"Folwark zwierzęcy" wybitnego pisarza brytyjskiego George`a Orwella, jest powieścią niezwykle dynamiczną nie pozbawioną, jak twierdzą niektórzy dużej dawki humoru. Jeśli tak jest rzeczywiście - humor Orwella jest tylko pozorny, pod nim kryją się niezmiernie poważne problemy. Opowieść o wydarzeniach w pewnym folwarku należącym do niejakiego Jonesa - tzw. Folwarku dworskim jest przestrogą dla ludzi i społeczeństw wszystkich czasów. W tymże folwarku uciskane i krzywdzone zwierzęta wznieciły rebelię przeciw człowiekowi. Wpierw najmądrzejszy knur zwany Majorem, w obliczu zbliżającej się śmierci, zebrał wszystkie zwierzęta i roztoczył przed nimi swoją wizję. Ukazał im jasno, jak nędznie żyli, opowiedział sen o pięknej przyszłości wolnych zwierząt. Także przekazał im hymn pt. "Zwierzęta Anglii". Po śmierci Majora przywództwo dostało się dwóm inteligentnym świniom - Snowballowi i Napoleonowi. Dzielnie sekundował im Squealer - agitator-demagog świetnie przemawiający i potrafiący jasno wyjaśnić ogółowi nawet najbardziej skomplikowane problemy. Z czasem przygotowano bunt. Wybuchł on któregoś dnia, gdy głodne i zdesperowane zwierzęta postanowiły zaatakować ludzi i wygnać Jonesów z ich własnego folwarku. Wówczas zmieniono nazwę na Folwark zwierzęcy oraz ustalono siedem przykazań, obowiązujących wszystkie zwierzęta. Zawierały one: zakaz podejmowania kontaktów z ludźmi, zakaz spożywania alkoholu oraz noszenia ubrań. Nie wolno było również spać w łóżku. Ogłoszona "konstytucja" głosiła, iż zwierzęta są sobie równe a wszystko, co chodzi przy pomocy dwóch nóg jest wrogiem. Życie na farmie zmieniło się, nastał pokój. Jednak nie był on równoznaczny ze szczęściem wszystkich mieszkańców . Rządy należały do świń - Snowballa i Napoleona. Ktoś przecież musiał pracować, aby zdobywać pożywienie. Jednak kto inny rozkazywał, a kto inny zbierał i korzystał z owoców pracy. Ważnym wydarzeniem dla życia farmy był atak pobliskich gospodarzy na Zwierzęcy folwark. Jednak to zwierzęta pokonały przeciwnika i od tego czasu zostawiono je w naprędce skonstruowanym państewku, aby żyły i rządziły się własnymi prawami. A w zwierzęcym mieście- państwie rozdzielano ordery, tworzono komitety . Ważną cezurą był przewrót dokonany przez Napoleona rozporządzającego armią psów. Korzystając z tej dużej jak na warunki farmy siły - przepędził Snowballa. Rozpoczął też rządy dyktatorskie, oparte na zastraszaniu innych zwierząt. Snowball został ogłoszony zdrajcą i wrogiem animalizmu. Napoleon wszystkie jego zasługi i osiągnięcia przypisał sobie samemu. Zwierzęta zaczęły tymczasem budować wiatrak, który miał wszystkim ułatwić życie. Dlatego ciężko pracowały nie oszczędzając się. Oczywiście kasta rządząca, tj. świnie oraz psy, nie pracowała. Przodownikiem pracy został koń Boxer - istota dobra i prostoduszna, choć trochę ograniczona. Gdy w końcu wiatrak powstał ktoś niespodziewanie zniszczył dzieło ciężkiej pracy zwierząt. Wówczas Napoleon zrzucił odpowiedzialność za ten czyn na… Snowballa. Pracę rozpoczęto od nowa, lecz teraz zwierzętom zaczął powoli grozić głód. Wówczas świnie postanowiły handlować z ludźmi. Z każdym dniem zwierzęta poczęły obserwować liczne i zaskakujące zmiany na farmie. Oto świnie zaczęły chodzić na modłę ludzką korzystając z dwóch nóg. Przymierzały także ubrania, nie stroniły od alkoholu a również zaczęły spać w … w łóżkach ludzi. Squelaer dwoił się i troił, aby sensownie wytłumaczyć zmianę w postępowaniu rządzących. Jednak społeczność zwierząt czuła się niezbyt pewnie, ale nie mogła nic powiedzieć, gdyż bała się przybocznej straży Napoleona - psiej policji. Pokazało się także, iż konstytucyjne zasady zmieniły treść. Np. zamiast równości zwierząt pojawiło się stwierdzenie, iż "zwierzęta są równe i równiejsze". Zamiast bezwzględnego zakazu picia alkoholu okazało się, że nie wolno nie wolno pić "bez umiaru". W miejsce "czterech nóg' pojawiły się "dwie nogi", jako lepsze rozwiązanie. Starego hymnu zakazano. Zamiast niego śpiewano pochwalne pieśni na cześć wodza i przywódcy, w którego ręku pojawił się … bat. Gdy minęło kilka lat i w życie weszło nowe pokolenie zapomniano o starych czasach i ideałach przeszłości. Bardzo przykry los stał się udziałem niezwykle pracowitego Boxera - niegdysiejszego przodownika pracy oraz kombatanta wielu bitew. Gdy Boxer zachorował świnie mówiąc, iż oddają go do szpitala - po prostu sprzedały biedne konisko do rzeźni, na ubój… . Napoleon rządził nowym społeczeństwem niepodzielnie. W ostatnim spojrzeniu na folwark widzimy tam ucztę rządzących z ludźmi- sąsiadami. Zawierane są sojusze, zawiązują się nowe kontakty… . Świnie ponownie przemianowują nazwę swego państewka, odtąd ma się nazywać Folwarkiem dworskim. Zwierzęta podglądające przez okno ucztujących widzą ryje ich przywódców, przemieniające się powoli w ludzkie twarze. A wszystkie głosy, dobiegające do nich brzmią jednakowo. Wszystko więc wróciło do początku!
Utwór Orwella określa się jako powieść (ewentualnie - mikropowieść) - parabolę, alegorie czy też satyrę. Mikropowieść czy opowiadanie wskazują na rozmiary objętościowe dzieła. Jest ono dosyć krótkie. Brak w nim rozbudowanych pobocznych wątków, które odwodziłyby czytelnika od głównych wydarzeń opowieści. Satyryczna wymowa "Folwarku" wydaje się bezdyskusyjna Zresztą sam autor potwierdził ją mówiąc, iż zamierzał zdemaskować sowiecki mit poprzez zrozumiałą niemal dla każdego opowiastkę. Komunizm został poddany przez Orwella ostrej krytyce. Niezmiernie istotna jest paraboliczność utworu. Warto przypomnieć, iż taka powieść pokazuje jakieś istotne problemy posługując się przy tym stosunkową prostą fabułą, służącą jedynie za pretekst i przykład. Utwór paraboliczny jest utworem "podwójnym". Polega na tym, iż jego treść pierwszoplanowa, "powierzchniowa", dosłowna nie jest najistotniejsza. Ważniejsze są ukryte znaczenia. Do takich powieści zaliczamy m.in. tak wielkie utwory jak "Dżuma" Camusa czy "Proces" Kafki. Takim dziełem jest także "Folwark zwierzęcy" Orwella. Oczywistym jest, że to nie opowieść o jakichś zwierzętach, ale o poczynaniach ludzi. To czego doświadczają czworonogi na farmie Jonesa, odzwierciedla poczynania istot rozumnych w różnych krajach świata. Folwarki z przypowieści Orwella to państwa z globu ziemskiego. Między nimi było jedno, w którym na skutek rewolucyjnego przewrotu nastąpił zamach stanu i przejęcie władzy dyktatorskiej przez najbardziej bezwzględne jednostki. Prawda o wodzach - świniach oraz wydarzeniach, rozgrywających się na folwarku jest uniwersalną prawdą pokazującą ludzi. Potwierdziły to dzieje Rosji Sowieckiej oraz innych państw z totalitarnym systemem rządów. Także paraboliczna wymowa utworu jest bardzo wyraźna. Tym bardziej, iż Orwell odwołuje się tutaj do …bajek. Właśnie bajki często miały paraboliczną wymowę, a ich bohaterowie (np. owce, szczury, lisy itp.) były w rzeczywistości reprezentantami świata ludzi. George Orwell konstruuje właśnie taką paraboliczną bajkę o satyrycznej wymowie. Stwarza fantastyczną krainę, gdzie występują spersonifikowane zwierzęta, które mówią, pracują, piszą itd. Istota paraboli zasadza się w tym, iż przyglądając się czworonożnym bohaterom, śmiejąc się z nich - w rzeczywistości oglądamy siebie, przeglądając się w nich jak w krzywym zwierciadle. Celem paraboli jest zwrócenie uwagi na jakiś problem, pouczenie, które czytelnik czy odbiorca winien zrozumieć, zapamiętać i wyciągnąć wnioski.
Opowiadanie Orwella o zwierzętach doskonale pokazuje pewne historyczne prawdy i prawidłowości dotyczące ludzi. Pisarz bezlitośnie obnażył mechanizmy totalitaryzmów takich jak np. komunizm. Ukazał metody przejmowania władzy oraz sposoby utrzymania się przy niej. Zanalizował również etapy rewolucyjnych przewrotów, najczęściej rozpoczynające się krzykliwą propagandą jedynie słusznej ideologii prowadzącej ostatecznie do okrutnej dyktatury władców- uzurpatorów. Doskonale Orwell ukazał też metody manipulacji społeczeństwem, posługiwanie się na zmianę strachem i demagogią, zwalczanie nawet najmniejszych przejawów oporu. Autor przestrzega również przed bezkrytyczną wiarą w różnego rodzaju podejrzane teorie jak np. "animalizm", wymyślone przez rządzących dla zniewolenia ludzi. Rysując świat folwarcznych zwierząt pisarz potrafił wnikliwie zaprezentować charakterystyczne typy społeczeństw rewolucyjnych. Widzimy przodownika pracy - Boxera, szpicla - Mojżesza, demagoga - Squealera oraz bezwzględnego i okrutnego dyktatora - Napoleona.
Orwell niezwykle trafnie ukazał wizję realizacji ustroju komunistycznego, obnażając przy tym mechanizmy rządów totalitarnych, sposoby sprawowania władzy, eliminowania wolności jednostek oraz całą machinę manipulacji ludźmi. Negatywnym wzorem dla autora była Rosja Sowiecka. Wiadomo jednak, iż nie było to jedyne państwo w historii, które zrealizowało ustrój totalitarny, choć w żadnym innym państwie komunizm nie pociągnął za sobą tylu ofiar, co właśnie tam. "Folwark zwierzęcy" został wydany w 1945 r. i niestety od tego czasu na świecie w wielu miejscach zrealizowana została koszmarna wizja społeczeństwa z książki George'a Orwella.
