Istnieją dzieła sztuki, które pomimo upływu lat czy stuleci są dla odbiorcy zrozumiałe, wywierają na niego wpływ, zmieniają jego światopogląd czy też poszerzają horyzonty myślowe. Takie dzieła poruszają tematy uniwersalne, aktualne niezależnie od epoki, w której utwór powstał - zawsze istotne dla czytelnika. Pomimo upływu czasu, zmieniającej się rzeczywistości, rozwijającej się cywilizacji, niezmiennie trwają wartości, które zawsze będą nierozerwalnie związane z natura człowieka.

Dzieła takiego pokroju inspirują twórców. Pierwszym z nich, które według mnie posiadało i nadal posiada charakter uniwersalny, jest Mitologia Greków i Rzymian. Wpłynęły one znacząco na kulturę europejską. Mity objaśniają tajemnice świata. Ich bohaterami są bogowie i herosi, a nie ludzie. Mity opisują wydarzenia

i rzeczy święte dla człowieka, są dla niego wzorem. Odpowiadają na pytania nurtujące ludzkość od początku istnienia. Jednym z najbardziej podstawowych pytań człowieka jest pytanie jak powstał świat? Drógim równie ważnym jest problem skąd wziął się człowiek? Nurtujące jest także pytanie w jaki sposób narodziło się zło? Historie bogów i bohaterów kulturowych były i nadal są wykorzystywane w sztuce jako wątki literackie czy motywy malarskie. Przykładem może być mit o drugiej żonie Tezeusza - Fedrze. Stała się ona inspiracją dla Seneki, twórcy dramatu pt.: Fedra. Postać ta inspirowała też nie tylko twórców renesansowych ale również współczesnych dramatopisarzy. J. B. Racine napisał dramat Fedra, który do dzisiaj wystawiany jest na deskach teatrów na całym świecie. Również współczesna angielska dramatopisarka Sarah Kane wykorzystała tę historię do napisania dramatu pod tym samym tytułem, którego fabuła przeniesiona została do rzeczywistości z końca dwudziestego wieku. Innym przykładem może być obraz namalowany przez renesansowego malarza Botticellego pt.: Narodziny Wenus oraz rzeźba Berniniego Porwanie Prozerpiny. Bardzo często wykorzystywano też motyw dwunastu prac Herkulesa. Chociażby w kryminale Agathy Christie pt.: Dwanaście prac Herkulesa, w którym słynny detektyw Herkules Poirot rozwiązuje dwanaście zagadek kryminalnych. Jak zatem widać nie tylko dzieła sztuki wysokiej wykorzystują motywy mitologiczne.

Drugim wielkim dziełem, które wpłynęło na sztukę światową, i które posiada charakter uniwersalny jest Biblia. Ona także porusza kwestie związane z egzystencją i bytem człowieka. Zawiera wiele prawd filozoficznych, jest też źródłem wielu form literackich, takich jak poezja, przypowieść czy list. Kultura posługuje się motywami biblijnymi począwszy od czasów średniowiecznych, a na dzisiejszych skończywszy. Zarówno literatura, jak też malarstwo, rzeźba, muzyka, filozofia, teologia czy architektura korzystają z wątków zaczerpniętych z Biblii. Ukrzyżowanie Chrystusa, zdjęcie z krzyża, grzech pierworodny, przypowieści:

O miłosiernym Samarytaninie, czy Synu marnotrawnym. To tylko niektóre z nich. Jako przykład można podać chociażby Mistrza i Małgorzatę Michaiła Bułhakowa lub Pamiętniki Adama i Ewy Marka Twaina. To oczywiście jedynie dwa z wielu przykładów literackich, które można by mnożyć. Warto wspomnieć tutaj

o twórczości Michała Anioła, jego rzeźbach na przykład słynnej Piecie, czy freskach na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej. Motywy biblijne wykorzystywał także w swych obrazach religijnych Botticelli (np. Matka Boża

z Dzieciątkiem i Św. Janem), Rafael - obraz Przemienienie Pańskie, Caravaggio - obraz Złożenie do grobu, Leonardo da Vinci - Ostatnia wieczerza lub Madonna wśród skał. Warto dodać, że motywy biblijne frapowały także twórców okresu modernizmu. Postacią, która inspirowała pisarzy i malarzy był Judasz Iskariota. Jego postępowanie zostało zanalizowane w opowiadaniu rosyjskiego pisarza Leonida Andriejewa pt.: Judasz Iskariota. Postać Judasza zainspirował też polskiego malarza Okunia.

Trzecim dziełem, które według mnie posiada charakter uniwersalny jest dramat Shakespeare'a pt.: Hamlet. Tytułowy bohater jest symbolem człowieka uwikłanego we własne myśli i refleksje, które odbierają mu zdolność wcielania w życie przedsięwziętych czynów. Jego słynne pytanie: być albo nie być? Jest odwiecznym pytaniem człowieka o sens istnienia.

Wiele motywów hamletowskich było wykorzystywanych w sztuce. Przykładem może być obraz Ofelia prerafaelity Johna Everetta Millaisa. Jest to tragedia, której wymowa jest do dzisiaj aktualna o czym świadczy fakt, że wystawiana jest bardzo często na deskach teatrów całego świata.

Pomimo tego, że wymienione przeze mnie dzieła sztuki literackiej powstały kilka lub kilkanaście stuleci temu, nadal są aktualne i przemawiają do odbiorcy. Poruszają one problemy związane z bytem człowieka, z jego naturą, sytuacje bliskie każdemu z nas. Oprócz tego dzieła te inspirowały wielu wybitnych twórców i przyczyniły się do powstania kolejnych dzieł sztuki. To również świadczy o ich uniwersalnej wymowie. Zgadzam się ze stwierdzeniem, że prawdziwa sztuka jest zawsze współczesna. Prawdziwe dzieło sztuki przetrwa wiele stuleci lecz nie straci swego przesłania. Może przedstawiać zamierzchłe czasy, opowiadać o nieistniejącej już rzeczywistości, jednak porusza problemy, z którymi człowiek zmaga się od początku swego istnienia. Jednym z zadań sztuki jest skłonienie nas do refleksji i dlatego nieraz szokuje i oburza lecz także zachwyca.

Prawdziwa sztuka zawsze będzie współczesna, ponieważ jej wielkość i wartość mierzona jest poprzez upływ czasu. Istnieje wielu artystów, których talent jest wątpliwy, natomiast ich twórczość doceniana jest i wielbiona przez współczesnych. Niestety często zdarza się tak, że ich dzieła nie wytrzymują próby czasu i po upływie kilku dziesięcioleci nikt nie pamięta ani ich dzieł ani ich samych. Jest także wiele przykładów na to, że artyści nie są rozumiani i ich twórczość zostaje odkryta na nowo po wielu latach, najczęściej już po śmierci mistrzów. Świetnym przykładem obrazującym taką sytuację może być postać i twórczość C. K. Norwida, który umarł w przytułku dla bezdomnych, natomiast jego poezje zostały zrozumiane dopiero po kilku dziesięcioleciach. Obecnie jest uważany za wieszcza narodowego. Jego twórczość nie doceniana i zapomniana sama zdołała się obronić przed zapomnieniem. Może zdarzyć się również tak, że za życia artysty jego twórczość jest uważana za mało ambitną, niewystarczająco dobrą. Tak było w przypadku Wolfganga Amadeusza Mozarta. Dzisiaj jego muzyka jest uważana za mistrzowską, wykonywana jest przez najlepszych muzyków. I chociaż sam artysta nie doczekał się takiego uznania na jakie zasługiwał, jego muzyka potrafiła obronić się sama, gdyż niewątpliwie jest wielką sztuką.