Stalinizm

Kolektywizacja

W Związku Radzickim stopniowo wprowadzano program kolektywizacji rolnictwa, co sprawiło, że chłopi stawiali opór, a ich sprzeciw doprowadził do wybuchu konfliktu, w którym złą sławą okryła się tajna policja radziecka. Konflikt doprowadził do śmierci wielu chłopów oraz do zsyłek, na które wysłano miliony osób. Władza głosiła propagandowe hasła, że sprzeciw wobec kolektywizacji podnieśli głównie kułacy, czyli bogaci chłopi, którzy bronili się przed utratą majątków, które rzekomo zdobyli dzięki oszustwu. W wyniku konfliktu doszło do klęski głodu, wobec której władza pozostała niewzruszona i pozostawiła głodujących ich własnemu losowi. Z powodu głodu kolejne miliony ludzi zmarły z wycieńczenia organizmu.

Opór chłopów został powstrzymany dopiero w 1932r. Wszystko wskazywało na to, iż sytuacja wróci do normy. Niestety kolektywizacja nie przyniosła spodziewanych przez władzę efektów, a śmierć milionów chłopów właściwie poszła na marne. Tymczasem rolnictwo nadal było jednym z najsłabszych ogniw gospodarki radzieckiej.

Wszyscy myśleli, że najgorsze rzeczy już się wydarzyły, ale okazało się, że dopiero miały nadejść. W 1934r. doszło do zabójstwa Siergieja Kirowa, który był jednym z ważniejszych komunistów. Morderstwo wywołało w Związku Radzieckim falę aresztowań, a następnie egzekucji. Skazywano ludzi, których podejrzewano o zabójstwo - byli to domniemani szpiedzy, sabotażyści, zdrajcy. Do tej pory nie udało się wyjaśnić tego incydentu, a także czystki, która po nim miała miejsce. Istnieją przypuszczenia, że za brodnią stał sam Stalin, który chciał pozbyć się politycznego rywala i jednocześnie zyskać wymówkę, która uzasadni czystki wśród niewygodnej dla niego opozycji. W tamtym okresie Stalin zmuszony był dzielić swoje rządy z innymi członkami Komitetu Centralnego. W latach 1936-39 w Związku Radzieckim nastał okres wielkiego terroru, po którym Stalin zyskał niezależność i sam mógł rządzić krajem. Pozbycie się opozycji było mu wyraźnie rękę.

Czystki

W okresie wielkiego terroru NKWD zmięła w aresztach miliony obywateli Część z nich została stracona, a jeszcze większą część wysłano do łagrów, czyli obozów pracy przymusowej, które były zlokalizowane na obszarze całego kraju, a ich liczba sukcesywnie się zwiększała. Nawet wewnątrzpartyjny solidaryzm przestał się liczyć i członkowi partii również zostali poddani czystce. Kolejni rywale Stalina stawali przed sądem, gdzie miały miejsce pokazowe procesy, w których oskarżano ich o przeróżne przestępstwa, które czasem były wręcz nieprawdopodobne. Taki los spotkał m.in. Zinowiewa, Bucharina i Kamieniewa. Niektórzy przyznawali się sami np. do działalności szpiegowskiej i dostarczanie informacji zachodnim mocarstwom. Wszyscy uczestnicy tych procesów zostali skazani na śmierć. Aby wymusić na nich zeznania uciekano się do użycia psychologicznej presji, stosowano groźby, straszono ich rodziny, a także z powodzeniem stosowano przemoc fizyczną.

Ten wielki terror nie ominął właściwie żadnej grupy radzieckiego społeczeństwa. NKWD namawiało ludzi do donosicielstwa. W związku Radzieckim w latach 1936-39 zapanowało masowe szaleństwo, które trudno jest nawet opisać. Można je porównać do średniowiecznych polowań na czarownice. Nagonka została zakończona dopiero w 1939r.

Równocześnie pogorszeniu ulegała sytuacja międzynarodowa na kontynencie europejskim. Niepokój wzbudzała coraz większa pozycja Niemiec hitlerowskich, ale Związek Radziecki nie mógł dojść do porozumienia z Francją i Wielką Brytanią, ponieważ wokół tych państw panowała atmosfera wzajemnej podejrzliwości oraz niechęci. Jednak wina nie znajdowała się tylko i wyłącznie po stronie Związku i Stalina.

W sierpniu 1939r. ZSRR i III Rzesza doszły do porozumienia i podpisały Pakt o nieagresji. Ze trony radzieckiej pakt podpisał Wiaczesław Mołotow, a ze strony niemieckiej Joachim von Ribbentrop. Podpisanie tego porozumienia było o tyle dziwne, o ile faszyzm i komunizm były wrogimi sobie ideologiami. Dodatkowo podpisano wówczas również tajny protokół, w którym zawarto postanowienia dotyczące Europy Wschodniej. Została ona podzielona między te dwa państwa na strefy wpływów. Znalazł się w nim także zapis dotyczący podziału ziem polskich. Zgodnie z nim 17 września 1939r. radzieckie wojska przekroczyły Polską granicę i rozpoczęły wojnę. W 1940r. natomiast ZSRR wcieliło do swojego obszaru państwa bałtyckie, czyli Litwę, Łotwę oraz Estonię. W wyniku wojny między Związkiem a Finlandią Stalinowi udało się również uzyskać część obszaru Finlandii.

W schyłkowej fazie II wojny światowej armia radziecka sprawowała kontrolę nad całym obszarem Europy Wschodniej. Dzięki temu udało się Stalinowi wprowadzić rządy komunistyczne m.in. w Polsce, na Węgrzech i w Czechosłowacji, a także w wielu innych państwach.

Również w Chinach komuniści odnieśli zwycięstwo, a Stalin stanął na czele olbrzymiego pod względem terytorium bloku komunistycznego. To jeszcze bardziej zwiększyło nieufność państw zachodnich do Związku Radzieckiego, a następnie zaowocowało zimną wojną i podziałem świata na dwa bloki przedzielone umowną żelazną kurtyną.