W dobie wczesnosłowiańskiej jednym z państw, funkcjonujących w północnej części Półwyspu Bałkańskiego, było wieloplemienne państwo chorwackie. Mieszkańcy państwa chorwackiego przyjęli chrzest w obrządku greckim (z rąk bizantyjskich). Z kolei, w południowej części tegoż samego Półwyspu Bałkańskiego, narodziło się państwo serbskie, ochrzczone w obrządku rzymskim (katolickim).
Z nastaniem X stulecia, na chwilę po upadku państwa wielkomorawskiego, na ziemiach Kotliny Czeskiej, zaczęło się kształtować przyszłe państwo czeskie. Na czele jednoczących się plemion czeskich, stanął wówczas niejaki Przemysł, dając tym samym początek wielkiej średniowiecznej dynastii Przemyślidów. Ośrodkiem dyspozycyjnym państwa czeskiego została Praga, zaś siedzibą rządzących gród nad Wełtawą (późniejszy zamek na Hradczanach).
Następcą Przemysła został niejaki Boży Woj, zaś spadkobiercą tego ostatniego - Wacław. Tradycja historyczna zwykła nazywać Wacława Świętym, a to między innymi poprzez fakt, że to za jego sprawą Czechy przyjęły (za pośrednictwem niemieckim) chrzest w obrządku zachodnim, łacińskim. W roku 929, państwo czeskie podporządkowali sobie Niemcy. Od ośrodka niemieckiego zależna była także czeska organizacja kościelna, która dopiero z nastaniem XIV stulecia doczekała się własnego, niezależnego arcybiskupstwa. Wyrazem zależności Czech od Niemiec było także uiszczanie na rzecz pana lennego corocznego trybutu.
Po śmierci Wacława na tronie czeskim zasiadł ojciec Dobrawy (żony Mieszka I), Bolesław I Srogi.
Kolejnym sąsiadem przyszłego państwa piastowskiego byli Węgrzy. Plemiona węgierskie wywodziły się z grupy ludów ugrofińskich, zalewając wczesnośredniowieczną Europę dwoma falami. Pierwsza z fal wdarła się na obszary Finlandii, druga zaś na Nizinę Węgierską. To właśnie z terenów Niziny Węgierskiej, Węgrzy przypuścili atak na państwo wielkomorawskie, niszcząc je w roku 906. W omawianym okresie przedmiotem ich napaści stało się także państwo Franków Wschodnich. Niemniej jednak, skuteczna obrona Henryka I w bitwie pod Ustrutą, oraz Ottona I na Lechowym Polu, zatrzymała węgierski marsz ku zachodowi Europy.
Konstruktorem Państwa Węgierskiego był niejaki Arpad, założyciel równie znanej co czeska dynastia Przemyślidów, dynastii Arpadów. Ośrodkiem dyspozycyjnym nowopowstałego państwa została położona nad Dunajem, Buda, zaś siedzibą władców - gród położony na wzgórzu Geleota.
Po śmierci Arpada na węgierski tron wstąpił Gejza, mąż siostry Mieszka I, Adelajdy. W dobie panowania Stefana I Wielkiego (nazywanego też Świętym), państwo węgierskie przyjęło chrzest w duchu zachodnim, łacińskim. W roku 1001 Stefan I został koronowany, koroną prawdopodobnie przeznaczoną dla polskiego księcia Bolesława Chrobrego. Koronę przekazaną przez papieża Stefanowi I, Węgrzy przechowują po dziś dzień.
Pierwotnie ludy pochodzenia ruskiego, występowały na obszarze rozpościerającym się na wschód od Bugu aż po dorzecze Dniepru. Do połowy IX stulecia na wspomnianym terenie funkcjonowały dwa ośrodki państwowości ruskiej, pierwszy, północny w Nowogrodzie, i drugi, południowy w Kijowie. W roku 862 niejaki Ruryk, dokonał zjednoczenia obu ośrodków, tworząc jedno, zjednoczone państwo ruskie. Legendarny Ruryk dał też początek znanej w dziejach dynastii Rurykowiczów.
Około roku 882 następca Ruryka, niejaki Oleg, ośrodkiem dyspozycyjnym Rusi Kijowskiej uczynił Kijów. Z nastaniem roku 988, Ruś przyjęła chrzest w obrządku wschodnim. Przyczyniło się do tego małżeństwo zawarte przez Włodzimierza I Wielkiego z księżniczką Bizancjum, Anną.
