Józef Piłsudski urodził się w Zułowie na Litwie w rodzinie ziemiańskiej, w której pielęgnowano tradycje narodowe i powstańcze. W 1885 r. ukończył gimnazjum wileńskie i rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie w Charkowie. Był jej jednak zmuszony przerwać ca udział w demonstracji studenckiej. Powrócił do Wilna. Tam, za sprawą swojego brata został przypadkowo wmieszany w sprawę próby dokonania bombowego zamachu na cara Aleksandra III. Z tego powodu, w marcu 1887 r. został aresztowany i skazany na 5 - letnie zesłanie na Syberię. Po powrocie do Polski w 1892 r. związał się z ruchem socjalistycznym, stając się szybko jednym z czołowych przywódców, powstałej w styczniu 1893 r. Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS). Od 189r r. Piłsudski redagował tajne pismo PPS "Robotnik".
W okresie 1905 - 1908 Piłsudski kierował Organizacją Bojową PPS, która przeprowadziła wiele akcji zbrojnych, zwłaszcza w okresie rewolucji rosyjskiej 1905 r. Piłsudski planował zorganizowanie zalążka polskiej siły zbrojnej. W tym celu w 1908 r. założył Związek Walki Czynnej (ZWC), na bazie którego dwa lata później rozpoczął organizacje w Galicji legalnych związków strzeleckich. W rachubach zakładających wybuch konfliktu pomiędzy państwami zaborczymi, który mógłby otworzyć drogę do odzyskania przez Polskę niepodległości Piłsudski stawiał na Austro - Węgry. Kolejnym krokiem Piłsudskiego było formowanie Legionów Polskich, które miały powstać w porozumieniu z rządem austriackim. W pierwszej kolejności weszły w ich skład oddziały strzeleckie. W 1916 r. Piłsudski nie widząc poparcia władz austriackich dla sprawy polskiej złożył dymisję. Jednakże po Akcie 5 listopada, w którym Niemcy i Austro - Węgry deklarowały utworzenie Królestwa Polskiego podjął na nowo współpracę z niemieckimi zaborcami. Nie trwała ona jednak długo. W związku z kryzysem przysięgowym - Piłsudski odmówił złożenia przysięgi cesarzowi niemieckiemu, czego wymagano od organizowanych pod berłem Niemiec i Austro - Węgier polskich sił zbrojnych - Piłsudski został aresztowany i osadzony w twierdzy magdeburskiej. W obliczu klęski władze niemieckie zdecydowały się go uwolnić, co uczyniono 8 listopada 1918 r. Otoczony nimbem narodowego męczennika Piłsudski powrócił do Warszawy, gdzie przejął władzę.
Rozpoczął się dla niego okres, w którym odegrał kluczową rolę w budowaniu niepodległej państwowości polskiej oraz obrony jej suwerenności w wojnie z bolszewicką Rosją. W polityce zagranicznej Piłsudski dążył do zrealizowania swej federacyjnej koncepcji, zakładającej powstanie związku państwowego Polski, Litwy i Białorusi, połączonego sojuszem z niepodległą Ukrainą. Zjednoczenie sił tych wszystkich państw miało stanowić skuteczną zaporę przeciwko bolszewickiej Rosji, która zabiegała z kolei o rozprzestrzenienie rewolucji na zachodzie Europy. Po początkowych sukcesach ofensywa kijowska zakończyła się niepowodzeniem i wojska polskie musiały rozpocząć odwrót. Armia Czerwona, zyskując szybko przewagę zaczęła spychać polskie oddziały na zachód. W pierwszych dniach sierpnia 1920 r. Armia Czerwona stanęła na przedpolach Warszawy. 13 sierpnia rozpoczęła się bitwa warszawska, która zadecydowała o losach całej wojny. Zwycięstwo polskie było przytłaczające. Bitwę określono mianem "cudu nad Wisłą". Po klęsce pod Warszawą oddziały radzieckie rozpoczęły odwrót. 18 marca 1921 r. podpisano w Rydze traktat pokojowy. Ustalał on przebieg granicy pomiędzy Polską a Rosją. Suwerenność Polski została obroniona, jednakże federalistyczna koncepcja Piłsudskiego legła w gruzach.
