Postępujący kryzys państwa w XVIII wieku zakończył się katastrofa, Rzeczpospolita zniknęła z map Europy, utraciła swoja samodzielność i niezależność. Poprzez III następujące po sobie rozbiory państwa ościenne podzieliły pomiędzy siebie terytorium polski, ostatni akt dokonał się w 1795 roku. Okres rozbiorów, niewoli, która trwał 123 lat był trudna próbą dla naszego narodu. Lecz Polacy nigdy nie zrezygnowali z odzyskania niepodległości, poprzez liczne próby zbrojne, powstania a także podtrzymywanie ducha patriotyzmu doczekali się utęsknionej szansy. Szansa okazał się światowy konflikt, który wybuchł po zamordowaniu habsburskiego następcy tronu w Sarajewie, znienawidzeni zaborcy dotychczas działający razem przeciw Polsce, stanęli do dwóch stronach konfliktu. Rozpoczęła się długą droga do odzyskania pełnej niepodległości, pierwszym krokiem było powstawanie polskich oddziałów wojskowych, legionów. Kres wojny na zachodzie i rewolucja w Rosji otwierała szanse dla polski, zwłaszcza ze sprawa zainteresowało gremium międzynarodowe. Najważniejszym dokumentem był traktat wersalski z 28 czerwca 1919 roku, miedzy innymi na mocy postanowień traktatu Polska uzyskała pas Pomorza wzdłuż Wisły a także Wielkopolskę.

Aczkolwiek traktat nie precyzował dokładnej linii granicy, wytyczna była tzw. linia Curzona, problemem był brak regulacji, co do wschodnich granic polski, a także wciąż stacjonujące wojska niemieckie na ziemiach polski. Polska musi sprawy we własne ręce, proces kształtowania się granic II RP to praktycznie 3 trzy lata walki zarówno z bolszewikami i Niemcami w latach 1918-1921.

Już w trakcie wojny często poruszano temat kształtu przyszłych polskich granic, po odzyskaniu niepodległości, powstały wówczas dwie rożne koncepcje. Jedna z nich federacyjna lansował Marszalek Jozef Piłsudski, przewidywała ona powstanie nowych niepodległych państw Białorusi, Litwy i Ukrainy, które miały współpracować z przyszła polska na zasadzie federacji i stanowić pewien bufor ochrony przed wroga Rosja. Druga koncepcja autorstwa Romana Dmowskiego zakładała inkorporacje, czyli włączenie ziem litewskich, białoruskich i ukraińskich w obszary nowej Rzeczpospolitej. Koncepcja inkorporacyjna przewidywała pewne spolszczenie mniejszości narodowych i powstanie silnego dużego państwa narodowego.

Pozostawał jeszcze problem owych mniejszości na wschodzie, narodów ukraińskim czy litewskim, które także marzyły o swoim państwie. Z początkiem 1919 roku Polacy toczyli zażarte boje o Galicje Wschodnia z oddziałami ukraińskimi. Aczkolwiek wojska ukraińskie osłabiane były także atakami bolszewików, wobec tego Polacy szybko odnosili zwycięstwa i wyparli wroga za linie Włodzimierz- Kowno, zajmując prawie cala była Galicje wschodnia. Te sporne tereny zostały ostatecznie przyznane Polsce, przy akceptacji Ligii Narodów w 1923 roku.

Sukcesy na froncie wschodnim zachęciły wojska polskie do ofensywy na wschód przeciwko bolszewikom w lutym 1919 roku. Wraz z wkroczeniem do Wilna namiestnik państwa opublikował odezwę " Do mieszkańców byłego Wielkiego Księstwa Warszawskiego" mówiąc o prawie do samookreślenia się tych obszarów. W lipcu 1919 roku obradująca na konferencji pokojowej w Paryżu, Rada Najwyższa potwierdziła linie granicy pomiędzy polska i Litwa na podstawie linii Focha ( Niemen - Grodno - Wilno - Dyneburg ). Postępująca ofensywa na wschód zajęła obszary Białorusi wraz Mińskiem stabilizując na przełomie września, front wyznaczała linia Płock- Borysów - Bobrujsk -Zasław - Zbrucz. Brak jasnego stanowiska państw ententy względem Rosji i sytuacji tam przebiegającej, komplikowało sytuacje na konferencji w Paryżu interweniował Ignacy Paderewski pytając o stanowisko państw ententy. Wobec braku odpowiedz namiestnik Jozef Piłsudski rozpoczyna rozmowy pokojowe z przedstawicielami bolszewików, choć bez rezultatów, w tym czasie Rada Najwyższa wydaje stanowisko o ustaleniu linii granicznej według tzw. linii Curzona na linii Bug - Kuźnica - Puńsk. Stabilizacja na froncie wschodnim daje szanse na rozpoczęcie realizacji federacyjnej koncepcji J., Piłsudzkiego, który poszukuje partnerów do rozmów. Jedynym godnym uwagi partnerem był Dyrektoriat Ukraińców kijowskich z Petlura na czele. Dnia 21. IV. 1920 roku dochodzi do podpisania umowy o współpracy i planach niepodległej Ukrainy bez ziem Galicji wschodniej i części Wołynia, oprócz kwestii terytorialnych umowa zawiera postanowienia o sojuszu wojskowym skierowanym przeciwko bolszewikom.

Cztery dni później po podpisaniu porozumienia rozpoczyna się kolejna polska ofensywa na froncie Białoruskim. Podczas gdy Polacy walczą z komunistami, w Spa odbywa się kolejna konferencja pokojowa. Polacy argumentują swoje natarcie walka o wspólne dobro europy i ochrona europy przed zalaniem fal rewolucji. Brytyjski premier Loyd George sprzeciwił się działaniom Polaków na wschodzie i nakazał utrzymanie wyznaczonej linii Curzona, podjął się także próby mediacji pokojowych miedzy walczącymi stronami. Mimo starania mediatora w postaci wielkiej Brytanii próby zakończyły się niepowodzeniem, główną przyczyna była zmiana sytuacji na froncie i skuteczna kontrofensywa radziecka. Bolszewicy napierali ich sukcesy coraz bardziej zagrażały niepodległości. Rosjanie wysunęli swoje żądania terytorialne dniu 17.VIII. 1920 roku, które spotkały się z odmowa ze strony polski, pozostawiając los granic na polu bitwy. Dnia 16 VIII 1920 roku dochodzi do historycznej bitwy o Warszawę, która zmieniła oblicze wojny. Po tzw. cudzie nad Wisłą wojska polskie ponownie przejęły inicjatywę, przyspieszyło to podjecie ponownych rozmów pokojowych w rydze 12.X.1920 roku. Podczas walk Piłsudski rozwiązuje przy pomocy gen. Lucjana Żeligowskiego problem Wilna, które pozostawało poza granicami polski. Efektem tych działań był przeprowadzony na tych ziemiach plebiscyt w 1922 w wyniku glosowania przyłączono do rzeczpospolitej Litwę środkową z Wilnem. Końcem sporów o granice wschodnia, było podpisanie traktatu pokojowego z bolszewikami w Rydze w 18.III. 1921 roku, ustalono linie graniczna wzdłuż Dokszyc-Slucz-Ostrog-Zburcz.

Sytuacja na zachodniej granicy wygląda nieco inaczej, wrogiem na tych terenach były resztki armii niemieckiej skupione w obszarach zamieszkiwanych przez Polaków. Pierwszym spornym ogniwem była wielkopolska. Dnia 26.XII. 1918 roku wizyta Ignacego Paderewskiego w poznaniu, spotkała się z ostrym sprzeciwem oddziałów niemieckim. Szykany skierowane wobec polaków, spotkały się odwetem ze strony mieszkańców w postaci wybuchy powstania. Wybuch powstania przyniósł ciężkie liczne potyczki zbrojne, które przyniosły efekty, pierwsze zwycięskie powstanie. Zwycięstwo przychyliło się do przyznania Polsce wielkopolski w traktacie wersalskim, ponadto przyznano Polsce Pomorza wschodniego, choć wyłączając Gdańsk. Traktat regulował także ze na terenach spornych Górnym Śląsku, Mazur i Warmii a także Śląska Cieszyńskiego postanowiono przeprowadzić plebiscyty.

Na terenie Górnego Śląska przygotowania do plebiscytu były powiązane z licznymi atakami na polaków. Wobec takiego stanowiska dnia 17.VIII.1919 wybucha pierwsze powstanie śląskie.

Jednak przewaga sił niemieckich szybko przyniosła klęskę odważnym powstańcom. Sytuacja zainteresował się Liga Narodów, która wysyła oddziały międzynarodowe, które maja za zadanie pilnować porządku. Aczkolwiek pomimo obecności sił międzynarodowych Niemcy dalej stosuje represje wobec polaków, co doprowadza do wybuchu drugiego powstania śląskiego w nocy z 19 na 20 VIII 1920 roku, lecz i tym razem powstańcom nie powiodło się pokonać wroga.

W dniu 20.III.1921 przeprowadzono plebiscyt na górnym Śląsku, w efekcie zwycięstwa Niemców, rzeczpospolitej przyznano wyłącznie powiaty pszczyński i rybnicki a także cześć katowickiego i tarnogórskiego. Te niezadowalające rezultaty staja się pretekstem do wybuchu kolejnego powstania na Śląsku w nocy z 2/3 V.1921 Tez ostateczny zryw powstańców choć ponownie nieskuteczny daje pozytywny efekt, bowiem obradująca Rada Ligii Narodów decyduje o przyznaniu Polsce powiatów katowickiego, lublinieckiego, pszczyńskiego, rybnickiego, świętochłowickiego i tarnogórskiego.

Ponadto odbył się plebiscyt na Warmii i Mazurach dnia 11.VII. 1920, w efekcie porażki polaków w glosowaniu większość terenów przypada Niemcom.

Glosowanie na Śląsku Cieszyńskim nie doszedł do skutku, decyzje w tej sprawie podjęła Rada Ambasadorów. Decyzje, która większość obszaru spornego przyznała nowo powstałej Czechosłowacji.

Wraz z końcem 1923roku zakończyło się kształtowanie granic niepodległej II RP, która dysponowała 388 600 km. Naszymi sąsiadami było siedem państw: Niemcy, wolne miasto Gdańsk, Czechosłowacja, ZSRR, Rumunia, Litwa i Łotwa.