Romantyzm, pojawił się w Europie na przełomie XVIII i XIX wieku. Na jego kształt wpłynęły walki narodowowyzwoleńcze.

Jego cechy charakterystyczne, to bunt przeciwko ideom oświeceniowym. Romantycy uważali, że świat można poznać, nie tylko naukowymi dowodami, ale również tym, co intuicyjne, co wypływa z serca i duszy.

Polskim romantykiem był Adam Mickiewicz, jego twórczości często spotykamy się z ideami związanymi z epoką. Będąc studentem na Uniwersytecie Wileńskim, wraz ze swoimi przyjaciółmi założył Towarzystwo Filomatów. Na początku zajmowali się oceną własnej twórczości, później zaś brali udział w walce patriotycznej. Ze względu na carskie prześladowania organizację rozwiązano.

Poeta napisał w 1820 roku "Odę do młodości".

Oda to "patetyczny utwór poetycki, opiewający wybitną postać, doniosłe wydarzenie historyczne, wzniosłe idee, podobna jest do hymnu".

Napisał ten utwór, po to by ukazać manifest młodzieży filomackiej. Jest buntem przeciwko oświeceniowym ideałom. Głosi nowe zadania i działanie, które swoją siłę czerpie z entuzjazmu młodych ludzi.

To utwór, który nieoficjalnie stał się hymnem młodzieży. Pokazuje kontrast między światem starym (oświeceniowym), a nowym (romantycznym).

Podmiot liryczny, czuje się częścią grupy, do której zwraca się w swym utworze.

"Hej! ramię do ramienia! spólnymi łańcuchy

Opaszmy ziemskie kolisko!

Zestrzelmy myśli w jedno ognisko

I w jedno ognisko duchy!...".

Oda jest apelem do wprowadzenia zmian, szukania nowych dziedzin, jednoczenia się z grupą. Poeta uważa, że młodość jest siłą sprawczą świata. Definitywnie chce zniszczyć poglądy klasyków, który dla niego są bezwartościowe. Dla niego, ten "stary" świat, pokazuje tylko racjonalizm, na zasadzie "szkiełka i oka", natomiast nie wierzy w istnienie intuicji i poznania wewnętrznego.

Zachęca, aby zerwać z narzuconymi ograniczeniami. Uważa, że należy wznieść się ponad oświeceniową mentalność. Dzięki przyjaźni, energii do działania zdobyć nową wiedzę.

"Młodości! ty nad poziomy

Wylatuj, a okiem słońca

Ludzkości całe ogromy

Przeniknij z końca do końca".

Pokazuje potęgę młodości, jej możliwości. "Oda do młodości", jest utworem ponadczasowym, w każdej epoce to młodzi ludzie są gotowi zmieniać zastaną sytuację, mają odwagę na wprowadzanie nowych pomysłów.

Kazimierz Przerwa - Tetmajer, urodził się 12 lutego 1940 roku w Warszawie. Uważany jest, za jednego z największych twórców Młodej Polski. Pisał o poglądach swojego pokolenia nawiązując m.in. do filozofii A. Schopenhauera i F. Nietzschego.

Artur Schopenhauer, twierdził, że człowiek kieruje się w swoim życiu, tylko dążeniem do poszukiwania szczęścia. Nieskuteczność tych poszukiwań wiąże się z pesymizmem człowieka. Sposobem na, pozbycie się tego pesymistycznego stanu, jest nirwana, czyli zatopienie się w kontemplacji i wyzbycie się chęci posiadania czegokolwiek, kontemplowania piękna.

Fryderyk Nietsche, głosił kult siły i witalności. Na pomaganiu, tylko ludziom silnym psychicznie i fizycznie. Była to filozofia, która krytykowała ludzi biernych i słabych.

Młoda Polska wiązała się z poglądami dekadenckimi, które mówiły o marazmie kultury. Francuskie słowo dekadence - "oznacza schyłek, upadek". Dekadentów cechowało poczucie zwątpienia, zagrożenia i rozpaczy. Uważali, że ludzkość zbliża się do katastrofy.

Kazimierz Przerwa - Tetmajer, napisał wiersz, który jest monologiem człowieka końca wieku, pełnego wątpliwości wobec otaczającego go świata. Nie wierzy w zasady moralne i wartości ludzkie.

"Cóż więc jest? Co zostało nam, co wszystko wiemy,

dla których żadna z dawnych wiar już nie wystarcza?

Jakaż jest przeciw włóczni złego twoja tarcza,

człowiecze z końca wieku?... Głowę zwiesił niemy".

Pokazuje w swym utworze ludzi, którzy nie widzą wyjścia z sytuacji, w jakiej się znajdują. Jest pełen pesymizmu. Jest skierowany do ludzi, którym nieobce są poglądy młodopolskie.

Autor również się z nimi utożsamia. Prowadzi monolog wewnętrzny. Nastrój wiersza jest pełen melancholii, cierpienia. Słownictwo używane w utworze, jest nacechowane ujemnie, korzysta z mowy potocznej "Tylko dziki, kiedy się skaleczy, złorzeczy swemu bogu, skrytemu w przestworze".

Wiersz ten jest również manifestem ideowym. Adam Mickiewicz w swoim utworze pokazuje, że osoby, które mają wspólny światopogląd mogą w życiu bardzo wiele rzeczy odkryć. Młodość to dla niego energia, siła. Kazimierz Przerwa - Tetmajer, zwraca się w utworze do ludzi, którzy maja również te same poglądy, ale są w rozpaczy, nie widza celu, do którego mogliby dążyć. To właściwie jest anty manifest młodopolskiego pokolenia. Właściwie utwór ten, nie ma żadnych konkretnych ideałów. To przykład dekadenckiej liryki, która sama w sobie jest pesymistyczna i nie widzi przyszłości w pozytywnym aspekcie.

Te dwa utworu przedstawiają konflikt młodego pokolenia, z tym, że oda Mickiewicza, napawa optymizmem, optymizmem wiersz Tetmajera pokazuje, że młodzi wcale nie chcą walczyć.

Pokolenie dekabrystów, boi się końca wieku, nie wie, co zdarzy się dalej. To powoduje, że są bierni. Nie znają przyszłości i zamiast widzieć nowe horyzonty, boją się jej.