.
W Unii Europejskiej funkcjonują cztery filary, na których opiera się wspólna polityka krajów wspólnoty. Pierwszym z nich jest Unia Gospodarcza i Walutowa zakładająca między innymi zasadę wolnego przepływu osób wewnątrz UE- jedno z elementarnych i podstawowych praw wspólnoty. Zasada wolnego przepływu osób umożliwia obywatelom państw członkowskich swobodne osiedlanie się i aktywne tworzenie podmiotów gospodarczych, na obszarze któregokolwiek spośród krajów Unii Europejskiej. Możliwości te niekiedy ograniczane (również wobec obywateli Polski). Narzędziem służącym do tego jest ustalanie i stosowanie przez niektóre kraje wspólnoty okresów przejściowych. Korzystanie z tego narzędzia jest limitowane przez Parlament Europejski, który ograniczył je do maksymalnie siedmiu lat.
Traktat akcesyjny podpisany przez Polskę, umożliwia pozostałym krajom członkowskim Unii Europejskiej stosowanie przez pewien okres warunków zatrudnienia Polaków na warunkach przedakcesyjnych , faktycznie oznacza to ograniczanie dostępu obywateli polskich niektórych rynków pracy. Rzeczpospolita Polska może stosować podobne zasady wobec obywateli innych państw należących do Unii Europejskiej. Przy tworzeniu warunków okresów przejściowych zwykle stosowany jest model 2 + 3 + 2.
Co oznacza model 2 + 3 + 2? Przepisy ograniczające dostęp obywateli jednego z krajów członkowskich Unii Europejskiej do rynków pracy innych krajów tej wspólnoty początkowo obowiązują przez okres dwóch lat (w przypadku Polski do 1 maja 2006r.). W czasie tym ciągle obowiązujące są przepisy dotyczące zatrudniania obcokrajowców wywodzące się z prawa poszczególnych państw. Pod koniec tego okresu Komisja Europejska dokonuje szczegółowej analizy funkcjonalności i stosowania przepisów przejściowych i ocenia, czy konieczne jest dalsze stosowanie ograniczeń. W oparciu o raport Komisji kraje członkowskie decydują o ewentualnym pozostawieniu zasad zatrudniania obywateli nowych krajów członkowskich lub o zniesieniu ograniczeń i otwarciu dla nich swoich rynków pracy (brak deklaracji kraju Komisja Europejska uznaje za wybranie przezeń tej drugiej możliwości). Jeżeli jednak jakiś kraj uzna, że restrykcje na rynku pracy są jeszcze wskazane, ma prawo do ich stosowania przez kolejne trzy lata, później jednak wszelkie ograniczenia swobodnego przepływu osób powinny przestać funkcjonować. Jednak w sytuacji, gdy władze jakiegoś kraju uznają, że wprowadzenie swobodnego przepływu pracowników mogłoby spowodować utrudnienia na rynku pracy dla jego własnych obywateli, przepisy państwowe mogą obowiązywać przez kolejne trzy lata. Kraje takie muszą wówczas poinformować Komisję Europejską o zaistniałej sytuacji, a ta umożliwi im stosowanie ograniczeń przez kolejne dwa lata. W przypadku obywateli Polski okresy przejściowe mogą więc trwać maksymalnie do 1 maja 2011 roku.
Od 1 maja 2004 uregulowania i przepisy obowiązujące w Unii Europejskiej dotyczą także Polski, obywatele polscy, pracujący w innych krajach wspólnoty, są traktowani w taki sam sposób jak obywatele tych krajów. Mają także prawo do nabywania zasiłków przeznaczonych dla osób bezrobotnych na mocy przepisów i reguł obowiązujących wewnątrz państw Unii Europejskiej, jednak dopiero po spełnieniu warunków dotyczących okresu zatrudnienia i ubezpieczenia. Co ważniejsze z punktu widzenia osób aktywnie poszukujących pracy, Polska została objęta programem Europejskich Służb Zatrudnienia- EURES. Jest to sieć współpracy publicznych służb zatrudnienia i innych podmiotów działających na rynku pracy. Struktura ta ma na celu wspomaganie mobilności w kwestii zatrudnienia na poziomie międzynarodowym w krajach członkowskich Unii Europejskiej i Norwegii, Islandii, Szwajcarii. Sieć EURES powołana przez Komisję Europejska by umożliwić i wspierać swobodny ruch pracowników na terenie Unii Europejskiej poprzez międzynarodowe pośrednictwo pracy (między innymi tworząc internetowe bazy CV i ofert pracy) jak i przez informowanie na temat warunków pracy w krajach członkowskich i sytuacji na tamtejszych rynkach pracy.
