Homer był twórcą najsłynniejszych dzieł epickich starożytności - "Iliady" i "Odysei". Homer żył na przełomie dziewiątego i ósmego wieku p.n.e., zaś pochodził z Azji Mniejszej. Spór o pochodzenie Homera toczyło między sobą siedem różnych miast. Imię Homera powstało wskutek określenia cech jego osoby, czyli tego, że był niewidomy i tego, że był poetą, gdyż jego tłumaczenie oznacza "ślepca" i poetę właśnie. Homera uznaje się powszechnie za twórcę eposu, wierszowanego gatunku epickiego, który charakterystycznym, podniosłym stylem, uzyskanym dzięki specjalnemu metrum, opowiada historię mitycznych bohaterów lub historycznych wydarzeń. W eposie mitologia miesza się z historią, fantastyka z rzeczywistością.

Pierwsza z epopei, "Iliada", złożona jest z dwudziestu czterech ksiąg, zaś pisana jest heksametrem. W poemacie tym szczególnie wyeksponowane są sceny batalistyczne, zaś główne postaci to wodzowie i najważniejsi wojownicy dwóch toczących walkę armii - Trojan i Achajów. Fabuła utworu opiera się na historii wojny trojańskiej. Epopeja przedstawia wiele wątków tej historii, choćby spór, do jakiego doszło pomiędzy Achillesem i Agamemnonem, a także skutki tego konfliktu. Utwór obfituje w bardzo szczegółowe, realistyczne opisy, jak na przykład opis obozowiska wojsk, a także wszelkich potyczek i walk. Może także być traktowany jako wstęp do kolejnego z wielkich eposów - "Odysei", która opowiada historię dziesięcioletniej tułaczki jednego z bohaterów wojny trojańskiej, Odyseusza, jaką ten odbył, wracając po wojnie do domu w Itace. W odróżnieniu od "Iliady", będącej epopeją wojenna, "Odyseja" na charakter bardziej przygodowy, więcej też w niej elementów baśniowych, inny też jest styl utworu. Niektórzy badacze posuwali się nawet do twierdzenia, ze oba te utwory są dziełami zupełnie innych ludzi. Odyseusz stał się archetypicznym modelem wędrowca, zaś jego losy są najczęściej interpretowane jako metafora ludzkiego życia. Mit o Odyseuszu wykorzystywała cała późniejsza tradycja literacka, na czele z Jamesem Joyce'm, autorem słynnej modernistycznej powieści "Ulisess".

Epos homerycki charakteryzuje się następującymi cechami:

- otwiera go inwokacja, będąca prośbą do muz o niezbędne natchnienie poetyckie.

- narracja prowadzona jest w sposób obiektywny, zaś sam narrator jest wszechwiedzący,

- podniosły, patetyczny język, uwznioślający opisywane wydarzenia

- szczegółowość realistycznych opisów

- przenikający się plan wydarzeń fantastyczny i realistyczny, nie oddzielone od siebie wyraźną granicą

- podniosły styl wykorzystany do opisu ważnych wydarzeń

- rozbudowane porównania (porównania homeryckie), częste retardacje, zwiększające napięcie, liczne środki stylistyczne, jakie jak przenośnie, onomatopeje, etc.

- charakterystyczna miara rytmiczna, czyli heksametr

- hiperbolizacja cech postaci, idealizacja bohaterów

Tradycja średniowieczna wykształciła własny typ eposu, tak zwany epos rycerski. Utwory te opiewały męstwo, bitność, honor, oddanie ojczyźnie, królowi oraz Bogu. Epos rycerski koncentrował się na ogół wokół losów jednego, wyidealizowanego bohatera, który był uosobieniem wszelkich cnót swej klasy. Eposy te są nazywane także "pieśniami o czynach" - chanson de geste. Do znanych eposów rycerskich zaliczają się:

- "O królu Arturze"

- "Pieśń o Rolandzie"

-"Pieśń o Cydzie"

- "Słowo o wyprawie Igora"

W czasach późniejszych epos ustąpił miejsca innym formom epiki, które przejmowały część jego cech. Mowa tu o takich formach jak powieści, opowiadania, etc.

W literaturze polskiej epos pojawił się stosunkowo późno, gdyż dopiero w baroku, jeśli nie liczyć renesansowego przekładu "Jerozolimy wyzwolonej" Tassa, dokonanego przez Piotra Kochanowskiego. Epos polski traktował głównie o ważnych wydarzeniach i o istotnych dla historii Polski postaciach. Doskonałym przykładem takiego eposu jest "Transakcja wojny chocimskiej" Wacława Potockiego. W tekście tym występuje cały szereg zabiegów, charakterystycznych dla eposu antycznego, takich jak inwokacja, patos, szczegółowość opisu i rozmach scen batalistycznych. Oświecenie próbowało przywrócić epos literaturze, jednakże stracił on na znaczeniu. Z powodzeniem pisano jednakże poematy heroikomiczne, będące gatunkiem, który również wywodził się z tradycji antycznej, a który był eposu heroicznego parodią.

Romantyzm odnowił tradycję epopei, jednakże w zmienionej formie, w połączeniu z innymi gatunkami literackimi. Najwybitniejszym przykładem eposu romantycznego jest z pewnością "Pan Tadeusz" Adama Mickiewicza. Utwór ten pokazuje zarówno ważną chwilę dziejową, w którą wpisane są losy grupy bohaterów, rozpoczyna się inwokacją, zachwyca szczegółowością i plastycznością opisów, posiada też sceny batalistyczne. Niektóre z cech eposu przeniknęły do powieści, które obrazowały losy całych społeczności, na przykład "Nad Niemnem" Elizy Orzeszkowej, "Chłopi" W.S. Reymonta, "Noce i dnie" Marii Dąbrowskiej..