Starożytna Grecja a także Rzym, oraz ich cywilizacyjne i kulturowe dokonania posiadały olbrzymią rolę w rozwoju całej Europy. Bardzo wiele kolejnych epok wykorzystywało dorobek tych cywilizacji, korzystało z wypróbowanych wzorów, z motywów, tematów, jak również ustalonych już literackich gatunków, osiągnięć sztuki lub też osiągnięć ułatwiających codzienne życie. Spoglądając na czasowe ramy jakie obejmuje epoka antyku (czyli przełom IX i VIII p.n.e. wieku jako początek zaś koniec to 476 n.e. rok) mogłoby się wydawać, że jest to zacofana epoka, nie posiadająca zbyt dużo możliwości. Jednak jest to wrażenie mylące. Właśnie to będę chcieć udowodnić w swojej pracy.

W kolejnych epokach wyraźnie odznacza się obecność antycznych osiągnięć. Z całą pewnością można nawet stwierdzić, że niektóre miały ogromny wpływ na nasze współczesne życie. Swoje rozważania rozpocząć chciałabym jednak od średniowiecza.

Właśnie w tej epoce szeroko się zaznaczyła obecność antyku. Głównie widzimy to w dziedzinie religii. Chrześcijańska religia, która rozpowszechniona została w starożytnym Rzymie, wówczas była najwyższym celem, zaś poświęcenie się Bogu miało być sposobem do osiągnięcie życia wiecznego oraz egzystencji na drugim świecie u boku samego Pana. Budowane liczne kościoły i świątynie powstawały bardzo często w stylu romańskim. Cechą wspólna romańskich oraz antycznych budowli była ciężka konstrukcja tychże, łukowate drzwi i okna a także cylindryczne sklepienia krzyżowe lub kolebkowe.

Wiele jednak innych antycznych osiągnięć nie miało zastosowania w epoce średniowiecza, na przykład właśnie wtedy przestały istnieć, upadające wraz ze zmierzchem miast, rzymskie publiczne szkoły, zaś świeccy ludzie przestali umieć pisać i czytać. Równocześnie należy pamiętać, że to właśnie dzięki średniowiecznej cywilizacji zachowała się duża część starożytnych dzieł, fragmenty wiedzy filozofów starożytnych a także utworów rzymskich i greckich pisarzy. Wszystko to składano oraz gromadzono w formie kompendiów, encyklopedii i słowników.

Największe odrodzenie antyku przypadło na renesans. Nazwa tej epoki jest wskazówką, że to właśnie teraz mają się przebudzić idee i estetyczne kanony antyku, że starożytność klasyczna będzie wzorem dla filozofii, literatury, sztuki oraz kultury. Wymieniona epoka pojawia się we Włoszech, w II połowie XIV wieku, zaś całkowicie zanika na przełomie wieków XVI i XVII. Renesans przyswoił sobie zarówno klasyczne style i tematy, jak też przejął wiele technik klasycznych, przede wszystkim w dziedzinach takich jak architektura, rzeźba czy budownictwo. Autorzy w swoich dziełach literackich (np. jak Jan Kochanowski w "Odprawie posłów greckich"), malarskich (Tycjan "Wenus z Urbino") czy też w rzeźbie (jak posąg "Dawida" Michała Anioła) powszechnie wykorzystywali mitologiczne motywy a także postacie. Bardzo chętnie wykorzystywano też elementy klasyczne w budownictwie (trójkątne frontony, kolumny, kopuły i łukowe sklepienia).

Renesans tak mocno "zainteresował się" epoką antyku, że np. w XV wieku we Włoszech przeprowadzano liczne akcje, mające na celu przeszukiwanie zasobów bibliotek, muzeów i archiwów, tym samym poszukując dzieł poetów, pisarzy, filozofów antycznych. Dzięki wynalazkowi druku rozpowszechnić je można było w dużej ilości egzemplarzy, oraz w licznych językach.

Do wzorców późnorenesansowych (to znaczy także do antycznych) odwoływali się również artyści barokowi często poprzez tematykę klasyczną jak również emocje zawarte w swych dziełach. Sztuka oraz osiągnięcia owego okresu popchnęły klasycyzm krok do przodu. W miejscach, gdzie renesans zmierza by klasyczne elementy zachowały pewien chłód i równowagę, utrzymując dystans emocjonalny między dziełem i jego odbiorcą, barok zaś chce być niepokorny i bezpośredni, chce angażować i pochłaniać.

Antyczne wpływy w baroku są bardzo widoczne zarówno w architekturze jak też w rzeźbie, mniej natomiast w filozofii czy literaturze. Nadal powszechne były budowle, w jakich wykorzystywano charakterystyczne dla klasycyzmu cechy jak trójkątne frontony, kolumny oraz łuki. W pracach rzeźbiarzy nadal wykorzystywane były mitologiczne tematy (np. w "Apollo i Dafne" Berniniego).

W oświeceniu powrócono na nowo do zainteresowania filozofią, nauką i literaturą, ale pod względem antropocentryzmu (tak jak to było w renesansie). Znowu zastosowanie swe znalazły słowa Terencjusza, antycznego twórcy: "Człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce". Zaczęły się pojawiać liczne, nowe nurty filozoficzne, korzeni których można upatrywać w tezach Platona, jak np. filozofia Kartezjusza.

W epokach kolejnych można także zauważyć obecność antycznych osiągnięć, ale nie są one jednak wykorzystywane w tak dużej mierze, jak we wcześniej wymienionych epokach. Można tylko wspomnieć o neoklasycyzmie romantycznym, który pomimo że pozornie był kierunkiem nowatorskim w architekturze jednak założeniem jego miało być większe jeszcze przybliżenie ludziom antycznych kanonów (neoklasyczni artyści odkrywali liczne starogreckie i starorzymskie miasta, zauważyli wówczas, że tworzone dotąd budowle najczęściej były dosyć dalekim odzwierciedleniem swoich doskonałych pierwowzorów).

Podsumowując swoją pracę, muszę zaznaczyć, że antyk odbił się wyraźnie w ludzkim życiu w każdym okresie zarówno w nowożytnych dziejach, jak również w pozostałych dziedzinach. W następnych epokach na dobre wykorzystywano, utworzone w starożytności literackie gatunki, budowane sieci dróg, porty, mosty, kanalizacyjne sieci, zakładano szkoły, zaś w czasach późniejszych organizowano także olimpiady. Wzorując się na starożytnych Grekach i Rzymianach sporządzano prawo, ustrój demokratyczny państw, zakładano muzea, biblioteki. Ważnym szczególnie dziełem po dzień dzisiejszy jest przysięga Hipokratesa, jaką składają obecnie lekarzy. Mówi ona, że dobrem najwyższym dla człowieka jest jego życie.

Uważam, iż bardzo wiele spraw istotnych mogłam niestety pominąć, jednak stojąc przed tak obszernym tematem jakim stają się dzieła, osiągnięcia i zdobycze starożytnej cywilizacji nie można wszystkiego napisać, gdyż tą cywilizację naprawdę w ogromnym stopniu pochłonęła wynalazczość, nauka i kultura, jaką na nasze szczęście cieszyć się możemy, aż po dziś dzień.