Zjawisko profetyzmu nie jest czymś, co epoka romantyzmu wymyśliła, czy stworzyła. Profetyzm jest pojęciem związanym z religią i używano go do określania pewnych wizji i przepowiedni, które głosili natchnieni przez Boga prorocy. Przedstawiali on w swych wizja przyszłe losy kraju, ludzkości, religii. Był to zwykle opis bardzo mistyczny i wyniosły, gdyż uznawano, że widzenie takie powstaje po bezpośrednim kontakcie z Bogiem. Miało to więc dla wierzących ogromną wartość.
Pojęcie to zaczęli wykorzystywać twórcy romantyzmu, by podnieść wagę swej poezji, a przy tym wzmocnić przekaż swoich utworów, nadać mu rangę rzeczy najważniejszej, a wszystko to po to, by wzbudzić w czytelniku odzew, by spowodować, że idee głoszone w wierszu poderwą go do walki o wolność ojczyzny i w konsekwencji doprowadzą do odzyskania niepodległości.
Profetyczne wizje odnajdujemy w wielu utworach romantyków polskich, ale do najważniejszych należą zapewne:
- zaprezentowane przez Adama Mickiewicza w III części "Dziadów" tak zwane "Widzenie księdza Piotra", w którym to Bóg przedstawia mu przyszłe losy Polski. W widzeniu dominują metaforyczne obrazy. Polska ukazana jest jako Jezus, który umiera na krzyżu, ale w przyszłości zmartwychwstanie i przyniesie wolność wszystkim ludziom. Tak samo będzie z Polską, która teraz cierpi, ale kiedyś zwycięży i przyniesie wolność wszystkim krajom Europy.
- w podobny sposób przedstawia to Mickiewicz w swych "Księgach narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego". Tam również Polska przedstawiona jest jako Chrystus, który ma zbawić i odnieść ostateczne zwycięstwo. Poza tym napisane są one na wzór Biblii, zwłaszcza język utworu przywodzi takie właśnie skojarzenia - nie wspominając, że emigracja paryska pokazana jest jako Pielgrzymi, którzy mają przynieść wolność ojczyźnie.
- do motywu profetyzmu i mesjanizmu narodowego nawiązuje również Juliusz Słowacki w swym "Kordianie". Widzimy to zwłaszcza w przypadku monologu na górze "Mont Blanc". Tam przedstawia nam wizje młodego Kordiana, który chce wyzwolić naród z pod ucisku wroga. Nie odwołuje się on jednak do istoty boskiej, ale do historii. Według niego to historia, jej proces sprawi, że w końcu odzyskamy wolność. Dlatego nie przywołuje w swej metaforze Jezusa, ale Winkerlida - szwajcarskiego bohatera, który oddał swe życie w bohaterskiej obronie ojczyzny.
Na podstawie tych trzech najważniejszych dla polskiego romantyzmu wizji profetycznych widzimy jak dużą rolę miała do odegrania taka postawa romantycznych poetów, którzy za wszelką cenę chcieli sprawić, by Polska znowu była krajem wolnym.
