W obliczu kryzysu arystokracja ateńska w 594 roku p.n.e. zdecydowała się na wybór na urząd archonta Solona, który przeprowadził szereg reform.
Reformy społeczne
Przede wszystkim Solon zdecydował się na tzw. strząśnięcie długów, czyli umorzenie długów zaciągniętych pod zastaw osoby, nakazał też za państwowe pieniądze wykupić chłopów
z niewoli, co uderzyło głównie w arystokrację.
Reformy polityczne
Solon wprowadził timokrację, czyli rządy najbogatszych. Podzielił społeczeństwo na 4 klasy majątkowe, według których rozdzielił prawa i obowiązki polityczne. Obywatele zostali podzieleni na klasy według dochodu rocznego:
- Pięćsetmiarowcy - najbogatsi, ci, którzy mieli 500 miar oliwy czy wina dochodu rocznie
- Hippeis/rycerze - ci, którzy mieli 300 miar dochodu rocznie
- Zeugitai/mający zaprzęg wołów - ci, którzy mieli 200 i mniej miar dochodu rocznie
- Thetes/wyrobnicy - robotnicy najemni, najubożsi
Podział na klasy majątkowe wykluczył z pełnienia najwyższych urzędów w państwie zubożałą arystokrację, co miało zapobiec przekupstwu i łapówkom (jak miało to miejsce
w Sparcie za rządów eforów). Funkcje urzędowe w Atenach (jak zresztą wszędzie w całym okresie starożytności) były bezpłatne, mogli je pełnić tylko ci obywatele, którzy bez uszczerbku dla swego majątku mogli się poświęcić sprawom państwowym.
Obywatele, którzy należeli do trzech najwyższych klas musieli w czasie wojny służyć w jeździe lub w ciężkozbrojnej piechocie/hoplici, natomiast najubożsi, którzy nie mogli sobie pozwolić na drogą zbroję, mieli obowiązek służyć w podczas wojny jako lekkozbrojna piechota.
Solon wprowadził ogólne zgromadzenie obywateli, czyli EKKLESIA. Było to zgromadzenie ludowe, w którym mieli prawo brać udział wszyscy obywatele, bez względu na majątek. Zgromadzenie to miało wiele funkcji, między innymi: wybierało na najwyższe stanowiska urzędników, a następnie przyjmowało ich coroczne sprawozdania z działalności, decydowało o wypowiedzeniu wojny, zawarciu pokoju lub zawiązaniu sojuszu. Ekklesia miała prawo opiniować projekty Rady Czterystu, choć sama nie miała prawa ich tworzyć, wybierała przez losowanie sędziów ludowych. W czasie walk politycznych każdy członek zgromadzenia musiał wybrać jedną z możliwych opcji politycznych.
Solon wprowadził sądy przysięgłych, czyli HELIAIA. Sąd ludowy zajmował się apelacjami obywateli, którzy odwołali się od wyroków ferowanych przez urzędników. Sędzią tego sądu mógł zostać każdy obywatel, który ukończył 30. rok życia.
Naczelnym organem władzy w Atenach stał się AREOPAG, czyli rada złożona wyłącznie z byłych archontów. Areopag pilnował przestrzegania praw oraz czuwał nad nienaruszalnością ustroju. Nadzorował administrację publiczną, mógł uchylać uchwały Ekklesii niezgodne z prawem. Areopag sądził też sprawy karne, gdzie oskarżano o zabójstwo z premedytacją.
Solon zreformował Radę Czterystu, czyli BULE. W jej skład wchodziło po 100 przedstawicieli każdej z 4 klas majątkowych. Rada Czterystu zajmowała się przygotowywaniem projektów uchwał, które potem rozpatrywała Ekklesia.
Reformy gospodarcze
Solon przeprowadził reformę jednostki miary i wagi. Wydał też prawo zakazujące wywozu zboża z Attyki, co miało zapobiec głodowi. Ojciec miał obowiązek wyuczyć syna rzemiosła, by na starość mógł liczyć na utrzymanie.
