Napoleon Bonaparte urodził się w 1796 roku w miejscowości Ajaccio na wyspie Korsyka na Morzu Śródziemnym. Jako wyedukowany wojskowy, w 1785 roku w młodym wieku rozpoczął karierę w stopniu porucznika artylerii, a szansę na dalsze awanse otworzyła przed nim rewolucja francuska, której skutkiem były wybuchy konfliktów zbrojnych z mocarstwami europejskimi i do emigracji z Francji wielu oficerów o arystokratycznym rodowodzie.
W grudniu 1793 roku, w wieku 24 lat, Napoleon został nagrodzony awansem na stopień generała brygady za zasługi w czasie oblężenia Tulonu.
Wielka szansa nadarzyła się Napoleonowi już dwa lata później, gdy rojalistyczne powstanie w Paryżu zagroziło republikańskiemu rządowi. Bonaparte, któremu powierzono rolę dowódcy obrony miasta, rozmieścił swe działa w taki sposób, że już sam zapach prochu spowodował rozproszenie rebeliantów.
Pierwsza kampania Napoleona we Włoszech wprawiała wszystkich w osłupienie. Młody generał wykorzystał dobre cechy armii rewolucyjnej, która utrzymywała się z tego, na co trafiła po drodze i była mobilna. Napoleon przemieszczał się szybko, zaskakiwał swoich przeciwników manewrami i nacierał z całą siłą w najważniejsze punkty. Austriacy, mimo posiadania przewagi liczebnej, ciągle dostawali srogie cięgi, aż w końcu zostali przymuszeni do zawarcia pokoju.
W czasie kampanii włoskiej po raz pierwszy w praktyce dał o sobie znać wojskowy fenomen Napoleona. Jego talent polityczny, jak również okrucieństwo i cynizm. Po tej wyprawie Napoleon powrócił do Francji jako bohater.
Dyrektoriat postrzegał go jednak jako potencjalne zagrożenie i dlatego miał chęć się go pozbyć. Toteż Napoleonowi łatwo przydzielono jako wyróżnienie wyprawę do Egiptu zwróconą przeciwko zaprzysięgłemu wrogowi Francji - imperium brytyjskiemu. Jednak krótko po dotarciu Napoleona w lipcu 1798 roku, jego flota poniosła dotkliwą porażkę w bitwie w Zatoce Abukirskiej z siłami brytyjskimi pod dowództwem admirała Horatio Nelsona.
Po tym, gdy Napoleon został poinformowany, że Francja znalazła się w kryzysie politycznym, pozostawił swoją armię w Egipcie podjął decyzje o niebezpiecznej podróży przez Morze Śródziemne.
Po przybyciu do Francji Napoleon doszedł do wniosku, że Dyrektoriat utracił poparcie i znalazł się w poważnych tarapatach. Bonaparte skwapliwie skorzystał z sytuacji i przejął władzę w dniu 9. listopada 1799 roku. Przygotowana została nowa konstytucja i zaakceptowano ją w referendum. Ustawa ta wprowadziła nowy system polityczny, konsulat, w którym trzej konsulowie stali na czele rządu. W rzeczywistości liczył się wyłącznie pierwszy konsul, którym został Napoleon Bonaparte. Dzięki temu był on w zasadzie dyktatorem Francji. Warto podkreślić, że siłą zreformował państwowe instytucje i jego liczne reformy przetrwały aż do XX wieku.
Kolejnym ważnym krokiem było zawarcie w 1801 roku konkordatu pomiędzy Francją a Kościołem katolickim. W ten sposób zakończył się długi konflikt między władzą świecką i duchowną. Francja została ogłoszona państwem katolickim, jednak warto zauważyć, że Kościół znalazł się pod uważną kontrolą państwa.
Te i inne postanowienia doprowadziły do tego, że wielu oponentów Napoleona wytykało mu nielojalność wobec rewolucji, jednakże on sam uważał siebie za prawdziwego spadkobiercę jej ideałów.
W 1802 roku Napoleon wzmocnił swoją popularność dzięki podpisaniu pokoju z Wielką Brytania. Było to krótkotrwałe postanowienie, gdyż żadna ze stron miała zaufania do drugiej i niebawem, bo już rok później doszło do utarczek.
W zaistniałej sytuacji Napoleon rozpoczął przygotowywać plany napaści, której celem miało być rozstrzygające zwycięstwo nad Wielką Brytanią. Jednak wcześniej, w 1804 roku, koronował się na cesarza Francuzów (trzeba podkreślić, że w odróżnieniu do królów formalnie nie był władcą Francji, ale jej obywateli) i ustanowił nową klasę arystokracji. W jej szeregi weszli faworyci marszałków ulubieńcy cesarza spomiędzy marszałków i ministrów.
W 1805 roku Napoleon został zmuszony do zaniechania zamiarów napaści na Wielką Brytanię i do stawienia czoła na kontynencie europejskim koalicji, w której skład wchodziły: Austria, Rosja i Szwecja. W jednej z najbardziej błyskotliwych kampanii doprowadził do wymanewrowania austriackiego generała Macka pod Ulm w taki sposób, że zmusił go do poddania się bez próby stawiania oporu.
Innym ważnym zwycięstwem było triumf pod Austerlitz, który zapewnił Napoleonowi panowanie we Włoszech i pozwolił na wyznaczenie na nowo granic Niemiec.
Gwiazda Napoleona cały czas mocno błyszczała. Gdy za broń chwycili Prusacy, ich słynna armia doznała miażdżących klęsk pod Jeną i Auerstedt. Warunki pokoju podyktowanego Prusom były upokarzające. Wśród nich znalazła się kwestia odbudowy państwa polskiego pod nazwą Księstwa Warszawskiego.
Wielu Polaków już od czasów wojen we Włoszech powierzyło Napoleonowi swoje życie i nadzieję na odzyskanie niepodległości dla swojego kraju. W 1796 roku utworzone zostały legiony polskie pod dowództwem generała Henryka Dąbrowskiego. Walczyły one u boku Bonapartego aż do 1801 roku, gdy wojsko polskie nie było już potrzebne cesarzowi i postanowił się go pozbyć, wysyłając legionistów do stłumienia powstania na Haiti. W 1806 roku działania wojenne podczas wojny z Prusami i Rosją odbywały się w często na ziemiach polskich. Polacy raz jeszcze stanęli po stronie Napoleona, dostarczyli mu przy tym poborowych oraz zaopatrzenia i liczyli na dobre chęci cesarza.
W Berlinie, stolicy Prus, Napoleon wydał pierwsze rozporządzenia, ustanawiały one "blokadę kontynentalną", która godziła w interesy Wielkiej Brytanii, w jedyny możliwy sposób - zakazując importu brytyjskich towarów na terenie całego imperium francuskim. Bonaparte doszedł do przekonania, że zniszczenie brytyjskiego handlu rzuci Anglię na kolana.
Oprócz konfliktu z Wielką Brytanią należało rozprawić się jeszcze z jednym wrogiem - Rosją. Krwawa i nierozstrzygnięta bitwa pod Iławą unaoczniła fakt, iż Napoleon nie był niepokonany. Wojska rosyjskie została kompletnie rozbite pod Frydlandem w 1807 roku, a car Rosji nie tylko podpisał pokój, ale oprócz tego ogłosił się sprzymierzeńcem Francji.
Pozornie cesarz Napoleon Bonaparte znajdował się u szczytu swej potęgi i chwały. Austria została po raz kolejny pokonana i wydawało się, że uznała nieodwołalność sojuszu z Francją. W celu przypieczętowania układu, Napoleon po rozwodzie z żoną Józefiną wziął za żonę austriacką księżniczkę. Jednakże w tym czasie pojawiły się w Europie pewne oznaki niezadowolenia. Rządy Napoleona przyniosły kilka korzyści, znosząc stary porządek przywilejów feudalnych, jednakże w większości państw dominowało poniżenie wywołane hegemonią francuską. Nie bez znaczenia były straty gospodarcze, które pociągała za sobą blokada kontynentalna. Zabieg ten był skuteczną bronią, która zadała brytyjskiemu przemysłowi poważne straty, niemniej jednak była także uciążliwa i niewygodna dla podwładnych cesarza.
To rozżalenie nie mogło przekształcić się w skuteczny opór do czasu, gdy armia francuska podtrzymywała swoją dominację. Punkt zwrotny nastąpił wtedy, gdy uwidocznił się konflikt między Napoleonem i carem Aleksandrem. Napoleon postanowił dać nauczkę carowi, dlatego wtargnął do Rosji z potężną wielonarodową armią. Po krwawej bitwie pod Borodino Rosjanie zamiast walczyć wycofali się w głąb kraju. Nawet wtedy, gdy Napoleon wkroczył do Moskwy, car ani nie podejmował walki, ani nie zamierzał kapitulować. Niebezpieczne położenie wojsk francuskich jeszcze bardziej uległo pogorszeniu, gdy zdecydowana część Moskwy spaliła się. Wtedy Napoleon powziął decyzję o wycofaniu się. Francuska armia była gnębiona przez głód oraz ataki Kozaków, dlatego bardzo szybko rozsypała się, a cała kampania zmieniła się w wielką katastrofę. Imperium francuskie ze zdumiewającą szybkością załamało się. Wielka Brytania postanowiła sfinansować nową antyfrancuską koalicję, w której skład weszły Rosja, Prusy, Austria i Szwecja. Bitwa pod Lipskiem zakończyła władanie Francuzów w Niemczech. Holendrzy wzniecili bunt, Brytyjczycy oswobodzili Hiszpanię, a z początkiem 1814 roku wojska koalicjantów weszły na teren Francji. W kwietniu zdobyty został Paryż, a Napoleon został zmuszony do ustąpienia z tronu. Zachował tytuł cesarski tylko na wyspie Elbie na Morzu Śródziemnym. W ten sposób powinna skończyć się kariera Napoleona. Po abdykacji Bonapartego, przywrócony do władzy został Ludwik XVII z dynastii Burbonów, który wzbudzał powszechną niechęć swych poddanych w stosunku do swojego panowania, a stosunki między zwycięskimi uczestnikami dawnej koalicji uległy pogorszeniu. Dowiedziawszy się o takiej sytuacji Napoleon postawił wszystko na jedną kartę - uciekł z Elby i wspólnie z garstką ludzi przedostał się do Francji. Jego podróż do Paryża była tryumfalnym pochodem i Bonaparte bezzwłocznie przejął władzę. Jednak Europa twardo wystąpiła przeciwko niemu. Jego kolejne panowanie, legendarne "sto dni" znalazło swój koniec na polach Waterloo, gdzie Francuzi nie zdołali przełamać oporu armii angielsko-holenderskiej pod dowództwem księcia Wellingtona i ostatecznie zostali zmuszeni do odwrotu, po przybyciu armii pruskiej Blüchera. Napoleon po raz drugi został zmuszony do abdykacji, lecz tym razem zesłano go na odległą wyspę Świętej Heleny na Oceanie Atlantyckim, gdzie przebywał aż do śmierci w 1821 roku.
