ZADANIA PEDAGOGIKI
Przedmiotem pedagogiki jest badanie wszelakich zjawisk wychowawczych dotyczących dzieci, młodzieży oraz osób dorosłych. Pedagogika bada postępowanie celowe, planowane, ale także to spontaniczne.
Główną celem tej dyscypliny jest przekazanie nauczycielom lub wychowawcom wiedzy o skuteczności przebiegu kolejnych procesów dydaktyczno-wychowawczych.
1.Zbiór wiedzy o wychowaniu i kompetentne przedstawienie rezultatów obserwacji oraz informowanie o przebiegu procesów wychowawczych poprzez zadania opisowe i sprawozdawcze.
2.Synteza rezultatów obserwacji, odnalezienie powiązań, korelacji między zjawiskami wychowawczymi i wyciąganie wniosków dotyczących prawideł tych zjawisk. Zadaniem jest ustalenie, które z nich prowokują niepożądane zjawiska i zagrażają prawidłowemu rozwojowi osobowości ludzkiej, by móc umiejętnie prognozować i sterować przebiegiem tego rozwoju.
3.Uzupełnienie informacji niezbędnych do modyfikacji określonych sytuacji wychowawczych przedstawionych w formie zadań, celów i zasad wychowania do umiejętnego pełnienia ról społecznych, tworzenie metod prowadzących do pożądanych rezultatów i testowanie ich w praktyce.
Zainteresowaniem pedagogiki jest człowiek w pewnej sytuacji społecznej, człowiek w kontekście określonych uwarunkowań. Zajmuje się opisem faktów i eksperymentów praktyki wychowawczej- obrazuje je i daje odpowiedzi na pytania jak i dlaczego w taki a nie inne sposób przebiega dane zjawisko wychowawcze, jak mogłoby to wyglądać inaczej i jak być powinno. Należy zwrócić uwagę, iż bada owe zjawiska w nadzwyczaj skomplikowanej dynamice rozwojowej/
Pedagogika uwidacznia funkcje i doniosłość wychowania w modelowaniu osobowości człowieka. Również w funkcjonowaniu społecznym posiadanie wiedzy pedagogicznej jest konieczne dla każdego, kto za cel obiera sobie wychowanie istot ludzkich.
CELE KSZAŁCENIA I WYCHOWANIA
Wychowaniem nazywamy działanie wywołujące określone, wychowawcze rezultaty, lecz także przemiany przebiegające na skutek tych działań i stałe procesy ich wyników.
O ostatecznym kształcie człowieka przesądzają połączone czynniki biologiczne, społeczne, osobista działalność i wychowanie.
Cele wychowania:
1.Przystosowanie młodego pokolenia do aktywności życiowej, angażu młodego podejmowane działania,
2.Przygotowanie do pełnienia określonej roli społecznej, pracy młodego danym zawodzie, rozwijanie jednostkowych zamiłowań i zainteresowań,
3.Uświadomienie młodego ukierunkowanie potrzeby uczestnictwa w kulturze,
4.Formowanie pożądanych postaw
5.Kształtowanie umiejętności zażegnywania konfliktów młodego nawiązywania kontaktów pomiędzy jednostką a organizacją.
Pojęcie wychowania jest bardzo szerokie i w różny sposób jest interpretowane. Z reguły naukowcy wyróżniają dwie centralne orientacje. Część z nich rozpatruje je w szerokim ujęciu. Do tej grupy należy m.in. Bogdan Suchodolski, definiujący wychowanie jako przygotowanie człowieka do zadań, jakie stawia mu współczesna, permanentnie rozwijająca się cywilizacja. Jest przygotowaniem jednostki do funkcjonowania w społeczeństwie.
Według Ryszarda Wroczyńskiego nowoczesne wychowanie to proces celowych, zamierzonych działań, których realizacja przebiega w wartości tzw. Cywilizacji zmiennej.
Kształceniem zwykło się nazywać wszystkie sposoby, czynniki i dążności pozwalające na przyswojenie ludziom ogólnych prawideł dotyczących wiedzy np. przyrodniczej czy społecznej. Polega na zdobywaniu wiedzy i umiejętności. Kształcenie jest efektem nauczania, natomiast samodzielne przyswojenie sobie tych sprawności to samokształcenie. W każdym społeczeństwie szkoły budują pewien system kształcenia, wspierają ludzi w opanowywaniu informacji i rzeczywistości, w której ci się znajdują.
Nauczanie jest związane z uczeniem się. Polega na wspomaganiu naturalnych zainteresowań ucznia, sterowaniu procesem uczenia się. Pozwala na zdobycie pożądanych zdolności i nawyków. Umożliwia przystosowanie ludzi do pełnienia wyznaczonych ról, wykonywania zadań. Celem nauczania jest spowodowanie decydujących zmian w osobowości. Osoba nauczająca przekazuje wiadomości uporządkowane, usystematyzowane i dostosowane to poziomu, na którym aktualnie znajduje się uczeń.
Osobowość to pojęcie mało sprecyzowane, dające możliwość wielorakiej interpretacji w zależności od przyjmowanej teorii. Jest to pewna całość, synteza procesów psychicznych zachodzących w człowieku. To zbiór cech psychicznych umożliwiających opis tak zróżnicowanych zachowań człowieka.
Środowiskiem są będące wokół nas osoby i rzeczy. W zależności od punktu widzenia różnie definiujemy pojęcie środowiska. Wyróżniamy m.in. środowisko biologiczne, geograficzne i wychowawcze.
Środowisko biologiczne ujmujemy jako całość ożywionych i nieożywionych elementów.
Środowiskiem geograficznym zwie się przyrodę, wszelkie geograficzne uwarunkowania, z którymi człowiek styka się w swej działalności.
Czas wolny to natomiast czas pozostający jednostce po zakończeniu dnia pracowniczego lub szkolnego, po wypełnieniu obowiązków. Dysponująca nim jednostka przeznacza go na:
-wypoczynek
-zabawę
-działania prospołeczne
-hobby, rozwijanie własnych zamiłowań.
Na kulturę składają się wszystkie zobiektywizowane materialne i duchowe wytwory człowieka, przekazywane z pokolenia na pokolenie. Czynnikiem spajającym dane społeczeństwo jest właśnie przekazywanie.
Transmisji podlegają aprobowane wzory postępowania, ustalone sposoby zachowań, powszechnie stosowane normy i uznawane wartości.
Szkołę w ujęciu tradycyjnym i społecznym dzieli się zwykle na 4 kolejno następujące po sobie rodzaje. Pierwszym etapem jest szkoła macierzysta do 6 lat ( 0-6). Drugą obowiązująca każde dziecko placówka to szkoła elementarna, trwająca od szóstego do dwunastego roku życia. Następnie przez 6 odbiera się tzw. wykształcenie gimnazjalne. Nieobowiązkowa akademia kształci młodzież w wieku 18-24 lat.
Funkcje i cechy szkoły:
1.przekazuje młodym ludziom wiedzę naukowa i rodzinną, zadaniem jej jest systematyczne przekazywanie wiedzy,
2. naucza stosując metody wypracowane na drodze nauki ( stosuje teorię psychologiczno- pedagogiczną),
3. nadaje kształceniu pożądany kierunek,
4.pozwala wyrobić sobie uczniom poglądy traktujące o wiedzy człowieka na temat świata
5. przygotowuje do udziału w życiu społecznym,
6.usamodzielnia jednostki, dbając o rozwój ich osobowości,
Szkoły są powszechne i jednolite. Funkcjonują w oparciu o demokratyczne zasady. Zalecana jest także bezpłatność oświaty.
UCZEŃ W PROCESIE DYDAKTYCZNO - WYCHOWAWCZYM
Efekty uczenia się są zróżnicowane i zależą od: możliwości rozwojowych, sytuacji, w której nabywamy wiedzę, cech indywidualnych, płci, intelektu, preferowanego typu poznawczego, rodzaju aktywności ucznia, posiadanej już przez niego wiedzy, która ułatwiać może naukę poprzez procesy kojarzenia, nastawienia (pozytywne nastawienie ułatwia naukę), wyznawanych poglądów, ambicji i zainteresowań wychowanka oraz od rodzaju motywacji, dzięki której uczeń podejmuje działania mające na celu zdobycie potrzebnej wiedzy i umiejętności.
Na proces dydaktyczno-wychowawczy składa się: kreowanie ładu wewnętrznego oraz zewnętrznego, przyswajanie na lekcjach nowych pojęć, kształtowanie obrazu świata, powiązanie zasad teorii z praktyką, wyrabianie należytych przyzwyczajeń i sprawności oraz monitorowanie i ocena wyników uczenia się.
PROCESY WYCHOWANIA, ZASADY I ŚRODKI
Zasady:
-w wychowaniu nie występuje jedynie wychowawca i wychowanek, lecz także kultura, obiektywny świat w którym żyjemy ( zasada instancji obiektywnych),
-aktywizacja działań wychowanka
-indywidualizacja osobowości jednostki
-zorganizowanie środowiska wychowawczego
-przyjęcie postulowanej postawy wychowawczej
Wychowanie, by osiągnąć zamierzone zadania stosuje różnorodne środki. Do najważniejszych należą kary i nagrody. Na uwadze trzeba mieć uspołecznienie jednostki.
Środki mogą być tożsame z celami, np. wprowadzanie nowych zabaw, przedmiotów ekspresji. Można także wykształcenie twórczej postawy traktować jako cel, wartość autoteliczną.
Do zadań wychowania należy:
-Modelowanie potrzeb
-Rozwijanie uzdolnień
-Odkrywanie nowych motywów do działania
-Likwidacja niepożądanych nawyków
Wychowywać oznacza wyzwalać, dodawać pewności siebie, skutecznie zapobiegać ubezwłasnowolnieniu, usuwać wpływy, które zagrażałyby naturalnemu rozwojowi uczniów, zachęcać do działań aktywnych, egzekwować zachowania oparte na zasadach moralnych.
Metodami wychowania nazywamy czynności wychowawcze charakteryzujące się określonym wpływem na ucznia.
Metody wpływu wychowawcy:
A) Sugerowanie pełni rolę mobilizującą, ostrzegawczą lub informującą o wynikach
B) Perswazją podsuwa się wychowankom oczekiwane rozwiązania (odpowiednia argumentacja)
C) Wdrażanie aprobaty i dezaprobaty ( uznanie lub jego brak dla postępowania wychowanka)
Metody wpływu sytuacyjnego (wg Muszyńskiego):
A)Werbalne- uczniowi pokazuje się niedostrzegane przez niego aspekty sytuacji, konsekwencje, mogące wyniknąć z określonego postępowania. Podawane mu są też wskazówki i wzorce postępowania, dzięki którym może właściwie i w pełni zaspokoić swe potrzeby.
B)Niewerbalne- w następstwie prawidłowych, pożądanych zachowań proponowane są wzmocnienia w postaci nagród, które mają motywować wychowanka do dalszej pracy, karze podlega natomiast nieaprobowane społecznie postępowanie, co ma wyeliminować tego typu zwyczaje.
C)Ćwiczenia- czynności ulegają powtarzaniu, w celu ich utrwalenia. Ważne, by uświadomić uczniowi cel ćwiczenia oraz wyrobić w nim pozytywne nastawienie do danej aktywności
Metody wpływu społecznego:
-Osoba wychowująca umiejętnie zmienia otoczenie wychowanka, tworząc tzw. zespoły wychowawcze.
Zespół wychowawczy- zmodyfikowana dla celów wychowawczych grupa uczniów.
Cele tworzenia zespołów wychowawczych:
1.Zapobieżenie zagubieniu własnej indywidualności poszczególnych ich członków, bezkrytycznemu dostosowywaniu się do innych i nadmiernej jednolitości w grupie
2.Zamiana niezdrowej konkurencji uczniów na umiejętność współdziałania
Metody kierowanie samowychowaniem opierają się na przyzwyczajaniu ucznia do pracy bez korzystania z pomocy innych, kładą nacisk na samodzielność w realizacji zadań i nabycie kompetencji autokreacyjnych.
Do tych metod należą przybliżanie uczniom celów pracy nad własną osobą, sposobów tej pracy oraz wychowywanie do samodzielnych działań.
WARUNKI SKUTECZNOŚCI WYCHOWANIA:
-Humanitarne zachowania w stosunku wychowanków
-Posługiwanie się metod strategiami zapośredniczonego oddziaływania wychowawczego
-Dobry kontakt wychowanków dziećmi wychowanków młodzieżą
-Dokładne, obiektywne poznanie wychowanków, wykazanie zrozumienia dla ich postępowania
-Modernizacja i wprowadzanie nowoczesnych technologii i metod wychowawczych
Metoda zadaniowa - uczniowie są stawiani przed pewnymi zmaganiami, sztucznie wytwarzane są uwarunkowania typowe dla danej sytuacji. Wychowanek stara się rozwiązać zadanie wobec pokonać postawione przed nim przeszkody.
Wychowankowie często przejmują także postawy swoich nauczycieli, które uważają za godne naśladowania.
-Dokładna obserwacja zachowań dzieci (stosowanie techniki dzienników obserwacyjnych)
-Zastosowanie wypracowań i ankiet i technik socjometrycznych (plebiscyt życzliwości i niechęci)
ŚRODOWISKO I JEGO FUNKCJE WYCHOWAWCZE
Na środowisko składają się ludzie, wydarzenia, przedmioty, zjawiska. Wyróżniamy trzy rodzaje środowiska, a mianowicie środowisko bioklimatyczne, fizyczne i społeczne. Do elementarnych środowisk wychowawczych zalicza się rodzinę, szkołę i grupy rówieśnicze.
W błędnych postawach rodzicielskich można dostrzec odrzucenie, brak akceptacji, chwiejność emocjonalną, przyjmowanie postawy nadmiernie chroniącej oraz podejście autokratyczne.
Grupy rówieśnicze dzielą się na wiele sposobów. Biorąc za kryterium liczebność wyróżniamy grupy duże (społeczność) i małe (np. pracownicy jednej firmy). Sposób powstania i instytucje mówią o grupach formalnych, czyli posiadających struktury organizacyjne (np. związki zawodowe) i nieformalnych, którym tych struktur brak (np. kręgi znajomych).
Najważniejszą grupą społeczną działającą w szkołach jest klasa, na jej kształt wpływają niezamierzone, spontaniczne działania uczniów.
METODY I TECHNIKI POZNANIA UCZNIA
Obserwacja
Jej istotą jest spostrzeganie wydarzeń, faktów, zwykle bez określonego odgórnie celu. W warunkach rzeczywistości szkolnej obserwacja polega zwykle na postrzeganiu i zbieraniu danych, a następnie próbach ich interpretacji. Prawidłowo przeprowadzoną obserwację powinny znamionować takie czynniki jak planowość, selektywność i celowość oraz aktywizacja umysłu. Obserwacja jest jedną z najbardziej skutecznych metod naukowych. Pozwala na postrzeganie zachowania dzieci i młodzieży w ich naturalnych warunkach. Materiał badawczy zgromadzony przy użyciu np. dyktafonu potrafi zaskoczyć.
Obserwacja powinna być wierna, wyczerpująca, obiektywna, wnikliwa i rzetelna. Nie należy zapominać o systematycznym jej prowadzeniu.
Obiektami obserwacji są:
-okoliczności, w których znajdują się osoby obserwowane oraz te, z którymi pozostają one w kontakcie
-kontekst sytuacyjny
-reakcje obserwowanych na wyżej wymienione ( warunki i sytuacje)
Techniki obserwacyjne
Pod tym pojęciem kryją się specyficzne procedury stosowane w obserwacji. Obserwacja uczestnicząca odznacza się obserwowaniem uczniów, podczas gdy wykazują jakąś aktywność (głównie podczas lekcji). Wyróżnia się trzy główne typy technik obserwacyjnych:
-technikę obserwacji dorywczej,
-technikę dzienników obserwacyjnych,
-technikę obserwacji kategoryzowanej.
Uznając czas za decydujący czynnik wymienia się:
-technikę próbek fotograficznych,
-technikę próbek zdarzeń,
-technikę próbek czasowych.
Interpretacja danych opiera się na:
*uwzględnieniu w ocenie właściwości psychicznych obserwowanego dziecka, takich jak uwaga, pamięć, zamiłowania, sprawność myślenia, szczególne zdolności, temperament, poglądy czy cechy charakterologiczne.
*wyjaśnianiu działania uwzględniając przeżycia psychiczne wychowanka.
*wyjaśnienie różnorodnych sposobów postępowania.
*skierowanie uwagi na wpływ aktualnych doświadczeń życiowych na zachowania dziecka
*omówienie faktów powiązanych z działaniem wychowanka opartych na procesach fizjologicznych
Ankieta
Zwykle nazywa się nią jakiś zbiór pytań. Zwykle taki nie przekracza on kilkunastu takich pytań.
Tworzenie ankiet zwykle przebiega etapami. Rozpoczyna je postawienie problemu, następnie formułowane są pytania i układana jest instrukcja dla ankietowanych. Po zakończeniu tych procesów wykonywane są badania próbne, które dają podwaliny pod ostateczną wersję kwestionariuszy.
W ankietach występują pytania w formie otwartej, zamkniętej, alternatywnej, dysjunktywnej, koniunktywnej, filtrującej i kontrolnej.
By ankieta została przeprowadzona prawidłowo, a jej wyniki były jak najbliżej prawdy wymagana jest stosowna forma i zawartość pytań, odpowiednia ich kolejność oraz krytyczna i wnikliwa ocena posiadanego materiału. Należy zwrócić uwagę, by sposób, w który przeprowadzamy badania był poprawny.
Studium przypadków
Polega na zgromadzeniu jak największej liczby informacji fizycznych, psychicznych, emocjonalnych i społecznych motywach działania wychowanka.
Studium powinno zawierać:
-dane osobowe, czas przeprowadzanej obserwacji, opis zachowań ucznia,
-specyficzne cechy, jakimi odznacza się jego środowisko rodzinne, charakterystykę tegoż ( liczba osób w rodzinie, wiek, stan zdrowia, wykształcenie, zawód, miejsce pracy, zajęcia członków rodziny) oraz opis prezentowanych wobec siebie nastawień,
-dane dotyczące miejsca zamieszkania ucznia. Należy tu zwrócić uwagę na społeczność, w której dziecko żyje, jego otoczenie, zobrazowanie wyglądy mieszkania, sąsiedztwo,
-przedstawienie rozwoju dziecka, przebytych przez nie chorób, adnotacja o wzroście i wadze dziecka,
-uwzględnić należy rozwój umysłowy dziecka, jego zachowanie, osiągnięcia, pasje ewentualnie dodatkowe zajęcia, na które uczęszcza,
-status i rozwój społeczny dziecka, jego relacje z kolegami/koleżankami, nauczycielami, przestrzeganie norm społeczno- obyczajowych, zdolności interpersonalne, umiejętności kierowania innymi i pracy w grupie,
-usposobienie ucznia, jego wyobrażenia o swej osobie, wyznawane wartości, głoszone przezeń ideały, zamiłowania i potrzeby, jakie wykazuje wychowanek, zdolność do bycie odpowiedzialnym i samodzielnym, stan emocjonalny, wyrażanie uczuć,
-diagnoza, łączna ocena na podstawie zinterpretowanych danych, przewidywane rezultaty pracy z dzieckiem, jego dalszego rozwoju.
Zapis zbiorczy
To zbiór wszelkich dostępnych danych o dziecku ( z wszystkich możliwych źródeł). Po przeanalizowaniu tych wszystkich informacji wyłania się obraz całościowy- wyrabiamy sobie określony pogląd na zachowanie i motywy postępowania wychowanka.
Na arkusz zbiorczy składają się stan fizyczny, spostrzeżenia, aktywność, cechy psychoruchowe, status społeczny, usposobienie i temperament dziecka, a także stosunek jaki wykazuje do pracy, szkoły, rówieśników, wyniki pracy w szkole, rezultaty badań psychologicznych, charakterystyka ogólna oraz prognozy na przyszłość.
Dokumenty badań pedagogicznych
Dokumentem zwie się każdą rzecz, która może być źródłem informacji. Może być podstawą do wygłaszania pewnych osądów i opinii. Dokumenty z reguły dzielimy na:
-te w formie pisemnej, obrazkowej (forma)
-dawne dokumentów i te, które aktualnie są tworzone (pochodzenie)
-dokumenty formalne i te mniej oficjalne (twórca)
Metody tworzenia dokumentów:
Dokumenty konstruowane są na wiele sposobów, zależnie od przyjętej strategii, ale zazwyczaj dla zwięzłej systematyki wyróżnia się dwie główne grupy ich tworzenia: metody klasyczne i ilościowe.
Dokumenty to wszelkie wytwory uczniów, ich zeszyty, dzienniki, pamiętniki, świadectwa szkolne.
Metoda socjometryczna ma za zadanie badanie relacji i stosunków w grupach koleżeńskich, gronach przyjaciół.
Wykorzystywane w niej techniki socjometryczne polegają na wymienianiu przez osoby badane danych osobowych członków tego typu grupy, przy uwzględnieniu pewnych kryteriów wyboru.
Istnieje mnóstwo różnych technik. Do najbardziej znaczących zaliczane są techniki w wersji klasycznej Moreno i techniki w nowej wersji.
Technika Morena
Wszystkim członkom określonej grupy zadaje się odpowiednio sformułowane pytania, na które w odpowiedzi badani wymieniają nazwę członków grupy.
Technika "Zgadnij kto?"
Uczniowie danej grupy wpisują przy przedstawionych charakterystykach zachowań nazwiska swych kolegów, którzy najbardziej do nich pasują. Od techniki Morena różni ją to, że wybór dostosowywany jest nie na podstawie odczuwanych przez badanego sympatii i antypatii.
Technika plebiscyt życzliwości
Wprowadził ja do użytku Janusz Korczak. Opiera się na tym, że podczas wspólnego spotkania dzieci oceniały w trójstopniowej skali po kilka osób z grupy. Oceny wrzucały do przygotowanej na nie urny, były to kartki z odpowiednim znakiem oceny.
Technika ta zasługuje na głębsze przyjrzenie się jej, gdyż daje możliwość wglądu w całość układów danej klasy. Ułatwia odnalezienie uczniów, którzy potrzebują wsparcia, tych nielubianych i mało popularnych. Plebiscyt to także miernik poziomu wychowania grupy.
Technika szeregowania
Opiera się na wyliczeniu po kolei osób według danego kryterium oceny. To kryterium może być związane z cechami charakteru osób, które są oceniane, wszelkimi sympatiami i antypatiami, zdolnościami, zainteresowaniami czy aktywnością.
EKSPERYMENT PEDAGOGICZNY
To metoda badań pedagogicznych, w której dla potrzeb eksperymentu sztucznie wywoływane są pewne zjawiska, które przebiegają pod kontrolą eksperymentatora. Celem ich jest naturalnie dokładniejsze poznanie pewnych zachowań.
By eksperyment przyniósł miarodajne rezultaty trzeba zwrócić uwagę na to, by:
-badane zjawiska dało się wywołać w rzeczywistości społecznej,
-konieczne jest wyraźne i zrozumiałe określenie zasad, według których przebiegał będzie eksperyment,
-badanie można było powtórzyć w takich samych warunkach,
-udało się zmierzyć zachodzące zmiany.
Metoda robocza i jej weryfikacje eksperymentalne
Pojawia się coraz bardziej paląca potrzeba zweryfikowania wszystkich hipotetycznych twierdzeń poprzez badania eksperymentalne. Hipoteza należy do głównych składników badań eksperymentalnych. Jest swoistym odniesieniem do kolejnych zależności. Jednak by twierdzenie mogło zostać nazwane hipoteza konieczne do spełnienia są pewne warunki:
-możliwość weryfikacji,
-związek między dającymi się zbadać zachowaniami,
-wysoki stopniem prawdopodobieństwa,
-jest konkluzją bieżących obserwacji,
-jednoznaczne sformułowanie
W badaniach eksperymentalnych nauczanie odbywa się w sposób problemowo-grupowy; stawia się na profilaktykę. Dużą uwagę przywiązuje się do natychmiastowego wykrywania zaległości i zdolności uczniów.
Dla uczniów wykazujących dość duże opóźnienie, braki organizowane są pozalekcyjne zajęcia wyrównawcze.
DZIEDZINY DZIAŁALNOŚCI WYCHOWAWCZEJ
Praca ma duże znaczenie wychowawcze w trzech wymiarach: aktywizującym, uspołeczniającym i produktywnym.
Wychowanie przez pracę zasadza się na tym, że:
-prace ukazuje się jako najpewniejszy środek do realizacji celów,
-polecając wychowankom wykonywanie określonej pracy trzeba zwrócić uwagę na ich poziom uspołecznienia i odczuwany przez nich rodzaj motywacji do pracy,
-podjęcie pracy powinno odbywać się dobrowolnie, jej wyniki powinny motywować do podjęcia kolejnych zadań,
-wdrażanie wychowanków do pracy powinno odbywać się stopniowo,
-ustalając plany pracy trzeba mieć na uwadze wskazówki uczniów, podczas jej organizacji i kontroli także należy wysłuchać opinii uczniów.
-dobrze byłoby, gdyby wychowawcy pracowali z uczniami
Wychowawcze funkcje sztuki:
-sztuka uwrażliwia jej odbiorców, pokazuje świat w różnych barwach,
-wzbogaca życie duchowe odbiorcy,
-internalizuje wartości kulturalne,
-zaspokaja potrzeby wyższego rzędu,
-pozwala na komunikację (głównie w sprawach uczuć),
-spełnia role przekaźnika informacji,
Zasady wychowania przez sztukę:
-preferowany jest czynny kontakt ze sztuką,
-obcowanie ze sztuką powinno wywoływać określone przeżycia emocjonalne,
-należy nawiązać kontakt z wszechstronną twórczością,
-wychowanie musi odbywać się jak najbliżej społeczeństwa, życia społecznego,
-sztuka winna być źródłem wartościowych i humanitarnych treści,
-obcowanie ze sztuką powinno oddziaływać pozytywnie na odbiorcę.
Wychowawcze funkcje sportu i rekreacji fizycznej:
-aktywność fizyczna powoduje poprawę kondycji, zapobiega wielu chorobom
-następuje poprawa zdrowia
-poprzez te dziedziny poprawia się samopoczucie człowieka i pojawia się optymizm życiowy,
-rekreacja jest istotna, jeśli chodzi o przygotowanie człowieka do pełnienia obowiązków społecznych dotyczących przyszłych ról zawodowych,
Cele wychowania przez sport i rekreację fizyczną:
-harmonijny rozwój fizyczny jednostki,
-poprawa i wykształcenie sprawności ruchowej,
-wzbudzenie zainteresowania ćwiczeniami fizycznymi oraz wykształcenie potrzeb z zakresu kultury fizycznej,
-wpajanie nawyków przyzwyczajeń związanych z higiena pracy i odpoczynkiem.
Zasady wychowania przez sport i rekreacje fizyczną:
-zadania, które maja do wykonania uczniowie muszą być odpowiednie dla ich możliwości- nie mogę być zbyt trudne, by ich zniechęcić, ale też niezbyt łatwe, by mogli się wykazać,
-wychowanie przez sport powinno ujmować także kształcenie umysłu,
-powinno ono skłaniać do samorozwoju i pracy nad sobą w szerokim rozumieniu tego słowa,
-wychowankowie powinni przyzwyczajać się do współdziałania i pracować w grupie
-zajęcia powinny wzbudzać w uczniach dobre samopoczucie.
O jakości i efektywności pracy decydują takie przymioty jak: konsekwencja, żywiołowość, odporność na stres, precyzja i systematyczność.
WYCHOWANIE PRZEZ KOLEKTYW
Zespołem wychowawczym nazywamy grupę rówieśników stworzoną przez jakąś instytucję dla realizacji z góry ustalonych celów wychowawczych. Grupa taka poddawana jest określonym oddziaływaniom pod kierownictwem wychowawczym.
Grupa rówieśnicza - to typ grupy społecznej, w której skład wchodzą osoby o podobnym wieku. Przynależność do niej często jest dobrowolna, jest to np. klasa szkolna lub organizacja młodzieżowa.
Grupa rówieśnicza różni się od zespołu wychowawczego sposobem powstawania. Grupy rówieśnicze powstają samoistnie, poprzez spontaniczną inicjatywę ich przyszłych uczestników, natomiast zespół wychowawczy tworzony jest z ramienia jakiejś instytucji lub osób- czynników zewnętrznych. Każdy członek zespołu wychowawczego działa według określonych w tym zespole norm i zasad. Podlega tzw. kontroli społecznej. Jednym z elementów takiej kontroli jest opinia społeczna zespołu. Jeśli zespół jest zgrany i dobrze dobrany, jego działania mogą być jednoznaczne z postulowanymi przez wychowawcę celami. By zespół stał się nową jakością należy nadać mu nowe, charakterystyczne mu cechy. Wtedy staje się on kolektywem.
