Księga Hioba:
- "Człowiek zrodzony z niewiasty ma krótkie i bolesne życie."
Heraklit z Efezu:
- "Nie można wejść dwa razy do tej samej rzeki"
Epikur: (epikureizm)
- "Wszelka przyjemność ze względu na swoją naturę jest dobra, ale nie każda jest godna wyboru."
Seneka: (stoicyzm)
- "Abyś był nie wzruszony zarówno w obliczu zła, jak i pod wpływem dobra."
Horacy:
- "Zbudowałem sobie pomnik trwalszy niż ze spiżu, / Od królewskich piramid sięgający wyżej."
Sofokles Antygona:
- "Współkochać przyszłam, nie współnienawidzić"
- "Słowami świadczyć miłość - to nie miłość."
- "Dopóki żyje, człowiek błądzić może, ale jest głupcem, kiedy trwa w uporze."
Św. Franciszek:
- "Pochwalon bądź Panie, z wszystkimi swymi twory, przede wszystkim z szlachetnym bratem naszym, słońcem."
Mikołaj Rej:
- "A niechaj narodowie wżdy postronni znają, / Iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają!"
Jan Kochanowski:
- "Gościu siądź pod mym liściem, a odpocznij sobie!" (Na lipę)
- "Próżno uciec, próżno się przed miłością schronić, / Bo jako lotny nie ma pieszego dogonić?" (O miłości)
- "Nie rzekł jako żyw żaden więtszej prawdy z wieka, / Jako kto nazwał bożym igrzyskiem człowieka. / Bo co kiedy tak mądrze człowiek począł sobie, / Żeby się Bóg nie musiał jego śmiać osobie?" (Człowiek Boże igrzysko)
- "A nigdy nie zbłądzi, / Kto tak umysł narządzi, / Jakoby umiał szczęście i nieszczęście znosić, / Temu mężnie wytrzymać, w owym się nie wznosić." (Pieśń IX)
- "A jeśli komu droga otwarta do nieba, / Tym co służą ojczyźnie. Wątpić nie potrzeba." (Pieśń XII)
- "Miło szaleć, kiedy czas po temu." (Pieśń XX)
- "Niezwykłym i nie lada piórem opatrzony / Polecę precz, poeta, ze dwojej złożony / Natury." (Pieśń XXIV)
- "Cieszy mnie ten rym: 'Polak mądr po szkodzie', / Lecz jeśli prawda i z tego nas zbodzie, / Nową przypowieść Polak sobie kupi, / Że i przed szkodą, i po szkodzie głupi." (Pieśń V)
- "Wielkieś mi uczyniła pustki w domu moim, / Moja droga Orszulo, tym zniknieniem swoim! / Pełno nas, a jakoby nikogo nie było, / Jedną maluczką duszą tak wiele ubyło." (Tren VIII)
- "Kupić by cię, Mądrości, za drogie pieniądze." (Tren IX)
- "Tego się, synu, trzymaj, a ludzkie przygody / Ludzkie noś; jeden jest Pan smutku i nagrody." (Tren XIX)
- "Ucieszna moja śpiewaczko! Safo słowieńska!" (Tren VI)
- "Nieszczęsne ochędóstwo, żałosne ubiory Mojej najmilszej cory!" (Tren VII)
- "Nieznajomy wróg jakiś miesza ludzkie rzeczy, / Nie mając ani dobrych, ani złych na pieczy." (Tren XI)
- "By rozum był przy młodości, Nigdy takiej obfitości." (Odprawa posłów greckich)
- "Wy, którzy pospolitą rzeczą władacie" (Odprawa posłów greckich)
- "O, nierządne królestwo i zginienia bliskie, / Gdzie ani prawa ważą, ani sprawiedliwość / Ma miejsce, ale wszystko złotem kupić trzeba!" (Odprawa posłów greckich)
Mikołaj Sęp Szarzyński:
- "Pokój szczęśliwość, ale bojowanie / Byt nasz podniebny" (O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem)
- "Cóż będę czynił w tak straszliwym boju, / Wątły, niebaczny, rozdwojony w sobie?" (O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem)
- "Ty mnie przy sobie postaw, a prześpiecznie / Będę wojował i wygram statecznie!" (O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem)
- "I nie miłować ciężko, i miłować / Nędzna pociecha." (O nietrwałej miłości rzeczy świata tego)
Daniel Naborowski:
- "Był przodek, byłeś ty sam, potomek się rodzi. / Krótka rozprawa: jutro - coś dziś jest, nie będziesz, / A żeś był, nieboszczka imienia nabędziesz; / Dźwięk, cień, dym, wiatr, błysk, głos, punkt - żywot ludzki słynie" (Krótkość żywota)
- "Między śmiercią, rodzeniem byt nasz ledwie może / Nazwan być czwartą częścią mgnienia; wielom była / Kolebka grobem, wielom matka ich mogiła." (Krótkość żywota)
- "Świat hołduje marności" (Marność)
- "To na wieki nie minie, Że marna marność słynie." (Marność)
Jan Andrzej Morsztyn:
- "Leżysz zabity i jam też zabity, / Ty - strzałą śmierci, ja - strzałą miłości" (Do trupa)
- "Ty się rozsypiesz prochem w małej chwili, / Ja się nie mogę, stawszy się żywiołem / Wiecznych mych ogniów, rozsypać popiołem." (Do trupa)
Błażej Pascal Myśli:
- "Człowiek jest tylko trzciną... ale trzciną myślącą."
- "Czymże jest człowiek w przyrodzie? Nicością wobec nieskończoności, wszystkim wobec nicości."
William Szekspir:
- "Życie jest tylko przechodnim półcieniem, / Nędznym aktorem, który swoją rolę / Przez parę, godzin wygrawszy na scenie / W nicość przepada - powieścią idioty, głośną, wrzaskliwą, a nic nie znaczącą." (Makbet)
- "Zdaje mi się, że widzę... gdzie? - Przed oczyma duszy mojej" (Hamlet)
Immanuel Kant:
- "Niebo gwiaździste nade mną i prawo moralne we mnie"
John Locke:
- "Umysł jest czystą kartą (tabula rasa) nie zapisaną żadnymi znakami, a cała wiedza człowieka, oparta jest na doświadczeniu i z niego ostatecznie się wywodzi."
Voltaire Kandyd:
- "Na tym najlepszym ze światów trzeba uprawiać swój ogródek."
Ignacy Krasicki:
- "Niech się miota złość na cię i chytrość bezczelna - / Ty mów prawdę, mów śmiało, satyro rzetelna." (Świat zepsuty)
- "I śmiech niekiedy może być nauką, / Kiedy się z przywar, nie z osób natrząsa, / I żart dowcipną przyprawiony sztuką / Zbawienny, kiedy szczypie a nie kąsa." (Monachomachia)
- "Prawdziwa cnota krytyk się nie boi." (Monachomachia)
Adam Mickiewicz:
- "Bez serc, bez ducha, to szkieletów ludy; / Młodości! Dodaj mi skrzydła! / Niech nad martwym wzlecę światem / W rajską dziedzinę ułudy." (Oda do młodości)
- "Czucie i wiara silniej mówi do mnie / Niż mędrca szkiełko i oko." (Romantyczność)
- "Miej serce i patrzaj w serce" (Romantyczność)
- "Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu, / Wóz nurza się w zieloność i jak łódka brodzi." (Stepy akermańskie)
- "Polały się łzy me czyste, rzęsiste / Na me dzieciństwo sielskie, anielskie, / Na moją młodość górną i durną, / Na mój wiek męski, wiek klęski; / Polały się łzy me czyste, rzęsiste"
- "Nad wodą wielką i czystą"
Juliusz Słowacki:
- "Że nie wiem gdzie się w mogiłę położę, Smutno mi Boże!" (Hymn)
- "Polsko! Lecz ciebie błyskotkami łudzą; / Pawiem narodów byłaś i papugą, / A teraz jesteś służebnicą cudzą." (Grób Agamemnona)
- "Lecz zaklinam - niech żywi nie tracą nadziei / I przed narodem niosą oświaty kaganiec; / A kiedy trzeba, na śmierć idą po kolei, / Jak kamienie przez Boga rzucane na szaniec!" (Testament mój)
- "Jednak zostanie po mnie ta siła fatalna, / Co mi żywemu na nic... tylko czoło zdobi; / Lecz po śmierci was będzie gniotła niewidzialna, / Aż was, zjadacze chleba - w aniołów przerobi." (Testament mój)
Cyprian Kamil Norwid:
- "Do bez-tęsknoty i do bez-myślenia, / Do tych, co mają tak za tak - nie za nie - / Bez światło-cienia... / Tęskno mi, Panie..." (Moja piosenka [II])
- "Nad stanami jest stanów-stan, / Jako wieża nad płaskie domy / Stercząca w chmury" (Pielgrzym)
- "Przecież i ja - ziemi tyle mam, / Ile jej stopa ma pokrywa, / Dopokąd idę!..." (Pielgrzym)
Adam Asnyk:
- "Każda epoka ma swe własne cele / I zapomina o wczorajszych snach. / Nieście więc wiedzy pochodnię na czele / I nowy udział bierzcie w wieków dziele, / Przyszłości podnoście gmach! / Ale nie depczcie przeszłości ołtarzy, / Choć macie sami doskonalsze wznieść; / Na nich się jeszcze święty ogień żarzy / I miłość ludzka stoi tam na straży, / I wy winniście im cześć!"
- "I wasze gwiazdy, o zdobywcy młodzi, / W ciemnościach pogasną znów!"
Jan Kasprowicz:
- "Przestałem się wadzić z Bogiem / Serdeczne to były zwady: / Zrodziła je ludzka niedola, / Na którą nie ma już rady." ([Przestałem się wadzić z Bogiem...])
Kazimierz Przerwa-Tetmajer:
- "i chociaż życie nasze nic niewarte: evviva l'arte!" (Evviva l'arte)
- "i jakaś dziwna mię pochwyca / bez brzegu i bez dna tęsknica, / niewysłowiony żal" (Widok ze Świnicy do Doliny Wierchcichej)
Wisława Szymborska:
- "Nic dwa razy się nie zdarza i nie zdarzy. / Z tej przyczyny zrodziliśmy się bez wprawy / i pomrzemy bez rutyny" (Nic dwa razy)
- "Czemu ty się zła godzino, z niepotrzebnym mieszasz lękiem? / Jesteś - a więc musisz minąć. / Miniesz - a więc to jest piękne" (Nic dwa razy)
- "Tu leży staroświecka jak przecinek / autorka paru wierszy. Wieczorny odpoczynek / raczyła dać jej ziemia, pomimo że trup / nie należał do żadnej z literackich grup" (Nagrobek)
- "Przechodniu, wyjmij z teczki mózg elektronowy / i nad losem Szymborskiej podumaj przez chwilę" (Nagrobek)
- "Niebo gwiaździste nad myślącą trzciną, / prawo moralne w niej." (Szkielet jaszczura)
- "Nie być bokserem, być poetą / mieć wyrok skazujący na ciężkie norwidy, / z braku muskulatury demonstrować światu / przyszła lekturę szkolną - w najlepszym razie - / O Muzo. O Pegazie, / aniele koński" (Wieczór autorski)
- "Radość pisania. Możność utrwalania. Zemsta ręki śmiertelnej" (Sto pociech)
- "Nie miej mi to za złe, mowo, że pożyczam patetycznych słów, / a potem trudu dokładam, żeby wydały się lekkie." (Wszelki wypadek)
- "Tyle o sobie wiemy, ile nas sprawdzono."
- "wyrafinowana, ostra dyscyplina warsztatowa, gra znaczeń i niedopowiedzeń, staroświecki sposób wierszowania przypomina trochę styl księdza Baki z XVII w.; prowokacyjna, wprowadza staroświeckie opowiadanie, anegdotę, gawędę z całym wewnętrznym rozgardiaszem, dokonuje poetyzacji niepoetyckiego na prawach magii zaraźliwej, przewaga funkcji informacyjnej nad emotywnymi, ton intymnego zwierzenia, zasada 'pytań zadawanych sobie', przywraca świeżość pewnym utartym związkom frazeologicznym, paradoksy tkwiące w materii języka, nurt refleksji wiąże się z ambiwalentnym odkrywaniem jedności i wielości, urody świta i przerażenia jego właściwościami, kosmiczna perspektywa podkreśla przypadkowość naszego poznania, czasu, egzystencji, postawa laickiego trochę panteistycznego franciszkanizmu"
- "Człowiek, który wie na pewno, To człowiek źle zorientowany"
Ks. Jan Twardowski:
- "Bóg jest tak wielki że jest i go nie ma / Tak wszechmogący że potrafi nie być" (Nieobecny jest)
- "W śpiewie łabędzim / Patos udawanie / Wolę prawdziwe śmieszne / spóźnione kukanie" (Nie łabędzi śpiew)
- "Żebym (...) nie zamykał się w budce poezji - / kiedy trzeba mówić najprościej" (Do siebie samego)
- "Postanawiam pracować nad tym / aby się pozbyć / byka retoryki / wazeliny stylizacji / galanteryjnych pauz / wypucowanej składni / lirycznego śmietnika / żeby zimą przyklęknąć / i przynieść Ci niewykwalifikowaną ręką / baranka śniegu" (Postanowienie)
Leopold Staff
- "Znam gorycz i zawody, wiem, co ból i troska / Złuda miłości, zwątpień mrok, tęsknot rozbicia / a jednak będę głosił wam pochwałę życia"
- "Kochałem i wiem teraz skąd się rodzi pieśń"
- "Żyłem i z rzeczy ludzkich nic nie jest mi obce"
- "I uczę miłowania, radości w uśmiechu, / W łzach widzieć słodycz smutną, dobroć chorą w grzechu, / I pochwalam tajń życia w pieśni i w milczeniu, / Pogodny mądrym smutkiem i wprawny w cierpieniu." (Przedśpiew)
- "Nauczyłem się prostej godnej postawy / I kiedym, stary smutku dom zburzywszy w gruzy, / Uczynił z siebie jeno wschodom słońca próg, / Rozumie mnie me serce i kochają Muzy." (Curriculum Vitae)
Stanisław Grochowiak:
- "Wolę brzydotę / Jest bliżej krwiobiegu / Słów gdy prześwietlać / Je i udręczać." (Czyści)
- "Rozbieranie do snu"
- "Powołał mnie Pan na bunt" (Święty Szymon Słupnik)
Czesław Miłosz:
- "W mojej ojczyźnie, do której nie wrócę, / Jest takie leśne jezioro ogromne, / Chmury szerokie, rozdarte, cudowne / Pamiętam, kiedy wzrok za siebie rzucę." (W mojej ojczyźnie)
- "Ja jednak wtedy myślałem O samotności ginących." (Campo di Fiori)
- "I ci ginący, samotni, / Już zapomniani od świata, / Język nasz stał się im obcy / Jak język dawnej planety. / Aż wszystko będzie legendą / I wtedy po wielu latach / Na nowym Campo di Fiori / Bunt wznieci słowo poety." (Campo di Fiori)
- "Miłość to znaczy popatrzeć na siebie, / Tak jak się patrzy na obce nam rzeczy." (Miłość)
- "W dzień końca świata / Pszczoła krąży nad kwiatem nasturcji (...) A którzy czekali błyskawic i gromów, / Są zawiedzeni (...) Tylko siwy staruszek, który byłby prorokiem, / Ale nie jest prorokiem, bo ma inne zajęcie, / Powiada przewiązując pomidory: / Innego końca świata nie będzie" (Piosenka o końcu świata)
- "Który skrzywdziłeś człowieka prostego (...) Nie bądź bezpieczny. / Poeta pamięta. Możesz go zabić - narodzi się nowy. / Spisane będą czyny i rozmowy." (Który skrzywdziłeś)
- "Zawsze tęskniłem do formy bardziej pojemnej, która nie byłaby zanadto poezją ani zanadto prozą i pozwoliłaby się porozumieć nie narażając nikogo, autora ni czytelnika, na męki wyższego rzędu."
- "Moja wierna mowo, / służyłem tobie. (...) Byłaś moją ojczyzną bo zabrakło innej. / Myślałem że będziesz także pośredniczką / pomiędzy mną i dobrymi ludźmi. (...) Bo ty jesteś mową upodlonych, / mową nierozumnych i nienawidzących / siebie bardziej może od innych narodów, / mową konfidentów, / mową pomieszanych, / chorą na własną niewinność. (...) Więc będę dalej stawiać przed tobą miseczki z kolorami / jasnymi i czystymi jeżeli to możliwe, / bo w nieszczęściu potrzebny jakiś ład czy piękno." (Moja wierna mowo)
Tadeusz Różewicz:
- "Życie bez Boga jest możliwe, życie bez Boga jest niemożliwe." (Bez)
- "Największym wydarzeniem w życiu człowieka są narodziny i śmierć Boga" (Bez)
- "zapomnijcie o nas nie pytajcie o naszą młodość zostawcie nas" (Zostawcie nas)
- "Dzieciństwo jest jak zatarte oblicze na złotej monecie która dźwięczy czysto." (Kasztan)
- "Jakoś tą taczkę żywota powolutku człowiek pcha." (Odwiedziny dziadka)
- "Ludzie się śmieją i przechodzą dalej / mają warsztaty domy i rodziny / czas na ucieczkę, dymią już kominy" (Przygoda Don Kiszota z La Manczy)
- "Chciałbym nie mówić lecz czynić słowami / aby słów moich dotknęli rękami / ludzie." (Pragnienie)
- "W chmurach rósł księżyc / złota góra biednych ludzi" (Złote góry)
- "Brak głód / nieobecność / ciała / jest opisem miłości / jest erotykiem współczesnym" (Szkic do erotyku współczesnego)
- "Odpowiedziałem / nic nie robię / dojrzewałem przez pięćdziesiąt lat / do tego trudnego zadania / kiedy 'nic nie robię' / robię NIC" (Przyszli żeby zobaczyć poetę)
- "Zasnąłem jako młody człowiek / w nocy padał śnieg / zbudziłem się stary poeta / między nami leżała zielona łąka / pokryta popiołem / śniło mi się że pisałem wiersze" (Powrót poety)
- "biedne ludzkie istoty / jedyne ssaki ubrane / w operetkowe mundury (...) szykują się do ostatniego / wystąpienia / w teatrze wojny / a ja czekam / na pomnik nieznanego dezertera / ze wszystkich armii świata" (Dezerterzy)
Zbigniew Herbert:
- "Są tacy którzy w głowie / hodują ogrody / a włosy ich są ścieżkami / do miast słonecznych i białych (...) moja wyobraźnia / to kawałek deski / a za cały instrument / mam drewniany patyk (...) uderzam w deskę / a ona podpowiada / suchy poemat moralisty / tak - tak / nie - nie" (Kołatka)
- "Dziękuję Ci Panie że stworzyłeś świat piękny i różny / a jeśli jest to Twoje uwodzenie jestem uwiedziony na zawsze / i bez wybaczenia" (Modlitwa Pana Cogito - podróżnika)
- "może Pan Cogito wraca / żeby dać odpowiedź / na podszepty strachu / na szczęście niemożliwe / na uderzenie znienacka / na podstępne pytanie" (Pan Cogito - powrót)
- "idź / wyprostowany wśród tych co na kolanach / wśród odwróconych plecami i obalonych w proch / ocalałeś nie po to aby żyć / masz mało czasu / trzeba dać świadectwo" (Przesłanie Pana Cogito)
- "niech nie opuszcza ciebie twoja siostra Pogarda (...) i nie przebaczaj zaiste nie w twojej mocy / przebaczać w imieniu tych których zdradzono o świcie / strzeż się jednak dumy niepotrzebnej" (Przesłanie Pana Cogito)
- "tak to oni wyglądają / na moment / przed ostatecznym podziałem / na zgrzytających zębami / i śpiewających psalmy" (U wrót doliny)
- "zbyt lekkomyślnie opuszczamy ogrody dzieciństwa nie wiedząc tego że potem będzie już ciemno" (Studium przedmiotu)