Przemysł pochłania i zarazem przetwarza znaczne ilości surowców mineralnych. Jest kilka rodzajów klasyfikacji surowców, ze względu na ich cel dzielimy na:
- Chemiczne- rudy żelaza, siarka, miedź, sól sodowa, ruda cynkowo- ołowiowa
- Energetyczne- węgiel kamienny, brunatny, ropa naftowa, gaz ziemny, pierwiastki promieniotwórcze.
- Metaliczne- rudy żelaza, uszlachetniacze stali, metale nieżelazne, kruche, lekkie, metale rzadkie, pierwiastki rzadkie, szlachetne
- Niemetaliczne- złoża kopalin chemicznych, ceramicznych, budowlane, materiały wiążące, pomocnicze surowce przemysłu hutniczego.
Surowce skalne mają zastosowanie przede wszystkim w przemyśle. W Polsce są wydobywane w kilku okręgach:
- Granity, piaskowce, marmury- Strzelin, Strzegom, Jawor, Wałbrzych, Kotlina Kłodzka, Szydłów, Suchedniów, wyżyna Lubelska.
- Kwarcyty- okolice Kielc, Szydłów
- Porfiry, melafiry- Rów Krzeszowicki koło Krakowa
- Piaski szklarskie- okolice Tomaszowa Mazowieckiego, Sandomierza, Krosna, Bolesławca.
- Gipsy- Niecka Nidy- Gacki, Szydłów, Wiślica
- Gliny, piaski, żwiry- wydobywane praktycznie na obszarze całego kraju
Przemysł mineralny obejmuje swoim zasięgiem przemysł materiałów budowlanych, szklarski i ceramiczny. Przemysł materiałów budowlanych charakteryzuje się znacznym rozproszeniem, spowodowanym rozmieszczeniem surowców i popytem. Powszechność występowania surowców w Polsce umożliwia zbieżność miejsc produkcji i wydobycia z rynkami zbytu. Największe znaczenia mają cementownie, ulokowane w pobliżu złóż wapieni i margli. Największe ośrodki występowania tych złóż występują w okolicach Opola (Strzelce opolskie, Górażdże, niegdyś Krasiejów), rejon Kielc (Małogoszcz), okolice Chełmna, Ożarów, Śląsk. Przeciętna cementownia w Polsce może produkować 1 mln ton. Wobec zmniejszającego się popytu krajowego i spadku exportu produkuje się około 750 mln ton. Największy udział w produkcji ma woj. Świętokrzyskie- 29%, opolskie- 25%, lubelskie- 13% i łódzkie- 9%.
Obecnie polskie cementownie podlegają procesowi modernizacji. Większość ulega prywatyzacji z udziałem kapitału inwestorów zagranicznych. W wielu cementowniach stosuje się jeszcze tak zwaną "mokrą metodę", która jest mało opłacalne i kosztowna.
Cegielnie są najpowszechniej występującymi zakładami materiałów budowlanych. Zużywane są tu gliny, piaski i żwiry. Produkcja cegieł występuje niemal na terenie całego kraju, z największym udziałem województwa mazowieckiego, śląskiego i wielkopolskiego. Średnio w zakładzie wytwarza się 2 miliony sztuk cegieł.
Przemysł szklarski najsilniej jest reprezentowany w województwie śląskim. Podstawowy surowiec do produkcji szkła to piasek kwarcytowy. Tylko niewielka część jest ulokowana w pobliżu miejsca wydobycia. Innym czynnikiem wpływającym na lokalizacje przemysłu szklarskiego jest dostęp do paliw, dlatego też najgęściej zlokalizowane są na Górnym i Dolnym Śląsku, potem huty zaczęły powstawać wzdłuż gazociągu Śląsk- Warszawa. Na Dolnym Śląsku występują licznie cenne kryształy. Szkło produkowane jest także w Piotrkowie Trybunalskim, Sandomierzu, Wołominie, Ożarowie, Krośnie.
Przemysł ceramiczny produkuje porcelanę, porcelit, fajans, ceramiką sanitarną i elektrolityczną, kafelki. W Polsce brakuje odpowiednich surowców do produkcji porcelany, dlatego też są one eksportowane z Czech. Największe ośrodki wytwarzające porcelanę znajdują się na Dolnym Śląsku. Do produkcji innych przedmiotów ceramicznych wykorzystywane są gliny, iły i kaolin. Przemysł ceramiczny występuje w 10 województwach, z tego najbardziej znane to takie miasta jak: Ćmielów, Włocławek, Opoczno, Chodzież.
Przemysł wapienniczy ulokowany jest głównie na terenie Polski południowej. Są to rejony najbardziej zasobne w złoża wapieni i margli. Są one wykorzystywane również w przemyśle rolniczym, przetwórczym, sodowym. Przemysł ten odznacza się występowaniem licznych, drobnych zakładów. Najsilniej jest reprezentowany w rejonie Kielc (Nowice, Sitkówka), w województwie opolskim i w mniejszym stopniu śląskim i lubuskim.
Kamienie budowlane najliczniej występują w Sudetach i na Przedgórzu Sudeckim. Występują tu marmury, granity i piaskowce. W Strzegomiu, Strzelinie i Wałbrzychu oraz na terenie Kotliny Kłodzkiej eksploatuje się głównie granity, bazalty, melafiry i porfiry, są one także wydobywane w okolicach Krakowa (rejon Krzeszowic). Z województwa świętokrzyskiego wydobywa się w dużej skali piaskowce, występują tu także nieliczne ośrodki eksploatujące kwarcyty i marmury.
