Okres minojski i kultura minojska. W okresie tym rozwija się najstarsza cywilizacja w basenie Morza Egejskiego. Jej najbardziej znane zabytki to pałac na Krecie w Knossos (był to główny ośrodek kultury minojskiej) oraz archaiczne pismo, zwane pismem linearnym A, pieśni bohaterskie (literatura ustna) oraz kultura ludowa. W 1450 r. p.n.e. cywilizacja ta upada w wyniku najazdu Greków z północy. Około 1380 r. p.n.e. pałac w Knossos zostaje zniszczony.

Okres mykeński. Okres ten datuje się na lata około 1700-1200 r. p.n.e. Głównym ośrodkiem ówczesnej kultury były Mykeny, miasto, od którego pochodzi nazwa całego okresu. Z tamtych czasów zachowały się zabytki pisane (tzw. pismo linearne B) oraz resztki budowanych wówczas pałaców obronnych, np. w Mykenach i Tebach.

Ustrój Sparty. Sparta była monarchią, w której rządy należały do dwóch królów. Pochodzili oni z dwóch różnych dynastii. Kiedy jeden z nich wyruszał z armią na wojnę, drugi władca pozostawał w kraju i sprawował nad nim zarząd. Królowie ci nie mieli zbyt wielu kompetencji; mogli decydować o testamentach i spadkach, posiadali też pewne uprawnienia w zakresie władzy sądowniczej. Królowie dowodzili również armią i spełniali funkcje kapłańskie. Ustrój państwowy Sparty składał się więc z następujących elementów:

- dwóch monarchów

- geruzji pełniącej rolę rady starszych

- pięciu eforów - głównych urzędników spartańskich

- zgromadzenia ludowego wszystkich Spartan (apella)

Struktura społeczna Sparty. Społeczeństwo Sparty podzielone było na kilka ściśle wyodrębnionych grup społecznych:

- Spartan (pełnoprawnych obywateli)

- periojków (ludność podbitą cieszącą się jedynie ograniczonymi swobodami)

- helotów (ludność podbitą, która nie posiadała żadnych praw; była ona traktowana jak niewolnicy i zmuszana do pracy na roli)

Bardzo ważną rolę w życiu pełnoprawnych Spartan odgrywało wychowanie. Cechowało się ono znaczną surowością, ćwiczeniem wytrzymałości i męstwa. Poddawano mu młodzież spartańską, którą w ten sposób przygotowywano do służby wojskowej. Stąd do dziś funkcjonuje pojęcie - "wychowanie spartańskie".

Ustrój Aten. Ustrój Aten przeszedł w ciągu wieków znaczną ewolucję. Najpierw Ateny były monarchią, następnie władzę w mieście objęła arystokracja, aż wreszcie powstała ateńska demokracja. W rozwoju ustroju politycznego Aten i jego ewolucji ku demokracji ważną rolę odegrały poczynania takich reformatorów jak Drakon (prawodawca z VII w. p.n.e.), Solon (prawodawca z VI w. p.n.e..; wprowadziło on podział społeczeństwa na klasy majątkowe wydzielane według cenzusu majątkowego) i wreszcie Klejstenes, który położył podwaliny pod demokrację w Atenach. Klejstenes wprowadził także pojęcie obywatelstwa: obywatelem stawał się każdy mężczyzna, który osiągnął wiek 18 lat i narodził się z matki i ojca Ateńczyków. Wówczas ukształtował się też nowy podział administracyjny; podstawową jego jednostką były demy (gminy i osady). Za Klejstenesa powstała Rada Pięciuset (poprzednio Czterystu) oraz powołano do życia instytucję zwaną ostracyzmem, której zadaniem było wykluczanie ze wspólnoty Ateńczyków obywateli, którzy zagrażali państwu. Demokracja ateńska umocniła się za rządów Peryklesa.

Wojny Greków z Persami.

499 r. p.n.e. - wybuch antyperskiego powstania w Milecie

492 r. p.n.e. - początek kampanii Persów, którzy przez Trację wkraczają do Macedonii, opanowują tę krainę, a potem ruszają w kierunku Aten

490 r. p.n.e. - bitwa pod Maratonem; armia grecka pod wodzą Militiadesa rozbija Persów

486r. p.n.e.- śmierć król perskiego Dariusza; jego następcą zostaje jego syn Kserkses, który kontynuuje wojnę

481 r. p.n.e. - powstaje sojusz miast greckich przeciwko Persom (Związek Helleński)

480 r. p.n.e. - w bitwie pod Termopilami Grecy ponoszą klęskę; giną w niej wszyscy Spartanie dowodzeni przez króla Sparty Leonidasa

480 r. p.n.e. - ma miejsce wielka bitwa morska pod Salaminą; flota grecka pod komendą Temistoklesa rozbija flotę perską; Persowie częściowo wycofują się z Grecji

478 r. p.n.e. - ponowne zwycięstwo Greków pod Platejami

478 r. p.n.e. - założenie Ateńskiego Związku Morskiego, którego założeniem była walka z Persami; dominują w nim Ateny, które mają kontrolę nad skarbcem Związku, w którym znajdują się wspólne fundusze

449 r. p.n.e. - koniec wojen grecko-perskich i podpisanie pokoju

Konsekwencje wojny peloponeskiej:

- rozpad Ateńskiego Związku Morskiego

- spadek pozycji Aten do roli państwa drugorzędnego

- zniszczenie floty ateńskiej oraz fortyfikacji

- uzyskanie hegemonii przez Spartę

- wzrost znaczenia niewolnictwa

- wzrost znaczenia wojska najemnego; służba wojskowa staje się zawodem; wskutek długotrwałych wojen wyraźna stała się nieprzydatność wojska obywatelskiego

Podboje Aleksandra Wielkiego. Powstaje Związek Koryncki (bez Sparty), którego hegemonem jest król Macedonii Filip II. Po jego śmierci władzę obejmuje jego syn Aleksander Macedoński zwany Wielkim.

335 r. p.n.e. - Aleksander tłumi bunt

334 r. p.n.e. - początek wyprawy Aleksandra Macedońskiego; ze swoja armią przekracza on cieśninę Hellespont, dochodzi do bitwy pod Granikiem; Aleksander zajmuje Azję Mniejszą i kieruje się w stronę Syrii, Palestyny i Egiptu

333 r. p.n.e. - ma miejsce bitwa pod Issos, z której zwycięsko wychodzi Aleksander, a Persowie ponoszą klęskę

332 r. p.n.e. - Aleksander zajmuje Syrię i Egipt

331 r. p.n.e.- bitwa pod Gaugamelą

329-317 r. p.n.e.- opanowuje całe terytorium perskie aż po granice Indii

Filozofia grecka. Słowo to pochodzi z języka greckiego i oznacza "umiłowanie mądrości"

Epikureizm - kierunek w filozofii greckiej, zgodnie z którym człowiek winien dążyć do szczęścia w codziennym życiu i unikać cierpienia

Hedoizm - pochwała przyjemności (maksyma carpe diem - dosł. chwytaj dzień, tzn. ciesz się każdą chwilą)

Stoicyzm - według tego kierunku filozoficznego celem człowieka jest dążenie do zachowania wewnętrznego spokoju i równowagi ducha w obliczu trudnych sytuacji (stąd stoicki spokój); człowiek winien się doskonalić i osiągać cnoty

Sokrates - filozof grecki działający w V w. p.n.e.; za największą wartość uznał cnotę i mądrość; szukał absolutnej prawdy

Platon - uczeń Sokratesa, działał w V/VI w. p.n.e.; wraz z innymi stworzył szkołę filozoficzną zwaną akademią platońską; interesowały go problemy funkcjonowania świata; stworzył teorię, według której wszystkie rzeczy, które poznajemy zmysłami są jedynie cieniami, kopią ich idei, należących do innego niematerialnego świata; według Platona piękno pochodzi z dobra, zaś drogą do osiągnięcia piękna, czyli dobra jest miłość

Arystoteles - twórca szkoły w Atenach nazywanej Liceum; również uczeń Platona.