Starożytność
- Dlaczego greckie mity można nazwać uniwersalnymi?
- Motyw niezawinionego cierpienia na podstawie mitu prometejskiego i biblijnej opowieści o Hiobie.
- Wyjaśnij ......
- Jak zbudowana jest biblijna przypowieść. Jakie wskazówki moralne można w nich znaleźć? ( na wybranych przykładach ).
- Tragizm bohaterów "Antygony" Sofoklesa.
- Księga Rodzaju opowieścią o świecie, Bogu, szatanie i człowieku.
Średniowiecze
- Przedstaw tematykę, budowę i język " Bogurodzicy".
- Wzorce osobowe średniowiecznej literatury parenetycznej.
- Omów gatunki literackie epoki średniowiecza. W odwołaniu do przykładów szerzej scharakteryzuj dwa z nich.
- Czy ideał świętego ascety to model, który może fascynować współczesnego człowieka?
- Człowiek średniowieczny w poszukiwaniu szczęścia i właściwego modelu życia.
- Religijne zabytki piśmiennictwa epoki średniowiecza.
Renesans
- Pieśni i fraszki Jana z Czarnolasu wyrazem filozofii życiowej poety.
- Polscy publicyści w trosce o Rzeczpospolitą. Przedstaw projekty reform państwa zawarte w publicystyce polskiego odrodzenia.
- "Treny" Jana z Czarnolasu wyrazem dramatu człowieka i artysty - filozofa.
- Jaką filozofię zawarł Kochanowski w " Pieśniach"?
- Jaki obraz życia dworskiego wyłania się z " Fraszek" Kochanowskiego?
- Renesansowe obrazy Arkadii.
- Rozmaite ujęcia motywu wsi w utworach pisarzy renesansowych.
- Wymień i omów utwory, które są wyrazem troski Kochanowskiego o los ojczyzny.
- Tematyka patriotyczna w wierszach Kochanowskiego.
- Wzorzec idealnego szlachcica ziemianina w utworach Mikołaja Reja i Jana Kochanowskiego.
Barok
- Wizja człowieka w twórczości M. Sępa- Szarzyńskiego.
- Omów zjawisko sarmatyzmu na postawie wierszy Wacława Potockiego.
- Dworka poezja barokowa -dokonaj jej charakterystyki w oparciu o wiersze Jana Andrzeja Morsztyna.
Oświecenie
- " Satyra prawdę mówi, względów się wyrzeka..."-jaką prawdę o polskiej rzeczywistości zawarł Ignacy Krasicki w swych satyrach?
- Moralne przesłania bajek Krasickiego.
- Dlaczego " Powrót posła" J. Ursyna Niemcewicza określa się mianem komedii politycznej?
- Scharakteryzuj przedstawicieli dwóch przeciwnych obozów w " Powrocie posła" Niemcewicza.
Romantyzm
- "Romantyczność" A. Mickiewicza uznawane są za manifest polskiego romantyzmu. Dlaczego?
- Jaki jest obraz Polski i Polaków w " Kordianie" i " Grobie Agamemnona" J. Słowackiego?
- "Polska Chrystusem narodów", "Polska Winkelriedem narodów"- dwie propozycje i dwa spojrzenia na ideę walki o wolność.
- Prometeizm i mesjanizm w " Dziadach" ( cz. III) Mickiewicza.
- " Poruszył tym buntem młodych(...) na całej przestrzeni ziemi polskiej Mickiewicz."- taką opinię o " Odzie do młodości" Mickiewicza wypowiedział Kajetan Koźmian. Dlaczego ten młodzieńczy utwór wileńskiego poety wywołał tak wielkie poruszenie?
- "Nasz naród jest jak lawa..."- obraz i ocena polskiego społeczeństwa zawarta w części trzeciej " Dziadów".
- " Ale widziałem Krym!"- urok pejzażu i nostalgia za Litwą w " Sonetach krymskich" A. Mickiewicza.
- Historyczne postacie jako bohaterowie utworów Norwida.
- Romantyczne zafascynowanie ludowością w twórczości Mickiewicza ( np. na postawie " Ballad i romansów" oraz " Dziadów" cz. II)
- Problem zdrady w "Konradzie Wallenrodzie".
- Omów zawarty w utworach Mickiewicza problem ludowej moralności.
- Wyjaśnij pojecie werteryzmu i omów funkcjonowanie tego motywu w literaturze romantycznej.
- Czy można nazwać Jacka Soplicę pierwowzorem postaci Andrzeja Kmicica? Uzasadnij swoje zdanie.
- Od romantycznego kochanka do bojownika o spraw narodową - ewolucja duchowa Konrada/lub Kordiana.
- Obraz świata szlacheckiego w " Panu Tadeuszu" Mickiewicza.
- Na przykładzie " Ślubów panieńskich" omów stosunek Fredry do zagadnienia miłości romantycznej.
- Komedia intryg i charakterów na przykładzie "Ślubów panieńskich" Aleksandra Fredry.
Pozytywizm
- Andrzej Kmicic jako przykład bohatera dynamicznego.
- " Lalka" B. Prusa powieścią o trzech pokoleniach idealistów.
- Omów twórczość Adama Asnyka.
- Romantyk i idealista kontra realista i społecznik- wewnętrzne rozdarcie Wokulskiego przyczyną jego klęski.
- Literacka realizacja haseł pozytywistycznych.
Młoda Polska
- Od naturalizmu do franciszkanizmu- ewolucja twórczości Jana Kasprowicza.
- Problem bezdomności w " Ludziach bezdomnych" Stefana Żeromskiego.
- Dekadentyzm w utworach K. Przerwy- Tetmajera.
- Krytyka moralności mieszczańskiej w twórczości G. Zapolskiej.
- Wczesna liryka L. Staffa wyrazem młodopolskich fascynacji.
- Ocena społeczeństwa polskiego w " Weselu" S. Wyspiańskiego.
- " Chłopi" Władysława Reymonta miały być w zamierzeniu autora polską epopeją chłopską. Jak myślisz, czy ów zamiar został zrealizowany?
- Rozdarta sosna symbolem rozdartej duszy Tomasza Judyma w " Ludziach bezdomnych" Stefana Żeromskiego.
- S. Żeromski wobec tradycji romantycznej.
- Pełna pytań o sens ludzkiej egzystencji poezja młodopolska.
Dwudziestolecie międzywojenne
- Omów najważniejsze programy literackie i grupy poetyckie dwudziestolecia międzywojennego.
- " Przedwiośnie" Żeromskiego jako powieść- dyskusja o Polsce.
- " (...) jest się takim , jak miejsce, w którym się jest."- " Granica" Z. Nałkowskiej pytaniem o to, czy determinizm środowiskowy może być wytłumaczeniem dla złego postępowania.
- Dokonaj oceny postępowania Zenona Ziembiewicza z powieści Nałkowskiej " Granica".
Współczesność ( od 1939 roku)
- Twórczość ....( ulubiony poeta współczesny polski) cenię najbardziej, ponieważ...
- " Ludzie ludziom zgotowali ten los"- " Medaliony" Nałkowskiej oskarżenie skierowanym przeciw wojennym oprawcom.
- Zinterpretuj motto i tytuł "Medalionów" Z. Nałkowskiej.
- Twórcy wobec systemów totalitarnych. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literackich.
- Twórczość K.K. Baczyńskiego jako reprezentanta tragicznego pokolenia Kolumbów.
- Człowiek wobec dżumy -różne postawy wobec zła w paraboliczny utworze A. Camusa "Dżuma".
- Powstanie w getcie warszawskim w oczach powstańców i oprawców. Na podstawie " Rozmów z katem" K. Moczarskiego i " Zdążyć przed panem Bogiem" H. Krall.
- Scharakteryzuj bohatera " Kartoteki" Tadeusza Różewicza.
- Opowiadania Tadeusza Borowskiego ....
- Scharakteryzuj poezję lingwistyczną oraz turpistyczną.
- Zdarzenie tradycji z nowoczesnością i spowodowany tym kryzys wartości w " Tangu" Sławomira Mrożka.
- Człowiek złagrowany a człowiek zlagrowany - próba porównania życia w obozie sowieckimi niemieckim( na podstawie " Innego świata" Grudzińskiego i opowiadań Borowskiego).
- Ludzie w sowieckich łagrach. Wizja obozu sowieckiego przedstawiona przez Gustawa Herlinga Grudzińskiego w " Innym świecie".
- " Żywi mają zawsze rację przeciw umarłym"- na przykładzie opowiadań Borowskiego pokaż, jak brutalna rzeczywistość obozowa wpływa na zachowanie człowieka.
- Rozmyślania nad egzystencją człowieka w wierszach : Czesława Miłosza, Wiesławy Szymborskiej lub Zbigniewa Herberta.
- Postępowanie, którego z bohaterów literatury współczesnej najbardziej cię zafascynowało, zdziwiło, oburzyło?
- " Ocalałem prowadzony na rzeź"- bohaterowie " porażeni wojną" w utworach Tadeusza Różewicza.
- Nie tylko Niemcy byli oprawcami...-" Początek" Andrzeja Szczypiorskiego rozrachunkiem z polską rzeczywistością wojenną i komunistyczną.
Tematy wolne:
- Rola mediów w życiu współczesnego człowieka.
- Rozwój nauki naszą nadzieją czy nowym zagrożeniem?
- Jak wyobrażasz sobie świat za 500 lat?
- Co wolisz: książkę czy adaptacje filmową? Jakie argumenty przemawiają za/ lub przeciw poszczególnym opcjom.
- Czy warto dziś jeszcze czytać książki?
- Czy lektury szkolne mogą interesować?
- Moje preferencje literackie. Przeczytaj ......, bo......
Nauka o języku.
Teoria literatury/ poetyka
- Różne rodzaje stylów i stylizacji.
- Podaj cechy stylu urzędowego i naukowego.
- Podaj przykłady archaizacji i dialektyzacji w literaturze polskiej.
- Słownictwo środowiskowe - kto je stosuje?
- Fonetyczne, składniowe i słowotwórcze środki stylistyczne - ich funkcja w tekście.
- Jaka jest różnica między " terminami" a " profesjonalizmami"?
- Synonimy, antonimy, homonimy- ich funkcja w tekście.
- Wymień znane ci tropy poetyckie.
- Dokonaj charakterystyki sonetu na wybranym przykładzie.
- Scharakteryzuj język i styl wybranej epoki.
- Literatura młodopolska- scharakteryzuj jej styl i język.
- Gatunki literatury oświeceniowej.
- Na przykładach wyjaśni różnicę między symbolem a alegorią.
- Podaj definicje pojęć: strofa, refren, wers, rym, podmiot liryczny.
- Podaj definicje pojęć: inwersja, anafora, personifikacja, onomatopeja.
- W jaki sposób można ubogacać swoje słownictwo?
- Słowniki - kiedy się przydają? Omów ich rodzaje.
Historia języka
- Rodowód polszczyzny.
- Archaizmy. Stylizacja archaizująca. Dokonaj klasyfikacji archaizmów w " Bogurodzicy".
- Zapożyczenia- ich rodzaje i przykłady.
- Zastąp wyrazy obce polskimi odpowiednikami: koordynacja, remake, T- shirt, dealer, jest cały happy, jest ok. Kiedy dozwolone jest używanie zapożyczeń?
Frazeologia
- Rodzaje związków frazeologicznych.
- Związki frazeologiczne o pochodzeniu mitologicznym lub biblijnym.
- Błędy frazeologiczne.
Składnia
- Zdania współrzędnie złożone - ich rodzaje i przykłady.
- Zdanie podrzędnie złożone- ich rodzaje i przykłady.
- Dokonaj analizy gramatycznej i logicznej zdań:
- W upalny dzień rolnicy musieli pracować w pocie czoła na swoich polach, kosząc zboże.
- Wakacje to dokonały czas na zawieranie nowych znajomości i poznawanie nieznanych zakątków świata.
Słowotwórstwo
- Neologizmy- ich budowa, znaczenie i funkcja.
- Dokonaj podziału skrótowców.
Znaczenie wyrazu
- Treść a zakres wyrazu. Spróbuj uporządkować podane wyrazy ze względu na te dwie kategorie:
a) pojazd, ciężarówka, samochód
b) autoportret, obraz, dzieło
Ortografia
- Omów wybrane reguły polskiej ortografii.
Kultura języka
- Poprawność językowa. Które spośród jej kryteriów zostały tu naruszone:
a) Chłopcy nie umią bawić się lalkami.
b) Na sprawdzianach bardzo ważna jest kooperacja.
- Norma językowa, błąd językowy. Podaj kilka przykładów błędów językowych, jakie możesz zauważyć w swoim otoczeniu.
- Tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny.
Język i znak
- Znaki - ich rodzaje i przykłady.
- Określ składniki aktu komunikacji językowej i dokonaj ich omówienia.
- Funkcje tekstu i ich wykładniki językowe.