Blaise Pascal ( 1623-1662) był francuskim filozofem, matematykiem, fizykiem i publicystą. Zwolennik jansenistów i myśli św. Augustyna. Jednocześnie negatywnie odnosił się do jezuitów i ich etyki, co można zauważyć w dziele
pt. " Prowincjonałki", pisanym w latach 1656-1657 ( w Polsce wydane dopiero w 1921 r. ).
Pascal zdecydowanie opowiadał się za rozdzieleniem kwestii naukowych od religijnych, a tym samym rozumu od wiary. Jest autorem rozbudowanych zasad logicznych i metodologicznych. Swoistym ideałem wiedzy była dla niego geometria, która jednak nie umożliwia poznania nieskończoności i nie jest też przydatna w rozstrzyganiu problemów z zakresu etyki i religii. Geometria umożliwia za to odkrycie faktów, ale nie ich zrozumienie, a to właśnie ono jest istotą poznania.
Pascal przeświadczony był o tym, iż proces poznania może odbywać się bez udziału rozumu. Aby poznać, co jest nadnaturalne wystarczy serce i wiara. W porządku serca dostrzega inne cechy niż w porządku rozumu. Postawa zwątpienia poznawczego Pascala spowodowała, iż skierował się w stronę mistycyzmu i fideizmu. Aby udowodnić, że Bóg istnieje posłużył się sądami racjonalnymi, które znamy jako "zakład Pascala". W jego przekonaniu wiara w Boga niesie ze sobą małe starty, albowiem tylko jedno - życie na ziemi. Kiedy jednak nasze przewidywania okażą się prawdziwe można wszystko zyskać, łącznie ze szczęściem i życiem wiecznym. Wynika więc z tego, że człowiek powinien żyć w taki sposób, jakby Bóg istniał naprawdę, a takie zachowanie jest bardziej rentowne niż życie bez Boga.
Pascala nie można uznać za autora nowej myśli filozoficznej. Jego rozważania zebrane w "Myślach" (wyd.1670 r. , wyd. polskie-1921 r. ) stanowią obraz wewnętrznych rozterek prowadzących kolejno przez sceptycyzm, racjonalizm, aż po mistycyzm. Poglądy tego francuskiego filozofa zainspirowały egzystencjalistów XIX i XX wieku, którzy nie przywiązują wagi do ludzkiego bytu. Swoją uwagę koncentrowali na egzystencji człowieka i za Pascalem dostrzegali i tragiczne położenie człowieka, i jego bezradność w zetknięciu z nieskończonością.
Ów francuski myśliciel jest konstruktorem artymometru (1642), a także twórca prawa podzielności liczb całkowitych, które oparte jest na dodawaniu cyfr. Do jego osiągnięć naukowych należy też metoda wyznaczania współczynników dwumianu dowolnego stopnia ( tzw. trójkąt Pascala) i metoda indukcji matematycznej. Jego badania dotyczyły też przekroju stożkowych ( napisał o tym traktat w 1639 roku), kombinatoryki i podstaw rachunku prawdopodobieństwa. Pascal uchodził też za pioniera całkowych metod obliczania pola i objętości itp. Nie obce były mu też zjawiska z zakresu hydrostatyki, o czym świadczy sformułowane przez niego w 1653 roku podstawowe prawo hydrostatyki zwane "prawem Pascala".
