I. KLASYFIKACJA DZIAŁALNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ:
I Podział przemysłu:
1. Wydobywczy
2. Paliwowo - energetyczny:
- węglowy
- paliw bez węglowego
- energetyczny i ciepłowniczy, rodzaje:
elektrownie cieplne, wodne, wiatrowe, geotermalne, słoneczne, elektrociepłownie
3. Metalurgiczny:
a) hutnictwo żelaza i stali
b) hutnictwo metali nieżelaznych
4. Elektromaszynowy:
a) metalowy
b) maszynowy
c) precyzyjny
d) środków transportu
e) elektrotechniczny i elektroniczny
5. Chemiczny:
a) produkcja podstawowych chemikaliów
b) produkcja farb, lakierów i podobnych substancji
c) produkcja środków farmaceutycznych
d) produkcja mydeł, środek czyszczących
e) produkcja pozostałych wyrobów chemicznych
f) produkcja tworzyw sztucznych
6. Mineralny:
a) materiałów budowlanych
b) szklarski
c) ceramiki szlachetnej
7. Drzewno - papierniczy:
a) produkcja drewna i wyrobów z drewna, z wyjątkiem mebli
b) produkcja masy celulozowej, papieru oraz wyrobów z papieru
8. Lekki:
a) produkcja tkanin
b) produkcja odzieży
c)produkcja obuwia
9. Spożywczy:
a) przetwórstwo mięsa
b) przetwórstwo ryb
c) przetwórstwo owoców i warzyw
d) tłuszcze
e) artykuły mleczarskie
f) pasze
g) pozostałe artykuły spożywcze
h) napoje
10. Pozostałe gałęzie przemysłu:
a) utylizacyjny
b) poligraficzny
c) inne
II. FUNKCJE PRZEMYSŁU:
1. Ekonomiczna - eksploatowanie surowców ich przetwarzanie, produkcja dóbr
2. Społeczna - generowanie miejsc pracy, tworzenie kultury technicznej, poprawa jakości życia
3. Przestrzenna:
- urbanizacyjne procesy
- przekształcanie środowiska (krajobraz sztuczny będący wytworem człowieka)
III. CZYNNIKI LOKALIZACJI:
1. W oparciu o surowce, lokalizacja:
a) swobodna (piekarnie)
b) związana (cukrowniczy)
c) przymusowa (p. wydobywczy)
2. Zapotrzebowanie energetyczne
3. Siła robocza:
- kwalifikacje
4. Dostęp do wody
5. Rynek zbytu
6. Infrastruktura techniczna głównie komunikacyjna
IV. PODZIAŁ SUROWCÓW ZE WZGLĘDU NA PRZEZNACZENIE:
a) energetyczne:
- węgiel kamienny, węgiel brunatny
- ropa naftowa
- gaz ziemny
- torf
b) chemiczne:
- siarka
- sól kamienna, sól magnezowo - potasowa
-gaz ziemny
c) skalne:
- wapienie
- bazalty
- marmury
- gips
- granity
d) metalurgiczne:
- rudy cynku i ołowiu
- boksyty
- rudy żelaza
- metale rzadkie
Miejsca wydobycia surowców energetycznych na świecie:
1. Surowce energetyczne:
a) węgiel kamienny:
Polska:
- Górnośląskie Zagłębie Węglowe, Rybnicki Okręg Węglowy, Lubelskie Zagłębie
Czechy:
- Zagłębie Ostrowsko - Karwińskie, Pilzneńskie, Klawnejskie, Rakowieckie,
Niemcy:
- Zagłębie Ruhry, Saary
Ukraina:
- Zagłębie Lwowsko - Wałyńskie, Donieckie,
Francja:
- Zagłębie Północne
Wielka Brytania:
- Zagłębie Szkockie, Walińskie, Angielskie
Rosja:
- Zagłębie Peczorskie, Kuźnieckie, Tuńgówskie, Donieckie, Czeremchowskie, Dalekowschodnie
Kazachstan:
- Zagłębie Karagandzkie, Ekibatuskie
Chiny:
- Zagłębie Szersi, Fuxin, Liaoning, Shanxi
Indie:
- Zagłębie Damodar
RPA:
- Zagłębie Johnanesburga
USA:
- Zagłębie Appalaskie, Środkowo - wschodnie, Wyżyna Kolorado
Brazylia:
- w okolicach Porto-Alegre, okolice wyż. Brazylijskiej
Australia:
- okolice Sydney, Południowo-Wschodnie Wybrzeże, okolice Newcastle
b) węgiel brunatny:
Polska:
- Zagłębie Bełchatowskie, Zagłębie Konińskie, Zagłębie Turoszowskie
Czechy:
- Zagłębie Mosteckie, Zagłębie Sokołowskie
Rosja:
- Zagłębie Moskiewskie, Kuźnieckie, Irkuckie
Niemcy:
- Zagłębie Łużyckie, Saksonia
c) ropa naftowa:
Polska:
- Podkarpacie (Jasło, Rybaki, Krosno, Karnówko, Wolin)
Rumunia:
- Ploleszti, Piteszti
Rosja:
- Basen Wołżańsko - Uralski, północny Kaukaz
Azerbejdżan:
- Zagłębie Baku
Arabia Saudyjska, Kuwejt, ZEA, Irak, Iran
-Zatoka Perska
Indonezja:
- Wyspa Borneo
USA:
- nad zatoką Meksykańską, na pograniczu Meksyku z USA
Wenezuela:
- obszar Jeziora Maracaibo
- Seriry Cyrenejki, Wielki Erg Wschodni, Wyżyna Cyranejki
Nigeria
- nad zatoką Gwinejską
Australia:
- Przylądek Północno - Zachodni, Tasmania
2. Najwięksi dostawcy (2002 rok):
a) węgiel kamienny:
Chiny -1326 mln ton
USA - 917 mln ton
Indie - 334 mln ton
RPA - 223 mln ton
Polska - 104 mln ton
b) węgiel brunatny:
Niemcy - 181 mln ton
USA - 74 mln ton
Rosja - 71 mln ton
Polska - 59 mln ton
c) ropa naftowa:
Arabia Saudyjska - 382 mln ton
Rosja - 371 mln ton
USA - 286 mln ton
Iran - 172 mln ton
Polska - 800 tys. ton
d) gaz ziemny
Rosja - 595 mld m3
USA - 539
Kanada - 187
Wielka Brytania - 102
Wykorzystanie alternatywnych źródeł energii na świecie
1.Energia słoneczna
USA
- Kalifornia, Arizona
Niemcy
- Hemu
2. Hydroelektrownie:
- Norwegia 99,9%, Brazylia 91,7%, Nowa Zelandia72%, Francja, Kanada 63%, Szwajcaria 60%, Polska 2-6%
Największe hydroelektrownie na świecie:
- Itaipu, Guri, Grand Coulee, Sajano - Suszeńska, Krasnojarska
3. Elektrownie pływowe:
- na rzece Funt w Kanadzie, ujście rzeki Rance we Francji, Jiangxia w Chinach
5. Energia geotermalna:
- The Geysers Fields w Kalifornii, Larderello we Włoszech, Mahanagdong na Filipinach
- Bańska na Podhalu, Zakopane, Pyrzyce na Nizinie Szczecińskiej
6. Elektrownie wiatrowe:
- Niemcy
- Kalifornia
- Hiszpania
- Dania
- Indie
7. Biomasy:
- Chiny, Indie, Francja, Szwajcaria, Niemcy, USA
Główne elektrownie w Polsce
1. Elektrownie pracujące w oparciu o węgiel kamienny:
a) w pobliżu miejsca wydobycia:
- elektrownia Jaworzno, Rybnik, Będzin
b) węgiel dowożony do elektrowni:
- Kozienice, Połaniec, Dolna Odra k/Gryfina,
c) dowożony ale o znaczeniu regionalnym/lokalnym:
- Skawina, Warszawa, Ostrołęka, Stalowa Wola
2. Elektrownie korzystające z węgla brunatnego:
- Bełchatów, Konin, Koło, Pątnów, Bogatynia, Turoszów
3. Hydroelektrownie szczytowo-pompowe:
- Tresna, Porąbka - Żar na Sole
4.Hydroelektrownie przepływowe:
- Czorsztyn, Rożnów, Czchów, Dobczyce na Rawie, Solina i Myczkowce na Sanie, Goczałkowice, Włocławek na Wiśle, Turawa na Małej Panwi
Surowce w Polsce
1. Rudy metali:
a) rudy żelaza:
- Wyżyna Krakowsko-Częstochowska, Wyżyna Śląska, Góry Świętokrzyskie, Rutki, Nowa Słupia, Łęczyca, Pojezierze Suwalskie
b) rudy miedzi:
- Sieroszowice, Okręg Lubińsko - Głogowski, Polkowice
c) rudy cynku i ołowiu:
- Okręg Jaworznicko-Chrzanowski
2. Surowce chemiczne:
a) sól kamienna:
- Wieliczka, Bochnia, Pojezierze Kujawskie i Ciechocinek, Inowrocław, Kłodawa
b) sól potasowa:
- Pojezierze kujawskie
c) siarka:
- Tarnobrzeski Okręg Siarkowy
3. Surowce skalne:
a) marmury:
- Chęciny k/Kielc, Wojcieszów w Górach Kaczawskich
b) wapienie:
- Wyżyna Śląska, Wyżyna Lubelska, Wyżyna Krakowsko-Częstochowska, Wyżyna Kielecko-Sandomierska, c) gips:
- niecka Nidziańska
d) granity:
- Tatry, Sudety, Góry Świętokrzyskie, Strzegom, Strzelin, Ślęża.
