Jan Kochanowski urodził się w 1530 roku w Sycynie koło Radomia. Jego ojciec, Piotr Kochanowski, był zamożnym właścicielem kilku wsi i sędzią sandomierskim. Matka, Anna z Białaczowskich, była kobietą inteligentną i wykształconą. Jan otrzymał staranne wykształcenie humanistyczne. Rozpoczął studia w wieku czternastu lat na Wydziale Sztuk Akademii Krakowskiej. Następnie wstąpił na uniwersytet w Królewcu, a potem w Padwie. We Włoszech studiował kulturę antyczną i literaturę starogrecką i zdobył wykształcenie filozoficzne. W trakcie nauki korzystał z pomocy mecenasów: podkanclerza koronnego Filipa Padniewskiego, marszałka wielkiego koronnego Jana Firleja oraz biskupa Piotra Myszkowskiego.
Po zakończeniu nauki w życiu Jana Kochanowskiego rozpoczął się etap podróży. Zwiedził Francję, Niemcy oraz Włochy (tu m.in. kolejne wizyty w Padwie). Rozpoczął twórczość w języku łacińskim - erotyki, epigramaty i elegie, które w większości były naśladowaniem liryki rzymskiej. Przebywając we Francji, Kochanowski poznał poetów należących do grupy "Plejady" (np. Pierre'a Ronsarda), którzy postulowali tworzenie literatury w językach narodowych. Pod ich wpływem podjął decyzję o pisaniu w języku polskim. Jak głosi tradycja, pierwszym tekstem w języku ojczystym był napisany w Paryżu hymn "Czego chcesz od nas, Panie…". Do Polski Kochanowski powrócił w 1559 roku jako uznany już pisarz łaciński. Dziesięć lat spędził na dworach swoich mecenasów (Padniewskiego, Firleja i Myszkowskiego) oraz na dworze króla Zygmunta Augusta. Wtedy to powstawały liczne fraszki i pieśni dworskie i obyczajowe oraz poematy (np. "Szachy"). Po jakimś czasie otrzymał tytuł sekretarza królewskiego. Przebywając na dworach, poznał kulisy polityki, realia państwowe oraz zetknął się z wieloma ważnymi osobami. Około 1570 roku podjął decyzję o porzuceniu życia dworskiego i osiadł w rodzinnym majątku ziemskim znajdującym się w Czarnolesie. W 1575 roku ożenił się z Dorotą Podlodowską. Z dworzanina stał się szlachcicem - ziemianinem. Bardzo boleśnie przeżył śmierć swoich dwóch córek: Urszulki i Hanny. Najważniejszą wartość miało dla niego życie rodzinne. Był osobą tolerancyjną, choć cechował się bardzo silną wolą. W Czarnolesie poeta rozwinął swoją twórczość i poszerzył ją tematycznie.
W czasach panowania Stefana Batorego Jan Kochanowski ponownie zbliżył się do dworu królewskiego. Wśród jego ówczesnych przyjaciół znalazło się wielu wybitnych i uzdolnionych osób, np. Andrzej Patrycy Nidecki (wybitny filolog, wydawca pism Cycerona), Piotr Roizjusz i Łukasz Górnicki. Około 1580 roku poeta podjął się próby uporządkowywania i przygotowania do druku swojej spuścizny literackiej, która była niezwykle obszerna i różnorodna. Zmarł nagle w toku tych prac w Lublinie w sierpniu 1584 roku. Pochowano go w Zwoleniu.
Jana Kochanowskiego uznaje się za najwybitniejszego poetę tworzącego w dobie polskiego odrodzenia. Był on autorem wielu fraszek (ponad 300 utworów zebranych w trzy księgi), pieśni (dwie księgi zawierające po czterdzieści dziewięć pieśni) i poematów, w których zawarł drobiazgowy wizerunek swojej epoki, dramatu klasycznego "Odprawa posłów greckich", przekładu psalmów biblijnych "Psałterz Dawidów" oraz cyklu dziewiętnastu trenów, powstałych po śmierci ukochanej córki Urszulki. Udało mu się przenieść nowe gatunku literackie na grunt polskiego piśmiennictwa i stworzyć dzieła na europejskim poziomie, pisane zgodnie z założeniami renesansu w języku ojczystym. Tematy swoich utworów poeta czerpał najczęściej z życia codziennego. Część tekstów powstawała na szczególne okazje lub na zamówienie.
