na zapewnianiu porządku oraz bezpieczeństwa wewnątrzpaństwowego, obejmuje ona jednostki oraz grupy społeczne, i instytucje

-prawodawcza, która polega na stworzeniu przez dane państwo jakiegoś systemu prawnego, który obowiązuje na terytorium tego państwa;

-porządkowa, która polega na tym, że podejmowane przez kompetentne organy działania mają na celu zagwarantowanie ładu oraz porządku publicznego i społecznego;

-administracyjna, taka która wyznacza organy państwowe, które zarządzają odpowiednimi dziedzinami w życiu publicznym oraz społecznym;

-gospodarczo - organizatorska, która polega na tym, iż państwo organizuje gospodarkę, polega także na tym, państwo na ta gospodarkę oddziałuje;

-socjalna, czyli jest to dążenie państwa aby zapewnić obywatelom minimum egzystencji, a ponadto dąży do polepszania warunków życia oraz pracy;

-kulturalna, jest to działalność państwa obejmująca sferę budowania oraz koordynowania systemu kultury, oświaty i sportu;

Forma państwa jest to sposób w jaki sprawuje się władzę, jest to także organizowanie życia publicznego oraz społecznego, ponadto jest to sprawowanie rządów. Wyróżnia się następujące formy państwa:

monarchia polega na tym, że głową państwa jest monarcha, który sprawuje władzę dożywotnio; stanowisko głowy państwa w monarchii uzyskuje się poprzez odziedziczenie albo poprzez wybory; republika jest to forma państwa gdzie organy władzy wybiera się na określony czas przez ogół społeczeństwa albo przez grupy obywateli podczas wyborów.

Wyróżnia się następujące reżimy polityczne: demokratyczny, gdzie władza opiera się na najważniejszych, konstytucyjnych zasadach którymi są: suwerenność, pluralizm polityczny, trójpodział władzy, w reżimie demokratycznym wyznawane są różne wartości np.: tolerancja i sprawiedliwość; liberalny, w którym czołowa pozycja należy do parlamentu; pośród innych organów gwarantuje on nienaruszalność prywatnej własności; socjalny, który charakteryzuje się dużą aktywnością państwa w sferach gospodarczych oraz w socjalnej polityce; autorytarny, których organizacja oparta jest na bardzo mocnej władzy wykonawczej, która jest w rękach jednostek oraz na dobrze rozwiniętym aparacie stosowania przymusu; totalitarny to taki gdzie władza jest skupiona w rękach tylko jednej partii, partia ta sprawuje kontrolę nad życiem społecznym jednostek i wszystko jest podporządkowane interesom partyjnym.

Formy ustroju terytorialnego:

-utylitarne jest to porządek prawny oraz społeczny wewnątrz państwa;

-administracyjno-terytorialne jest to podporządkowanie centralnym organom państwowej władzy;

-złożone poszczególne części składowe państwa mają prawie całkowitą samodzielność oraz możliwości posiadania swojego systemu wykonawczego, sadowniczego oraz prawodawczego;

-federacja wszystkie części składowe posiadają samodzielność prawną, jednak nie mogą same nawiązywać międzynarodowych stosunków ani nawet ich utrzymywać;

-konfederacja jest to związek państw, które są ze sobą połączone dla realizacji konkretnie określonych politycznych celów.