Fryderyk Franciszek Chopin urodził się w 1810 roku, a zmarł w 1849. Jest najwybitniejszym pianistą

i kompozytorem polskim. Urodził się we wsi Żelazowa Wola nieopodal Sochaczewa. Matką Chopina była Justyna z Krzyżanowskich, a ojcem Mikołaj Chopin - nauczyciel pochodzący z Lotaryngii. Gry na fortepianie mały Fryderyk uczył się u Wojciecha Żywnego od roku 1816. Później w latach 1826-1829 był uczniem Szkoły Głównej Muzyki w Warszawie w klasie fortepianu Józefa Elsnera.

Chopin w 1829 roku wyjeżdża do Wiednia, gdzie poznaje m.in. Carla Czernego i dwukrotnie koncertuje

w Kartnertortheater.

W 1830 roku Chopin daje koncerty w Teatrze Narodowym w Warszawie wykonując m.in. Koncert fortepianowy f-moll. W tym samym roku wyjeżdża do Wiednia, a stamtąd w 1831 do Paryża, gdzie przebywa już do końca życia. W stolicy Francji poznaje m.in.: Franciszka Liszta, Roberta Schumanna, Feliksa Mendelssohna, Hectora Berlioza. Licznie koncertuje i daje prywatne recitale w salonach paryskiej arystokracji. Udziela również prywatnym lekcji m.in. Marii Czartoryskiej.

W latach 1835-1847 jest szczególnie blisko związany z pisarką George Sand. Letnie miesiące oboje spędzają

w posiadłości George w Nohant. Ostatni paryski koncert Chopina odbywa się w 1848 roku w Sali Pleyela. Ostatnie tournee zaś - w Anglii i Szkocji. Chopin chorował na gruźlicę, której objawy nasiliły się szczególnie mocno w 1849 roku. Kompozytor umiera w Paryżu 17 października 1849. Pogrzeb odbywa się na paryskim cmentarzu Pere-Lachaise. Serce kompozytora spoczywa w warszawskim kościele św. Krzyża.

Twórczość kompozytorska

Chopin jest autorem utworów z przeznaczeniem na fortepian solo lub z towarzyszeniem orkiestry. Ten właśnie instrument jest charakterystyczny dla epoki romantyzmu. Chopin w swej genialnej muzyce łączył wirtuozowski styl brillant oraz cechy polskich tańców narodowych. W zakresie techniki gry na instrumencie wyznaczył nowe drogi nieznane wcześniej u żadnego polskiego kompozytora.

Wśród utworów Chopina na szczególne miejsce zasługują dwa Koncerty fortepianowe e-moll i f-moll. Kompozytor zastosował w nich klasyczną formę, modny wówczas styl brillant (styl występujący również

w walcach, charakteryzuje się wirtuozerią i lekkością) oraz swój niepowtarzalny romantyczny styl.

Ważne miejsce w twórczości zajmują miniatury taneczne. Należą do nich: walce, mazurki, polonezy.

Pierwsze polonezy Chopina nawiązują do tańców tworzonych przez Józefa Elsnera i Karola Kurpińskiego. Polonezy późniejsze charakteryzują się większą dramaturgią i tragizmem. Zaś wielkie polonezy z opusu 44,53,61 cechuje przynależność do innego gatunku, jakim jest poemat symfoniczny, a co za tym idzie wielość środków wyrazowych zastosowanych właśnie w tych kompozycjach.

Do miniatur nietanecznych należą m.in. etiudy wydanych w dwóch zbiorach w liczbie 24. W nich to właśnie Chopin zastosował liczne problemy natury technicznej, bogatą harmonikę, jak i śpiewną, melodyjną kantylenę.

Fryderyk Chopin napisał 24 preludia we wszystkich 24 tonacjach. Pisał je głównie podczas pobytu na Majorce. Charakteryzuje je kantylenowy liryzm (np. Preludium Des-dur) oraz dramatyzm wypowiedzi (np. Preludium d-moll).

Nokturn to forma stworzona przez J. Fielda. Chopin napisał 19 nokturnów, które cechuje: ozdobna melodyka, technika wariacyjna oraz trzyczęściowa forma. Zbliżone pod względem wyrazowym do nokturnów są: Berceuse Des-dur oraz Barkarola Fis-dur.

Ballada - to nowy gatunek muzyki fortepianowej stworzonej przez Chopina. Napisał 4 ballady prawdopodobnie inspirując się balladami Adama Mickiewicza (związki te nie są jednak potwierdzone). Ballady Chopina cechuje narracyjność wyrażone poprzez ciągłe prowadzenie linii melodycznej, silne kontrasty faktury i dynamiki.

Scherzo to poemat fortepianowy o dość pokaźnych rozmiarach. Nawiązanie do klasycznego scherza odbywa się u Chopina poprzez stosowanie formy repryzowej i trójdzielnego metrum. Scherza Chopina zyskały jednak pewną dramaturgię i burzliwość wyrazową (np. Scherzo h-moll lub Scherzo b-moll).

Sonaty Chopina oparte są na klasycznych założeniach tej formy. Innowacja polega na wprowadzeniu marsza żałobnego jako trzeciej części Sonaty b-moll, która stanowi samodzielną część o etiudowym charakterze.

Wzorem polskiej pieśni romantycznej stały się właśnie pieśni Chopina do tekstów m.in. Adama Mickiewicza.

Muzyka Chopina cieszy się po dziś dzień niesłabnącą popularnością. W czasach zaborów symbolizowała uczucia patriotyczne i wskrzeszała do walki. W 1927 roku w Warszawie odbył się pierwszy Międzynarodowy konkurs Pianistyczny im. F.Chopina, który do dnia dzisiejszego odbywa się co pięć lat.

Festiwale chopinowskie odbywają się również od 1946 roku w Dusznikach oraz od 1959 roku w Mariańskich Łaźniach.

Wyjątkowa twórczość Chopina wywarła ogromny wpływ na muzykę romantyzmu poprzez zastosowanie w niej licznych kategorii wyrazowych, emocjonalnych i problemów technicznych.

Ważniejsze utwory Fryderyka Chopina

Ballady

Ballada g-moll op. 23, 1833

Ballada F-dur op. 38, 1839

Ballada As-dur op. 47, 1841

Ballada f-moll op. 52, 1842-1843

Etiudy

Etiudy op. 10, 1829-1833:

1. C-dur 2. a-moll 3. E-dur 4. cis-moll 5. Ges-dur 6. es-moll 7. C-dur 8. F-dur 9. f-moll 10. As-dur 11. Es-dur 12. c-moll

Etiudy op. 25, 1835-1837:

1. As-dur 2. f-moll 3. F-dur 4. a-moll 5. e-moll 6. gis-moll 7. cis-moll 8. Des-dur 9. Ges-dur 10. h-moll 11. a-moll 12. c-moll

Etudes de la Méthode des méthodes, 1839-1840:

1. f-moll 2. As-dur 3. Des-dur

Koncert

Koncert e-moll op. 11 na fortepian i orkiestrę, 1830

Koncert f-moll op. 21 na fortepian i orkiestrę, 1829

Mazurki

Mazurki op. 6, 1830 (nr 3), 1832 (nr 1 i całość):

1. fis-moll 2. cis-moll 3. E-dur 4. es-moll 5. C-dur

Mazurki op. 7, 1824 (nr 4), 1830 (nr 2), 1831 (nr 3), 1832 (całość):

1. B-dur 2. a-moll 3. f-moll 4. As-dur

Mazurki op. 17, 1833:

1. B-dur 2. e-moll 3. As-dur 4. a-moll

Mazurki op 24, 1833:

1. g-moll 2. C-dur 3. As-dur 4. b-moll

Mazurki op. 30, 1837 :

1. c-moll 2. h-moll 3. Des-dur 4. cis-moll

Mazurki op. 33, 1838:

1. gis-moll 2. C-dur 3. D-dur 4. h-moll

Mazurki op. 41, 1838 (nr 1), 1839:

1. e-moll 2. H-dur 3. As-dur 4. cis-moll

Mazurki op. 50, 1842:

1. G-dur 2. As-dur 3. cis-moll

Mazurki op. 56, 1843-1844:

1. H-dur 2. C-dur 3. c-moll

Mazurki op. 59, 1845:

1. a-moll 2. As-dur 3. fis-moll

Mazurki op. 63, 1846:

1. H-dur 2. f-moll 3. cis-moll

Mazurki [op. 67], 1835 (nr 1, 3), 1846 (nr 4), 1848 lub 1849 (nr 2):

1. G-dur 2. g-moll 3. C-dur 4. a-moll

Mazurki [op. 68], 1827 (nr 2), 1830 (nr 1, 3), 1848 lub 1849 (nr 4):

1. C-dur 2. a-moll 3. F-dur 4. f-moll

Mazurek G-dur, 1826

Mazurek B-dur, 1826

Mazurek B-dur, 1832

Mazurek As-dur, 1834

Mazurek a-moll, 1840

Mazurek a-moll (Notre Temps), 1841

Nokturny

Nokturny op. 9, 1832:

1. b-moll 2. Es-dur 3. H-dur

Nokturny op. 15, 1833:

1. F-dur 2. Fis-dur 3. g-moll

Nokturny op. 27, 1835:

1. cis-moll 2. Des-dur

Nokturny op. 32, 1837:

1. H-dur 2. As-dur

Nokturny op. 37, 1838 (nr 1), 1839 (nr 2):

1. g-moll 2. G-dur

Nokturny op. 48, 1841:

1. c-moll 2. fis-moll

Nokturny op. 55, 1842-1844:

1. f-moll 2. Es-dur

Nokturny op. 62, 1846:

1. H-dur 2. E-dur

Nokturn e-moll [op. 72 nr 1], 1827

Nokturn cis-moll (Lento con gran espressione), 1830

Nokturn c-moll, 1847

Pieśni

1. Życzenie, G-dur (S. Witwicki)

2. Wiosna, g-moll (S. Witwicki)

3. Smutna rzeka, fis-moll (S. Witwicki)

4. Hulanka, C-dur (S. Witwicki)

5. Gdzie lubi, A-dur (S. Witwicki)

6. Precz z moich oczu, f-moll (A. Mickiewicz)

7. Poseł, D-dur (S. Witwicki)

8. Śliczny chłopiec, D-dur (B. Zaleski)

9. Melodia, G-dur (Z. Krasiński)

10. Wojak, As-dur (S. Witwicki)

11. Dwojaki koniec, d-moll (B. Zaleski)

12. Moja pieszczotka, Ges-dur (A. Mickiewicz)

13. Nie ma czego trzeba, a-moll (B. Zaleski)

14. Pierścień, Es-dur (S. Witwicki)

15. Narzeczony, c-moll (S. Witwicki)

16. Piosnka litewska, F-dur (L. Osiński)

17. Leci liście z drzewa, es-moll (W. Pol)

Czary, d-moll (S. Witwicki)

Dumka a-moll (B. Zaleski)

Polonezy

Polonez C-dur op. 3 na fortepian i wiolonczelę, 1829, 1830 (Introdukcja)

Polonez Es-dur op. 22 na fortepian i orkiestrę, 1835

Polonezy op. 26, 1835:

1. cis-moll 2. es-moll

Polonezy op. 40, 1838 (nr 1), 1839 (nr 2):

1. A-dur 2. c-moll

Polonez fis-moll op. 44, 1841

Polonez As-dur op. 53, 1843

Polonez-Fantazja As-dur op. 61, 1846

Polonezy [op. 71], 1827, 1828, 1829:

1. d-moll 2. B-dur 3. f-moll

Polonez B-dur, 1817

Polonez g-moll, 1817

Polonez As-dur, 1821

Polonez gis-moll, 1822 lub 1824

Polonez b-moll, 1826

Polonez Ges-dur, 1829

Preludia

Preludia op. 28, 1838-1839:

1. C-dur 2. a-moll 3. G-dur 4. e-moll 5. D-dur 6. h-moll 7. A-dur 8. fis-moll 9. E-dur 10. cis-moll 11. H-dur 12. gis-moll 13. Fis-dur 14. es-moll 15. Des-dur 16. b-moll 17. As-dur 18. f-moll 19. Es-dur 20. c-moll 21. B-dur 22. g-moll 23. F-dur 24. d-moll

Preludium As-dur (Presto con leggerezza), 1834

Preludium cis-moll op. 45, 1841