Muzyka renesansu
W muzyce okres renesansu obejmuje lata ok. 1430- ok. 1600. W okresie tym nastąpiły przełomowe przeobrażenia struktury dzieła muzycznego. Utrzymywał się średniowieczny system skal wokalnych. Największe znaczenie zaczęły uzyskiwać dwa tryby : joński (późniejsza skala durowa) i eolski ( późniejsza skala molowa). Okres odrodzenia odznaczał się bujnym rozkwitem wielogłosowości, nastąpił odwrót od tenoru na rzecz układu 4- głosowego, którego podstawę stanowił głos basowy. Do rozkwitu kunsztownej polifonii wokalnej uprawianej głównie w muzyce kościelnej przyczynili się przede wszystkim kompozytorzy szkoły flamandzkiej J. Ockeghem, N. Gombert, Josquin des Pres, J. Obecht oraz O. di Lasso i G. P. Palestrina. Głównymi formami muzyki świeckiej były chanson, villanella, madrygał. Zmienił się stosunek kompozytorów do tekstu poetyckiego, który zaczął decydować o doborze środków muzycznych zgodnie z ówczesną koncepcją naśladowania natury. Z końcem XVI wieku wykształciły się samodzielne formy instrumentalne: canzona, ricercar. Główny postulat odrodzenia- wskrzeszenie tradycji antycznych pojawił się w muzyce dopiero pod koniec XVI wieku w powstaniu opery na fali odrodzenia dramatu starogreckiego. Ważną zdobyczą odrodzenia było wykształcenie się prężnych ośrodków narodowych, m. in. Polską muzykę renesansu reprezentowali: Mikołaj z Radomia, Mikołaj z Krakowa, T. Szadek, M. Gomółka, K. Borek, Wacław z Szamotuł, C. Bazylik oraz lutniści: Jakub Polak, W. Długoraj.
Teatr renesansu
Renesans w Anglii przypadł na pierwsza połowę XVI wieku, za czasów panowania królowej Elżbiety. W kulturze tego czasu triumfy święciły teatr i dramat. Wśród wielu twórców warto wymienić Tomasza More'a i Williama Szekspira.
Tradycja teatru stworzona została przez średniowieczne widowiska religijne oraz odrodzenie teatru w okresie elżbietańskim. W 1576 roku w Londynie otwarto pierwszy teatr publiczny. Teatr elżbietański wykorzystywał dla celów inscenizacyjnych nowe utwory. Rezygnowano z jedności miejsca, na scenie wyobrażano sobie przestrzeń, w jakiej toczyła się akcja dramatów. Stała była sceneria, bogate dekoracje, liczne rekwizyty. Postacie urozmaicone były pod względem charakteru, języka, statusu społecznego. Zawód aktora cieszył się uznaniem kręgów dworskich i publiczności, teatr był powszechna rozrywka mieszkańców miast. W 1590 roku działały w Londynie trzy sceny. Amatorskie grupy teatralne zaczęły ustępować miejsca zawodowym aktorom, tworzącym samodzielne zespoły, mając w swoim gronie również dramaturgów ( grupy tzw. "umysłów uniwersyteckich"). "The Globe" działał jako teatr publiczny pod gołym niebem, związany z nim był William Szekspir. Dramatopisarze angielscy tego okresu nie trzymali się ściśle wzorów antycznych, lecz nawiązywali do rodzimej tradycji teatralnej. Nowa formuła dramatu dopuszczała mieszanie kategorii estetycznych, w utworach zestawiano utwory komiczne z tragicznymi. Pierwsze teatry w Anglii to: "The Globe", :The Theatre", "Swin", "Hope". Miały dużą scenę i garderobę dla aktorów.
Związek między dramatem a teatrem nie był tak ścisły jak obecnie, wiele dramatów pisano, nie myśląc o ich ewentualnym wystawieniu. Odważne wystąpienia grup teatralnych doprowadziły do pojawienia się cenzury, przez co praca aktorów była w dużym stopniu utrudniona.
