1. Informacje ogólne o partii i jej historia
  2. Statut partii
  3. Cel partii
  4. Światopogląd
  5. Działalność partii na scenie politycznej
  6. Literatura
  1. Związek 90/Zieloni to ugrupowanie o charakterze politycznym w Republice Federalnej Niemiec. Początki partii należy datować na lata siedemdziesiąte XX wieku, a powstała z połączenia poszczególnych ruchów społecznych a także ekologicznych. Grupy te przeważnie skupiały młodych aktywistów chcących wpłynąć na ówczesną sytuację polityczną w kraju. W latach siedemdziesiątych takich ruchów społecznych powstawało bardzo dużo w różnych kręgach. Powstawanie partii Zielonych można podzielić na siedem różnych etapów.

Etap I

1950-1971, początki tworzenia się organizacji i ruchów o charakterze społecznym i ekologicznym, powstawały w skutek licznych protestów, lecz działały jeszcze nie formalnie i nie legalnie.

Etap II

1971-1977, legalizacja ruchów i zwiększanie liczby członków, ich głównym hasłem programowym było dbanie o środowisko naturalne, protestowali przeciwko budowie elektrowni atomowych, czy składowaniu odpadów radioaktywnych.

Etap III

1977, Prawnik, Carla Beddermann powołał do życia pierwszą tego typu partię w RFN, Partia Ochrony Środowiska.

Etap IV

1977-1979, początki łączenia się ze sobą wszystkich struktur lokalnych partii ekologicznych w jedną silną partię w ramach całego RFN.

Etap V

1979, w tym właśnie roku wszystkie partie ekologiczne złączyły siły i powstało Zjednoczenie Polityczne Zieloni (Sonstige Politische Vereinigung-die Grunen, SP.), partia zarejestrowała się 18 marca 1979 roku. Partia powstała nie bez powodu właśnie w tym czasie, ponieważ właśnie wtedy rozpoczynała się kampania partii politycznych, gdyż zbliżały się wybory do Parlamentu Europejskiego.

Etap VI

1980, Partia na dobre wpisała się w niemiecki system partyjny, a w wyborach do niemieckiego parlamentu w 1980 roku osiągnęła swój cel i weszła w skład Bundestagu.

Etap VII

1981-1984, etap, w którym partia Zielonych bardzo rozbudowała swoje struktury, rosła w siłę i skupiała wokół siebie coraz większą liczbę zwolenników, wzięła również udział w wyborach do Bundestagu w 1983 roku i w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 1984 roku.

Etap VIII

Etap dalszy, to okres działania partii na arenie politycznej po 1984 roku, koalicje, jakie nawiązywała, wzloty, upadki, niepowodzenia partii i jej sukcesy, o których napiszę w dalszej części pracy. Należy tu zaznaczyć, że mimo wielkich starań partia nigdy nie osiągnęła swojego ostatecznego celu, choć miała wpływ w swojej historii na kształt niemieckiej sceny politycznej.

Choć partia Zielonych powstała w latach osiemdziesiątych a jej zalążki datuje się na lata siedemdziesiąte, to można doszukać się w historii momentów świadczących, że grupa ta swe korzenie ma już w latach pięćdziesiątych. Rozproszone po całym kraju ruchy miały wspólne podejście do obecnej sytuacji na niemieckiej scenie politycznej, był to negatywny stosunek do władz. Wtedy to powstawały pierwsze stowarzyszenia i organizacje, których celem było dbanie o środowisko naturalne i ochrona tegoż środowiska. Więc, poza złą oceną organów sprawujących władzę, elementem łączącym te ugrupowania było jeszcze stanie na straży Matki Ziemi. Pierwsza grupa to założone w 1950 roku Niemieckie Koło Ochrony Natury (Deutsche Naturschutzring). W ciągu 25 lat koło znacznie rozwinęło swoje struktury i liczyło sobie już ponad dwa miliony członków. Próba odbudowy wojska Republiki Federalnej Niemiec, Bendeswehry, spotkała się ze znacznym sprzeciwem społeczności opowiadającej się za pokojowym rozwiązywaniem problemów, wtedy to w roku 1950 powstał "Ruch beze mnie" (Ohne mich Bewegung), skupiający przeciwników odbudowy niemieckiej armii. W wyniku chęci wpłynięcia na politykę władz, na rozwój państwa powstawało wiele różnych ugrupowań o charakterze ekologicznym. Wielu działaczy tych ruchów powstałych w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych, wstąpiło do ekologicznego ruchu w 1970 roku. W tym czasie na terenie RFN funkcjonowało już kilkanaście tysięcy tego typu organizacji. Już w latach sześćdziesiątych organizacje ekologiczne organizowały manifestacje i demonstracje na rzecz pokoju i ochrony środowiska, co roczne pochody odbywały się zawsze na wiosnę. Na kształt partii Zielonych miał również działacz SDS, Rudi Gutschke, który po rozwiązaniu SDS, został aktywnym działaczem ruchu ekologicznego. Ruch odegrał istotną rolę w promowaniu i uświadamianiu społeczeństwu, jak ważne jest utrzymanie w czystości środowiska naturalnego i jak wielkie szkody potrafi wyrządzić rozwój przemysłu na wielką skalę. Ludzie coraz bardziej przekonywali się do alternatywnych rozwiązań dotyczących metod ochrony środowiska. Mentalność obywateli RFN zmieniała się a potrzeby materialne zostały przez nich przesunięte na drugi plan. Wartościami, które zaczęły dominować w niemieckiej społeczności to tzw. wartości niematerialne, rodzina, życie zgodnie z naturą. Do takiego stanu rzeczy przyczyniły się również tamtejsze media, w prasie seryjni e ukazywały się artykuły dotyczące ochrony środowiska i zagrożeń, jakie niesie ze sobą postęp cywilizacyjny i technologiczny. Aktywiści bardzo sprzeciwiali się budowie elektrowni atomowych. Masowe protesty w tej sprawie miały miejsce w Badenii-Wirtembergia. W 1972 roku kilkanaście stowarzyszeń obywatelskich z południowych i zachodnich rejonów Niemiec połączyło się i założono Federalny Związek Inicjatyw Obywatelskich na rzecz Ochrony Środowiska Naturalnego. Związek na początku liczył ponad 300 tysięcy członków. Organizowali manifestacje, blokady. Jednak większość ich działań nie przynosiła zamierzonych efektów, co prowadziła do licznych sporów wewnątrz Związku.

Przełom przyniósł rok 1977, kiedy to Carl Bedderman założył w Dolnej Saksonii, pierwszą partię stricte ekologiczną Partię Ochrony Środowiska. Partia ogłosiła kilka podstawowych roszczeń.

- bez względnego respektowania wszystkich norm i przepisów odnoszących się do ochrony środowiska

- natychmiastowego zaprzestania dalszej działalności na rzecz powstania elektrowni atomowych

- zaprzestanie zanieczyszczania i skażenia wód

- objęcie ochroną zagrożonych wyginięciem gatunków flory i fauny oraz przestrzeganie przepisów ochrony tych gatunków

- zaprzestanie dalszych wyniszczeń i degradacji miejskich terenów zielonych przeznaczonych do zasiedlania

- ograniczenie rozbudowy administracji rządowej

Żądania partii były wyraźne, jednak partia okazała się nie trwała i nie wpłynęła w jakiś znaczący sposób na politykę prowadzoną w RFN. Należy jednak przypomnieć, że była to pierwsza partia ekologiczna, która niejako przetarła ścieżki dla innych tego typu partii. Sama zaś partia później stała się częścią Zielonej Listy-Ochrony Środowiska, powstałej w Dolnej Saksonii.

Pod koniec lat siedemdziesiątych założono SP. Die Gruner. Partia ta odciągnęła znaczną liczbę dotychczasowych zwolenników partii tradycyjnych i skupiała wokół siebie coraz większe rzesze przeważnie młodych ludzi. Partia się rozrastała, a krytyka nieudolności w działaniach innych partii pozwoliła na wprowadzenie jej działaczy do organów przedstawicielskich. Jednak nie długo potem, można było zauważyć wewnętrzne podziały, które dzieliły działaczy partii na tych o poglądach bardziej prawicowych i na tych o poglądach bardziej lewicowych. Poszczególne grupy wręcz konkurowały ze sobą.

17 i 18 marca 1979 roku we Frankfurcie nad Menem odbył się kongres założycielski SPV die Grunen, który dał podstawy prawne dla istnienia tej ekologicznej z założenia partii.

Następnie również w 1979 roku odbyły się wybory do Parlamentu Europejskiego, które okazały się być znaczącym sukcesem dla tej młodej partii, otrzymała prawie milion głosów, co dało jej nieco ponad 3 % wszystkich głosów. Natomiast partia Zielonych w Bremie otrzymując poparcie w tym mieście rzędu 5.1 %, uzyskała 4 mandaty do tamtejszego parlamentu.

W styczniu 1980 roku ogólnofederalna partia Zielonych ukonstytuowała się, a jej przewodniczącymi zostali trzej założyciele, dotychczas stojący na czele SPV Die Grunen, Helmut Neddermeyer, Herbert Grul i August Haussleiter. Program partii pozostał ten sam, który obowiązywał podczas wyborów do Parlamentu Europejskiego w 1979 roku. W wyborach lokalnych w 1980 roku, Zieloni cieszyli się ponad 5-cio procentowym poparciem społecznym.

Konflikt wewnątrz partyjny nadal jednak trwał. Spory prócz podziału prawica-lewica, dotyczył jeszcze kwestii, czy Zieloni powinni pozostać partią stricte ekologiczną, czy też powinni poszerzyć swoje obszary działań o nowe sektory życia. W marcu 1980 roku w niemieckim mieście Saarbr odbył się zjazd Zielonych. Jednak program, jaki tam przedstawiono nie przypadł do gustu wszystkim członkom a sporów nadal nie zdołano załagodzić. W lipcu, tego samego roku szeregi partii opuścili konserwatywni jej działacze, i stworzyli Zieloną Federację. Tak nadszarpnięte szeregi partii spowodowały głęboką porażkę w wyborach do Bundestagu, gdzie zdobyli jedynie 1.5 % poparcia społecznego. Dziwna sytuacja miała miejsce kilka tygodni po wyborach, gdy 30 % obywateli zachodniej części Niemiec zdecydowała, że to właśnie Zieloni powinni być ich przedstawicielami w Bundestagu. Przez kolejne dwa lata partia dużo pracowałaby wypromować się wśród obywateli, by już w 1982 roku odniosła znaczący sukces w wyborach krajowych. I tak w Hesji uzyskali 8 % poparcia otrzymując tym samym 9 miejsc w parlamencie, parlamencie Dolnej Saksonii 6.5 % poparcia, co dało im 11 mandatów. W marcu 1983 roku w Niemczech odbyły się przedterminowe wybory parlamentarne, w których Zielono uzyskali 5.6 % poparcia społecznego i zdobyli 27 miejsc w Bundestagu, stając się równocześnie czwartą siłą w Niemczech.

W kolejnych wyborach w styczniu 1987 roku, Zieloni uzyskali ponad 8 % poparcia, zyskując aż 42 mandaty. Wybory krajowe również przyniosły kolejne sukcesy, w Bremie ponad 10 %, w Hesji 9.4 %, w Hamburgu 7 % a w Nardenii-Palatynacie prawie 6 % głosów. Po tych wyborach Zieloni stanowili trzecią siłę wśród wszystkich niemieckich partii. Wtedy to doszło do pierwszej oficjalnej koalicji Zielonych z Czerwonymi. Zaznaczyć należy, że koalicja już formowała się dwa lata wcześniej w 1985 roku, kiedy Joschka Fischer otrzymał nominację na ministra ochrony środowiska w heskim parlamencie, wchodząc w skład tamtejszego rządu. Na nowo rozwinął się spór wśród Zielonych, jedni uważali, że powinni zostać przy starym programie, pozostając programową alternatywą dla rządzących i nie wchodzić w żadne związki czy koalicje z innymi partiami, drudzy natomiast opowiadali się za bardziej otwartym charakterze partii, mając świadomość tego, że partia osiągnęła i tak już wysokie notowanie a dalsze działanie w pojedynkę nie przyniesie już większych sukcesów. Opowiadali się za łączeniem sił argumentując to tym, że tylko w taki sposób partia będzie miała możliwość urzeczywistnić swoje założenia programowe. Skłaniali się ku koalicji z SPD. Oprócz tych dwóch największych obozów w ramach Zielonych powstawały jeszcze inne, znacznie mniejsze frakcje, Nieekologiczna Alternatywa, Tylko-Ekolodzy, Ekologiczni Socjaliści czy Ekologiczni Libertarianie.

Rok 1990 był dla Zielonych pechowy, ponieważ nie udało im się przejść pięciu procentowego progu wyborczego, a brakło im jedyne 0.2 %. Większość swoich reprezentantów posiadali w zachodnich landach, natomiast w Bundestagu nie mieli ani jednego mandatu. Sukcesem zakończyły się wybory we wschodnich krajach niemieckich. Po tym jak Zieloni ponieśli porażkę w prawyborach, uzyskując jedynie nie całe 2 % poparcia, połączyli siły z Sojuszem90 i we wschodnich Niemczech zdobyli 8 % głosów, wprowadzając ośmiu posłów ze swojego ramienia do parlamentu. Zaraz po wyborach ogólnych w Niemczech, Zieloni połączyli się z Partią Zielonych z Niemieckiej Republiki Demokratycznej, natomiast do porozumienia całkowitego z Sojuszem90 doszło dopiero w 1993 roku. Zjednoczenie się partii Zielonych zachodnich ze wschodnimi, nie dało jednak pożądanego efektu, raczej była to propaganda mająca na celu promowanie jedności Niemiec Zachodnich i Niemiec Wschodnich. Połączenie przyniosło tylko nie wiele większe poparcie dla Zielonych w NRD. Wybory w 1994 roku, przyniosły Zielonym wejście swoich przedstawicieli do Bundestagu, a w 1998 roku, udało im się wejść do rządu federalnego.

Statut partii.

Statut jest dokumentem, który stanowi o podstawach działalności partii, reguluje on zasady funkcjonowania, cel i dążenia partii Sojusz90/Zieloni, mówi o zasadach rekrutacji członków, organach i strukturze.

Na początku statutu pojawia się zapis o nazwie partii, Sojusz90/Zieloni i o jej stosowanym skrócie, Zieloni. Ponadto zawarta jest nazwa miasta-siedziby, którą jest Berlin oraz federalne oddziały, Berlin i Bonn.

Punkt 3 statutu definiuje, kto może być członkiem partii, każdy, kto akceptuje założenia partii, zawarte w programie oraz nie jest członkiem innej partii politycznej. Inaczej jednak sytuacja wygląda w przypadku przystąpienia do Nowego Forum, ponieważ tu zasady definiuje statut krajowy. Decyzja odno0śnie przyjęcia do partii nowego członka leży w gestii zarządu partii w danym rejonie, w którym kandydat mieszka. Oficjalnie kandydat staje się członkiem partii, gdy wyrazi akceptację zgromadzenie członkowskie określonego związku. Zarząd ma prawo na odrzucenie kandydatury, ale musi pisemnie uzasadnić swoją decyzję. Członkostwo można utracić na skutek wystąpienia na własną prośbę, wykluczenia przez zarząd bądź w przypadku śmierci.

Prawa członków partii.

- poprzez instrumenty dostępne może wpływać na kształt polityki partii

- aktywnie może brać udział w zjazdach partii

- pomagać i współpracować w przedstawianiu odpowiednich kandydatów

- może osobiście zgłaszać swoją kandydaturę

- może aktywnie wykorzystywać swoje prawo wyborcze w sprawach dot. wewnętrznej sytuacji partii

- może brać udział we wszelkich posiedzeniach organów i komitetów

- może współpracować i współtworzyć grupy robocze

Statut oprócz praw członka również stanowi o obowiązkach członka wobec partii. Podstawą jest stanie na straży programu partii i dążenie do celu partii. Ma obowiązek respektować reguły i zasady uchwalone przez organy partii. Mowa jest także o terminowym płaceniu należności z tytułu składek.

W statucie można odnaleźć ponadto zapis dotyczące dobrowolnej współpracy z partią, taka osoba współpracująca z partią nie posiada statusu członka. Tacy wolni sympatycy mogą również aktywnie działać na rzecz partii, nie mogą natomiast brać udziału w wyborach ani zajmować partyjnych funkcji.

Struktura i organizacja.

Napięta sytuacja wewnątrz Zielonych często prowadziła do rozmów na temat zmian struktury partii. Joschka Fisher opowiadał się za zmianami strukturalnymi w partii a przede wszystkim za zmianą zasad podziału funkcji i przyznawania mandatów. Działacze przychylnie nastawieni do zmian mówili jeszcze o reformie zasad wybierania przewodniczących partii oraz przewodniczących frakcji Zielonych zasiadających w parlamencie. Dziś obowiązuje zasada niemożności łączenia ze sobą sprawowania kierowniczej funkcji w partii i zasiadania w parlamencie RFN. Zabieg ten miał za zadanie wyeliminować skupianie się władzy wokół tych samych osób. Jednak rzesza członków partii uważa, że zapis ten źle wpływa na działalność partii, ponieważ wciąż powstają spory na linii kierownictwo partii - parlamentarna frakcja. Statut mówi także o dwóch równorzędnych przewodniczących, w tym jedna kobieta, co pozwala na równowagę pomiędzy zwolennikami otwartej partii a zwolennikami tradycyjnej stricte ekologicznej partii. W 1998 roku w ramach Zielonych powstał nowy organ Rada Partii. Od tamtej pory zasady rozdziału mandatu i funkcji zeszła na dalszy plan, ale oficjalnie nadal obowiązywała aż do 2003 roku, kiedy to zasadę tą zmieniono w głosowaniu i zatwierdzono projekt mówiący o tym, że dwóch spośród sześciu członków zarządu ma prawo zasiadać we parlamencie. Statut traktuje również o zapewnieniu równych praw kobiet, punkt 10 wyraźnie mówi, że wszystkie grupy robocze, komisje i organy muszą w swoim składzie personalnym zawierać przynajmniej połowę kobiet.

Struktura organizacyjna Zielonych.

Zieloni mają zdecentralizowane struktury organizacyjne. Można je podzielić na cztery szczeble. Od najniższego to są to, Związki Miejscowe, Związki Powiatowe, w przypadku dużej ilości związków powiatowych w danym okręgu można tworzyć Związki Okręgowe, i ostatni szczebel to Związek Krajowy, czyli wszystkie inne związki z całego kraju. Statut mówi, że wszystkie szczeble struktury mają pełną autonomię i samodzielność finansową, statutową, programową i personalną.

Federalne organy partii:

- Zgromadzenie Federalne

- Rada Krajów

- Zarząd Federalny

- Rada Partii

- Federalna Rada Finansowa

- Rada Kobiet

Najwyżej na szczeblu organów stoi Zgromadzenie Federalne, w skład, którego wchodzi 750 członków wybieranych przez członków zgromadzeń powiatowych. Ilość członków oddelegowanych z danego związku powiatowego zależy od liczby jego członków. Zgromadzenie Federalne zwoływane jest przynajmniej raz w roku lub, gdy sytuacja tego wymaga można zwołać Nadzwyczajne Zgromadzenie Federalne Partii, Zgromadzenie powołuje Zarząd Federalny. Zgromadzenie uchwala normy dotyczące działalności Zarządu Federalnego, uchwala również normy dotyczące sprawozdania finansowego oraz podejmuje uchwały o udzieleniu absolutorium Zarządowi Federalnemu. Ponadto spośród siebie wybiera Zarząd, Radę, Kontrolerów Rachunkowości oraz Federalny Sąd Rozjemczy, ustala program i statut, regulamin i zasady funkcjonowania organów partii. Zarządza i rozdziela pieniądze partii. Zatwierdza kandydatów na kierownicze stanowiska partii w lokalnych ośrodkach. Decyduje o koalicji z inną partią, o likwidacji partii.

Drugim pod względem ważności organem Zielonych jest Rada Krajów, która pełni funkcję nadrzędną pomiędzy zwołanymi Zgromadzeniami Federalnymi. Kształtuje główne kierunki polityki partii. Radę Krajów tworzą, przedstawiciele Rady Partii, oddelegowani członkowie związków krajowych, rzecznicy i sekretarz frakcji Zielonych w parlamencie, dwóch przedstawicieli zasiadających w europejskim parlamencie oraz dwóch członków młodzieżówki Zielonych. Kadencja Rady Krajów trwa dwa lata. Radę zwołuje się minimum dwa razy w ciągu roku, a o zwołaniu decyduje zarząd bądź 20 % wszystkich członków. Istnieje również instytucja Rada Krajów - Wschód, obejmująca wschodnie landy, byłe NRD.

Zgromadzenie Federalne wybierane jest przez Zarząd Federalny. Pełni funkcję reprezentatywną Zielonych. Kieruje całą administracją partii. Zarząd jest sześcioosobowy z dwu letnim okresem kadencyjnym i z możliwością ponownego wyboru. Członkowie zarządu nie mogą pełnić funkcji przewodniczących w Bundestagu, w krajowych parlamentach także w Parlamencie Europejskim. Nie mogą także być członkami rządów federalnych, krajowych czy komisji europejskich.

Rada Partii.

Rada Partii składa się z 16 członków i pełni funkcję doradczą dla Zarządu Federalnego. Stanowi również pośrednictwo pomiędzy frakcją Zielonych w Bundestagu a organami krajowymi. Koordynuje i kontroluje działania organów partii. Do Rady wchodzą dwaj pełniący funkcję przewodniczących Zarządu Federalnego oraz Sekretarz Federalny. Reszta członków wybierana jest przez Zgromadzenie Federalne. Rada Partii funkcjonuje przez dwa lata z możliwością przedłużenia kandydatur.

Rada Kobiet to jak sama nazwa wskazuje organ reprezentujący kobiety, które są członkami partii. Organ ten kształtuje politykę dotyczącą sfery kobiet w partii. Statut kobiet został przyłączony do ogólnego statutu Zielonych w 1994 roku. Rada Kobiet stoi na straży respektowania praw kobiet w ramach statutu.

Sądy Rozjemcze, stoją na straży porządku wewnątrz partyjnego. Rozwiązują konflikty powstałe w strukturach partii. Mogą używać wszelkich dostępnych środków porządkowych zawartych w regulaminie wobec wszystkich organów partii i wobec indywidualnych członków.

Program Partii.

Program Zielonych w ciągu kilkunastu lat zmieniał się bardzo wiele razy, więcej niż program jakiejkolwiek innej partii polityczne w Republice Federalnej Niemiec, aby się o tym przekonać wystarczy porównać program partii obecny z tym stworzonym sprzed dwudziestu lat. Działacz Zielonych Fritz Kuhn stwierdził, że partia po 20 latach działalności przemieniła się z partii antypartyjnej w partię alternatywną i konkurencyjną na niemieckiej scenie politycznej. Na początku program partii był raczej ogólno ideowy zawierający głównie postulaty raczej mało realne, dziś program partii jest dostosowany do panującej sytuacji a postulaty zostały zamienione na dążenia i cele, jakie partia sobie wytyczyła. Ich program stał się bardziej realny i możliwy do urzeczywistnienia. Program mówi o tym, iż Zielonych partii jednoczy nie ideologia, lecz wyznawane wartości. Na początku partia ta była o charakterze ściśle ekologicznym, obecnie natomiast mówi się w partii o czterech podstawowych wartościach, jakimi powinni kierować się wszyscy członkowie partii, ekologia, demokracja, sprawiedliwość i samookreślenie. Pomimo tak daleko posuniętych zmian programowych w samym tekst zawiera także podstawę partii, ekologie i stwierdza:

Jako partii ekologicznej zależy nam na ochronie naturalnych podstaw życia, które są zagrożone przez rabunkową gospodarkę i nadmierne zużycie zasobów gospodarczych. Naturalne podstawy życia możemy zachować nie przez powrót do natury, ale poprzez trwałą przemianę rozwijającego się społeczeństwa przemysłowego

Program z przed 20 lat mówił o oddolnej demokracji, czyli zainicjowanie wartości demokratycznych na każdym poziomie życia społecznego. We współczesnym programie nie brak jest również terminu demokracja, jednak trochę inaczej jest pojmowane, szerzej. Dążą do rozprzestrzeniania się demokracji i do jej rozwijania się. Mówią o tzw. demokracji multikulturowej. Opowiadają się za zwiększeniem udziału obywateli w życiu społecznym i zwiększeniem ich wpływu na kształt polityki poprzez poszerzenie i rozwój demokracji parlamentarnej. Dopiero po spełnieniu się tych dążeń Zielonych, zostałyby stworzone ramy do realizacji kolejnych celów a mianowicie sprawiedliwość i samookreślenie. Sprawiedliwość pojmują, jako szerokie pojęcie odnoszące się właściwie do wszystkiego począwszy od socjalnej sprawiedliwości, społecznej a kończąc na wyrównaniu szans pomiędzy starszymi i młodszymi, kobietami i mężczyznami, pomiędzy pokoleniami i pomiędzy krajami. Natomiast samookreślenie odnosi się do stwarzanie przez państwo odpowiednich warunków do samorealizacji do wolności, ale również do odpowiedzialności za własne życie.

Zieloni poza wartościami, jakie wyznają, stworzyli 12-sto punktowy projekt zawierający ich cele i dążenia. Wcześniejszy program mówił o żądaniach, jakie wysuwają do władz Zieloni, a mianowicie o całkowitym zaprzestaniu prac elektrowni atomowych i ich likwidacji. Późniejsze postulaty a właściwie cele były już mniej restrykcyjne i bardzie realne. Za cel postawili sobie, że do 2020 roku mają zamiar doprowadzić do pokrycia w 1/3 zapotrzebowania na energię przez użycie innych odnawialnych źródeł pozyskiwania energii. Dziś na początku owych 12 opisanych celów znajduje się zapis "wiek słonecznej energii", co świadczy o trzymaniu się partii swoich podstaw. W dalszym ciągu w dużej mierze ich działalność opiera się na projektach o charakterze ekologiczny. I tak np. "ekologicznie mobilny" projekt odnosi się do promowania nie tylko zdrowego stylu życia, zrezygnowania w miarę możliwości z samochodów na rzecz rowerów, ale także do stopniowego wprowadzania innych niż dotychczas stosowanych źródeł energii do samochód. Zieloni mają na swoim konie już pierwsze znaczące sukcesy w sferze ochrony środowiska, m. in. projekt w 1999 roku, dzięki któremu wprowadzono podatek ekologiczny, przyczynił się do spadku zużycia paliwa w RFN aż o 12 %, a według ich założeń w ciągu następnych kilku lat emisja spalin w Niemczech zmniejszy się o ok. 30 %.

Zieloni są zwolennikami szerzącej się obecnie w ich kraju społeczności imigracyjnej i protestują przeciw wszelkim ograniczeniom nakładanym na mniejszości narodowe, uważają, że to dobra szansa na zrealizowanie ich celu demokracji multikulturowej a także, że imigranci napędzają gospodarkę i mogą w przyszłości być rozwiązaniem problemu starzejącej się niemieckiej społeczności.

Według Zielonych gospodarka powinna działać na zasadzie zamkniętego obiegu, wykorzystując przy tym surowce wtórne, źródła odnawialne równocześnie ograniczając zużywanie energii i innych surowców poprzez oszczędności.

Partia twierdzi, że to, co wyróżnia ich program od innych programów politycznych, to dbanie o bezpieczeństwo i komfort życia nie tylko swój, ale i przyszłych pokoleń, poprzez nie obciążanie ich współczesnymi rozwiązaniami, które są tylko chwilowe i zaspokajają potrzeby tylko przez jakiś czas.

Dużo czasu i uwagi Zieloni poświęcają na sprawy i interesy kobiet. Należy również wspomnieć, że kobiety odegrały ważną rolę w procesie powstawania partii. Zawsze dbali o równouprawnienie i stanowili opierunek dla kobiecych środowisk. Jest liczna grupa osób zarzucająca Zielonym zbyt duże zaangażowanie się w sprawę kobiet, ponieważ zauważono inne niż zakładano początkowo skutki takich działań. Kobieta dotychczas postrzegana była, jako gospodyni domowa, która głównie zajmować powinna się domem, obecnie doszło do sytuacji, do zmiany świadomości społecznej, gdzie kobieta oprócz dbania o swój rozwój zawodowy muszą również dbać o dom. Choć i w tej materii Zieloni twierdzą, że mają rozwiązanie, chcą tak zmienić społeczeństwo by również mężczyźni oprócz głęboko wpojonych ról społecznych zajęli się domem, gotowaniem, sprzątaniem itd..

Jednym z głównych elementów stanowiących o charakterze Zielonych jest promowanie polityki prorodzinnej, choć ta płaszczyzna nie przyniosła partii oczekiwanych profitów w postaci poparcia społecznego i nie zdołali uczynić z tego swojego hasła przewodniego. W programie nie poświęcono rodzinie zbyt wiele miejsca. Odniesiono się jedynie np. do darmowych przedszkoli, które umożliwiałby pozostawienie dziecka na całodzienną opiekę właśnie w przedszkolu. Ponadto mają jasno sprecyzowane poglądy, co do genetyki, uważają, że każdy powinien mieć wybór i ewentualnie wybrać życie wolne od genetyki.

Baza społeczna.

Wyborcy.

Partia już na samym początku swojej działalności odniosła duży sukces, skupiając w swoich szeregach w pierwszym roku ok. 10 tysięcy członków, co świadczyło o przychylności społecznej wobec Zielonych i o zapotrzebowaniu na jakąś alternatywną partię, inną niż wszystkie odpowiadającą i spełniającą oczekiwania społeczeństwa. Rok działalności przyniósł partii 18 tysięczną rzesze zwolenników. Kolejne lata nadal obfitowały w rosnące poparcie dla Zielonych, by w 1988 roku osiągnąć liczbę ok. 40 tysięcy członków. Po roku 1988 nagle spadło zainteresowanie Zielonymi a w szczególności objawiało się to w liczbie członków, która już nie rosła tak gwałtownie. Mogło to być spowodowane wewnętrznymi sporami pomiędzy Fundamentalistami Fundamentalistami Realistami. Dwa lata później liczba członków nie tylko już nie wzrastała, ale i zaczęła spadać i osiągnęła 39 tysięcy. Do 1993 roku sytuacja się raczej nie zmieniła, nawet biorąc pod uwagę fakt, że Zieloni połączyli swoje siły z Sojuszem90. Potem, gdy wewnętrzne spory w partii trochę ucichły znów wzrosła liczba zainteresowanych i w 1998 roku powiększyła swoje szeregi do prawie 52 tysięcy członków. Jak się okazało jest to jak na razie najlepszy wynik tej partii w całej jej historii. Wówczas Zieloni zawarli koalicje z, SPD, co doprowadziło do rozmów na temat przyszłości partii, która rzekomo straciła swoją tożsamość. Mówiono także o znacznej liczbie członków chcących opuścić szeregi partii, zwłaszcza po tym, jak Zieloni udzielili aprobaty dla interwencji w Kosowie. Jednak skończyło się tylko na rozmowach i przypuszczeniach a liczba członków partii do 2000 roku spadła nie znacznie, do 48 700 członków. W ciągu trzech lat partie opuściło tylko około 3 tysięcy członków, więc to nie tak wiele jak zakładano. Jeżeli chodzi o informacje dotyczące personaliów i statusu społecznego itd. Członków partii to ciężko jest cokolwiek na ten temat powiedzieć, ze względu na brak rejestracji i systemu przetwarzania danych osobowych. Natomiast osoby opuszczające szeregi partii w związkach krajowych podawały niekiedy nawet powody swojej decyzji. Dziwna sytuacja miała miejsce w Dolnej Saksonii, którą uważa się za miejsce powstania partii ekologicznych, kiedy to Zieloni zgodzili się na dalszą pracę elektrowni atomowe przez kolejne 32 lata a nie domagały się jej natychmiastowego zamknięcia, jak postulowali to w swoim programie, każdy uważał, że szeregi partii po tak nieudanych działaniach zostaną zminimalizowane. Wówczas partie opuściło niewiele ponad 100 członków i tyleż samo przyjęto nowych. Statystycznie rzecz biorąc można wyliczyć, że średnio, co miesiąc ubywało partii 5 członków a na ich miejsce przychodziło 8 nowych. Zieloni w ciągu 10 lat wymienili około połowy swojego składu. Wymianę starych członków na nowych oceniano pozytywnie, uznano, że zawsze jest to świeże spojrzenie, działają w oparciu o bardziej realne cele, nie dyskutują na kilkugodzinnych posiedzeniach o niczym i nie mają nierealnych ambicji zbawiania świata.

Badania wewnątrz partyjne pozwoliły na stwierdzenie, że o sile Zielonych w większości stanowią młodzi ludzie, z dobrym wykształceniem, pochodzący z klasy średniej.

Do roku 1999 Zieloni nadal nie mieli silnej reprezentacji w krajach byłego NRD, więc partia ta w dalszym ciągu jest partią zachodnioniemiecką.

Zwolennicy Zielonych w liczbach: (Wybory do Bundestagu w 1994 roku)

Razem, Zieloni/Sojusz90 7.3 %

Płeć,

Mężczyźni 7 %

Kobiety 8.2 %

Poparcie ze względu na wiek:

18-24 14.2 %

25-34 12.7 %

35-44 10.5 %

45-59 4.3 %

60 i więcej 2.5 %

Poparcie społeczne ze względu na status obywatela:

Razem 4.4 %

Robotnicy 4.7 %

Pracownicy umysłowi 8.8 %

Urzędnicy 10.9 %

Samodzielnie zarabiający 7.7 %

Rolnicy 4.3 %

Wybory, partia w parlamencie i parlamencie rządzie.

Czynnik, który niejako zmusił Zielonych do połączenia sił z Sojeszem90 był 5 % prób wyborczy, którego nie zdołali przekroczyć. Pierwsze wybory do Bundestagu zakończyły się porażką z 1.5 % poparcia. Natomiast w 1983 roku zyskując poparcie rzędu 5.6 %, zdołali zdobyć 27 mandatów. Następny sukces partia osiągnęła w 1987 roku zdobywając 8.7 % poparcia, co dało 42 miejsca w parlamencie. Następne wybory odbyły się już po zjednoczeniu RFN i NRD, ale były pechowe dla Zielonych, gdyż brakło im 0.2 % do uzyskania minimalnego wskaźnika poparcia dającego mandaty. Rok 1994 to ponad 7 % poparcia i 49 miejsc w parlamencie.

Rok 1998 niewiele poniżej 7 % i tylko 2 miejsca mniej w Bundestagu niż cztery lata wcześniej. Podobnie było w kolejnych wyborach, 2002 rok, 8.6 % - 55 mandatów, 2005 rok, 8.1 % - 51 mandatów.

Parlament i rząd.

Początki Zielonych na niemieckiej scenie politycznej były bardzo buntownicze i bazujące na założeniach programowych, jak już wcześniej wspomniałem, raczej mało realnych. Chcieli stanowić alternatywny ruch dla ludzi, którym styl uprawiania dotychczasowej polityki nie przypadł do gustu. Jednak rzeczywistość okazała się być dla Zielonych mało jaskrawa i szybko ich idealistyczne podejście do polityki zmieniło się na bardziej racjonalne. Od 1983 roku aż do 1990 Zieloni działali w opozycji do rządzących podobnie w latach 1994-1998. Dopiero w latach 1998-2005 tworzyli koalicję rządową z Socjaldemokratyczną Partią Niemiec. Po kilku latach działalności doszli do wniosku, że większość z ich postulatów jest nie do przeforsowania. Mieli być partią antypartią, ale szybko zorientowali się, że bez współpracy z innymi ugrupowaniami byliby całkowicie wyeliminowani z niemieckiego systemu partyjnego. Założenia były takie, by zbudować demokracje oddolną i aby zawsze mogli mieć wpływ na swoich przedstawicieli w parlamencie, dlatego też wprowadzili mandat imperatywny, który wiąże reprezentanta Zielonych w Bundestagu do realizowania założeń programowych partii.

Zieloni od początku swojego istnienia okazywali, poprzez swoją postawę, jak bardzo pogardliwy mają stosunek do polityki uprawianej przez rządzących. Chodzili dość, jak na tamte czasy, dziwnie ubrani, równie dziwnie się czesali. Swoje nie zadowolenie okazywali w sposób nietypowy, np. wychodząc z Sali obrad podczas posiedzenia. Jednak po jakimś czasie zaprzestali takich działań.

W 1998 roku, gdy byli częścią koalicji rządowej otrzymali trzy teczki ministerialne, tak samo w 2002 roku. Zielonych w rządzi reprezentowali zawsze ci sami działacze Joschka Fischer, jako minister spraw zagranicznych, Renat Kanast, jako minister ochrony praw konsumenta i rolnictwa i Jurgen Trittin, jako minister ochrony środowiska. Sytuacja często w rządzie była napięta, ale mimo to Zieloni nie zerwali koalicji.

Kolejny sukcesem koalicji socjaldemokratów i Zielonych było dojście do porozumienia z przedstawicielami przemysłu energetycznego i ustalenie, że w ciągu 32 lat zostaną zamknięte wszystkie elektrownie atomowe w Republice Federalnej Niemiec. Następnie z inicjatywy Zielonych w 1999 roku wprowadzono podatek ekologiczny obejmujący olej opałowy, gaz ziemny, energie i paliwo do maszyn silnikowych.

Koalicja rządów przetrwała nawet najtrudniejszą próbę, czyli porozumienie w sprawie interwencji w Kosowie. Podobnie, jeżeli chodziło o kwestie interwencji NATO w Macedonii. Wbrew wszystkim przeciwnikom, poparli stanowisko rządu. W przypadku interwencji w Kosowie pacyfiści organizowali różnego rodzaju strajki, wiece protestacyjne, natomiast przy kolejny uchwałach w sprawach interwencji w innych krajach nagle pacyfiści ucichli. Pojawiły się głosy, że Zieloni odeszli od swoich filarów programowych, oni sami tłumaczyli to wynikiem dojrzałości partii do podejmowania ciężkich decyzji. Większość opinii mówiła wtedy o końcu Zielonych, ale jak się okazało przy okazji kolejnych wyborów życie pokazało, że coś takiego nie nastąpiło.

Kraje związkowe.

Zieloni we wschodniej części Niemiec nie cieszyli się zbyt dużym poparciem, co wskazywało na ich wyjątkowo złą sytuację przed wyborami w 2002 roku. Partia ta nie posiada tam żadnego mandatu. Sam sekretarz Federalny Zielonych Reinhard Butikofer przyznał, że sytuacja partii we wschodnich landach jest nie ciekawa a za pierwszą przyczynę takiego stanu rzeczy podał postulaty Zielonych o podwyżkę cen benzyny. Do dziś sytuacja Zielonych w tej części RFN nie poprawiła się a w wyborach 2002 roku w Meklemburgi uzyskali jedyne 2.6 % poparcia a w Saksoni-Anhalt 2 % poparcia społecznego.

Nadal Zieloni swój elektorat zawdzięczają zachodniej części RFN, choć od 1999 roku tendencja była wyraźnie spadkowa to w 2003 roku sytuacja się ustabilizowała. Wyniki w 1999 roku, Brema 8.9 %, Hesja 7.2 %, Hamburg w 2001 r. 8.5 %. Rok 2003 przyniósł wyraźną poprawę, Hesja 10.1 % poparcia, Brema prawie 13 % poparcia natomiast w Dolnej Saksonii 7.6 % głosów.

Parlament Europejski

Zieloni właściwie rozpoczęli swoją aktywną działalność na arenie politycznej od wyborów do Europejskiego Parlamentu w 1979 roku. Kolejno w latach 1984 zdobyli 8.2 % poparcia, w 1989 8.4 %, w 1994 r. 10.1 %. Gorzej natomiast było już w 1999 roku gdzie partia Zielonych zdobyła tylko 6 % poparcia społecznego, zyskując tym samym jedynie 7 mandatów. Obecnie Zieloni są częścią Europejskiej Federacji Partii Zielonych w Parlamencie Europejskim. Wchodzą w skład grupy Zieloni/WSE.(Wolny Sojusz Europejski). W roku 1999, Zieloni po wcześniejszych ustaleniach z SPD objęli funkcję Komisarza ds. Gospodarki i Finansów Komisji Europejskiej, a dokładnie przedstawicielką tej partii był Michaela Schreyer. Związek Zielonych/Sojusz90 kooperują również z obywatelską Koalicją Zielonych i z Zielonymi 2004.

Organizacje związane i współpracujące z Zielonymi.

Zielone Tulipany, Fundacja Heinricha Bolla, Młodzi Zieloni - Związek Federalny oraz Fundusz Solidarnościowy i Ekologiczny.

Zieloni to można powiedzieć średnia partia niemiecka, która balansuje po środku niemieckiego systemu partyjnego. Raczej nigdy nie uda im się stworzyć własnego rządu, może natomiast wchodzić w skład koalicji.

W 2005 roku w Republice Federalnej Niemiec odbyły się wybory parlamentarne, które wygrała opozycyjna dotychczas CDU/CSU. Sojusz90/Zieloni zdobyli 8.1 % poparcia, zdobywając tym samym 51 miejsc w Bundestagu. Powstała wielka koalicja CDU/CSU,/SPD, więc Zieloni pozostali na dalekim planie niemieckiej sceny politycznej.

Można usłyszeć teraz opinie, że wobec takiej sytuacji Zieloni mogą zostać wyeliminowani z dalszej działalności.

Ciężko jest przewidzieć dalsze losy Związku Sojusz90/Zieloni, albo nastąpi wewnętrzny rozłam wywołany sporami w wewnętrznych strukturach i partia się podzieli lub porozchodzi do innych ugrupowań albo nastąpi mobilizacja i grupa znajdzie jakieś alternatywne rozwiązanie problemu.

Bibliografia:

Wacław Miziniak, Zieloni w Republice Federalnej Niemiec, Poznań 1990.

Zbigniew Maciąg, System partyjny RFN, Warszawa 1979.

Zbigniew Maciąg, System partyjny w Republice Federalnej Niemiec, Warszawa 2003.

Strony WWW:

http://www.gruene.de/

http://www.gruene-partei.de/

http://www.wikipedia.pl