Cierpienie oraz ofiara są nieodłącznym elementem ludzkiej egzystencji. Zaprezentuj na odpowiednich przykładach zaczerpniętych z literatury polskiej, a także powszechnej.

I. Cierpienie jest nieodłącznym składnikiem losu człowieka.

II. Ukazanie go we wszystkich epokach literackich, jako części istnienia człowieka

III. Cierpienie symbolem, mitem, świętością:

Mity

- Prometeusz

- uformowanie przez niego jednostki ludzkiej z gliny z domieszką łez ( łzy są symbolem cierpień)

- dla polepszenia egzystencji ludzi, zdobycie dla nich ognia

- ukaranie Prometeusza przez Zeusa (rozkazał on przykuć Prometeusza do skał Kaukazu, gdzie sęp co dnia wyjadał mu ciągle odrastającą wątrobę)

- ogromne cierpienie Prometeusza na rzecz całej ludzkości

Biblia

- Jezus

- świętość naszej społeczności

- cierpienie jako ofiara za grzechy ludzkości praz ofiarowanie swego życia

- cierpienie Jezusa, jako istotny symbol w dziedzinie sztuki oraz kultury kolejnych epok

- Hiob

- poczciwy i prawy człowiek, którego Stwórca skazał na znoszenie cierpień

- cierpienie, które miało być poddaniem Hioba próbie wiary. Hiob przechodzi ją pozytywnie i Bóg zwraca mu wszystko, co uprzednio odebrał

- nauka wiary niezłomnej i głębokiej

- cierpienie nie stanowi kary za przewinienia , nie można przed nim uciec, lecz prowadząc cnotliwy żywot, można dostąpić spokoju w cierpieniu

IV. Łączenie cierpienia ze średniowieczną hagiografią

cierpienie będące świadomym wyborem

- Święty Aleksy

- zrezygnowanie z wygód na rzecz skrajnego ubóstwa

- doznawanie cierpień w ciągu całego życia, by dostąpić zbawienia

- Święty Sebastian

-umarł śmiercią męczennika (przeszyto go strzałami)

darzenie cierpień szacunkiem

- "Pieśń o Św. Dorocie męczennicy"

-majętna królewna z miłości do Boga oddaje swoje bogactwo ubogim

-niezgoda na wyrzeczenie się religii chrześcijańskiej, skazanie dobrowolne na cierpienia fizyczne - biczowanie, męczarnie, przypalanie ogniem

- bezowocne cierpienie, na jakie skazano Św. Dorotę

cierpienia matki, ubolewającej nad dramatem swego pierworodnego syna

- "Lament świętokrzyski"

- apostrofa Matki Bożej w stronę ludzi

- rozpaczanie nad swym bólem po śmierci Syna

- Maryja symbolem udręczonej matki

V. Rozmaite wizje cierpienia w epoce odrodzenia

rozpacz cierpiącego ojca

- Cykl "Trenów", autorstwa Jana z Czarnolasu

- załamanie się światopoglądu poety

- zwątpienie w sens swego cierpienia

- późniejsze uspokojenie z powodu ufności w przyszłe spotkanie ze zmarłą córką

cierpienie w dziełach Szekspira

- "Makbet"

- doznaje cierpień w wyniku uciążliwych wyrzutów sumienia, po zbrodniach, jakich się dopuścił wraz ze swą małżonką

-"Romeo i Julia"

- tragiczna miłość, przepełniona bólem oraz cierpieniem

- śmierć dwojga kochanków, która łączy ich dusze na wieczność

VI. Cierpienia duchowe oraz uczucie, które splata romantyków wewnętrznie

cierpienie wynikające z niespełnionego uczucia

- "Dziady" - bohater - Gustaw

- niepełnie uczucie do ukochanej

- metamorfoza z nieszczęśliwego kochanka w żarliwego patriotę, który niezwykle intensywnie przeżywa los swej ojczyzny

cierpienie, którego rezultatem jest śmierć

- "Cierpienia młodego Wertera"

- ogromne uczucie, jakim Werter darzy kobietę przeznaczoną już innemu mężczyźnie

- bohater wpada w stan melancholijny

- brak zdolności do odnalezienia się w niedoskonałej rzeczywistości

- :Giaur"

- wielkie uczucie, jakim bohater obdarza piękną niewolnicę Lellę

- Leila zostaje zamordowana przez własnego małżonka imieniem Hassan

- Giaur dokonuje zemsty na Hassanie - zabija go

- przedśmiertne wyznanie tytułowego bohatera

cierpienie, którego źródło leży w bezowocnym pragnieniu obarczenia samego siebie ciężarem wyswobodzenia ojczyzny

- "Dziady" - bohater - Konrad

- bohater przypisuje sobie rolę wieszcza narodowego, pragnie być przywódcą ludzkości

- pragnie pojedynku ze Stwórcą na równej płaszczyźnie

- "Kordian" - tytułowy bohater utworu

- pragnienie wyswobodzenia ojczyzny

- chęć zgładzenia cara, utrata przytomności tuż przed jego sypialnią

- Kordian zostaje umieszczony w zakładzie dla obłąkanych

cierpienie wynikające z roli poety, gdyż poezja doprowadza do wyniszczenia

- "Nie-Boska komedia" - bohater - hrabia Henryk

VII. Hołd, jaki składają twórcy epoki pozytywizmu, ofiarności ludzi biorących udział w powstaniu

- "Lalka", autorstwa Bolesława Prusa

- pamiętnik prowadzony przez Rzeckiego

- "Nad Niemnem", autorstwa Elizy Orzeszkowej

VIII. Pejzaż cierpienia człowieka w oparciu o dzieje Juranda ze Spychowa

- ukazane cierpienie bohatera, wzbudza przerażenie oraz wzmaga chęć buntu przeciwko bestialstwu

-Cierpienie Juranda to symbol cierpień, jakich doświadcza cała ojczyzna epoki średniowiecza oraz rozpaczy ojca, który utracił ukochaną córkę

IX. Cierpienie w epoce pozytywizmu wynikające z nieszczęśliwego uczucia

- Stanisław Wokulski - bohater "Lalki"

- niespełnione uczucie do pięknej lecz bezdusznej kobiety

- poczucie niezrozumienia przez otoczenie oraz warstwy społeczne

- narastające problemy, powodują u bohatera załamanie oraz prowadzą go do próby odebrania sobie życia

- ocalenie jego życia przez Dróżnika

- dalszy ciąg jego udręki życiowej

XX. Przeciwstawianie się cierpieniom życiowym w dziełach okresu Młodej Polski]

utwory Kazimierza Przerwy - Tetmajera

- "Koniec wieku XIX", "Hymn do Nirwany", "Na Anioł Pański"

- bezowocne próby odnalezienia sensu istnienia

- życie jako nieustanne pasmo cierpienia

- niepewność przyszłych losów

-"Eviva l'arte"

-w sztuce można odnaleźć spełnienie

- zgoda na przeszkody stawiane przez los na drodze życia

- cierpienie nieodłącznym elementem ludzkiej egzystencji

- cierpienie jest niezbędne, by późnie umieć się radować

Utwory Jana Kasprowicza

- "Dies irae"

- jednostka ludzka nie ma możliwości, by wygrać z cierpieniem

- apokaliptyczna wizja świata

- pojawienie się cierpienia w momencie popełnienia grzechu pierworodnego

- oskarżenia skierowane w stronę Boga, zarzuty o Jego obojętność na ludzkie cierpienia

- "Księga ubogich"

- pogodzenie się z cierpieniem, które stanowi naturalną sferę ludzkiego istnienia

Utwory Leopolda Staffa

- "O miłości wroga"

- trzeba wybaczać wszystkim, nawet największym nieprzyjaciołom

- trzeba odszukać w swym wnętrzu chrześcijańską pokorę oraz być nieustannie gotowym do wybaczania

- żadne cierpienia ludzkie, nie powinny odbierać człowiekowi radości istnienia

XI. Rozmaite wizje cierpienia człowieka w utworach literackich epoki XX - lecia międzywojennego

- Zofia Nałkowska - "Granica"

- ból Justyny, która została skrzywdzona przez Zenona Ziemkiewicza

- cierpienia małżonki Zenona z powodu jego zdrady

- cierpienia, których doświadcza sam Zenon

-"Dziewczyna", autorstwa Bolesława Leśmiana

- przyjmowanie na swe barki zadań praktycznie niemożliwych do zrealizowania

- ciężar aktywnej egzystencji

- heroiczny humanizm

XII. Cierpienie ludzkie ukazane w dziełach literatury współczesnej

Gustaw Herling - Grudziński

- powieść pt. "Inny świat"

- tragizm człowieka zlagrowanego

- ukazanie metod wyniszczanie jednostki przez obozy pracy

- utwór pt. "Wieża"

- bohater cierpi niczym biblijny Hiob

- człowiek jest złożony z duszy oraz ciała

- ponadczasowość cierpienia

- świadome i dobrowolne osamotnienie w cierpieniu, wyczekiwanie na śmierć

Tadeusz Borowski - zbiór opowiadań "Pożegnanie z Marią"

-obraz życia ludzkiego, pozbawionego prawa do godnej egzystencji

XIII. Ludzkie istnienie, przepełnione nieszczęściem, cierpieniem

- ubóstwo, głód,

XIV. Człowiek jako jednostka silna, która może praktycznie nad wszystkim odnieść zwycięstwo

XV. Trzeba czerpać z życia pełnymi garściami szczęśliwe chwile.