Aby osiągnąć obecny wygląd, Ziemia musiała przejść długą drogę - od kuli pyłów i gazów do żywej planety, zamieszkałej przez różnorodne organizmy. Aby lepiej zrozumieć teraźniejszy wygląd mórz i oceanów, trzeba znać historię Ziemi.

Archaik i proterozoik

Obecny wygląd skorupy ziemskiej formował się przez 4,5 miliarda lat. Jej rozwój rozpoczął się w erze archaicznej, kiedy to powstał Układ Słoneczny. Powoli zaczęły kształtować się litosfera, hydrosfera i atmosfera. Był to okres wczesnego kształtowania skorupy ziemskiej, skład atmosfery był zupełnie inny niż obecnie, ale istniały już pierwsze formy życia - bakterie.

Dopiero w proterozoiku nastąpiło ukształtowanie się tarcz kontynentalnych (kanadyjska, grenlandzka, gujańska, brazylijska, skandynawska, dekańska, arabska, saharyjska, afrykańska, azjatycka, zachodnioaustralijska), które były jednym lądem. I tarcz oceanicznych. Powstawały wtedy bardzo prymitywne organizmy roślinne i zwierzęce.

Era paleozoiczna

Kolejną era był paleozoik, w czasie jego trwania bardzo często zmieniały się warunki środowiska, generalnie panował klimat bardzo gorący. Erę tą dzieli się na sześć okresów, pierwszy z nich to kambr, w którym zaczynają pojawiać się skorupiaki i małże, stawonogi, glony.

W ordowiku powstaje Gondwana, jeden olbrzymi ląd. Klimat sprzyjał rozwojowi organizmów morskich, np. koralowców.

W sylurze pojawiają się ryby.

W dewonie świat ożywiony wyszedł z morza, pojawiły się pierwsze owady, a z roślin skrzypy i paprocie.

W karbonie klimat był bardzo gorący i wilgotny, sprzyjający rozwojowi bujnej roślinności. Pojawiły się płazy.

Perm to okres bardzo suchego klimatu, co wiązało się z powstawaniem rozległych pustyń. Rozwijały się wtedy rośliny iglaste, a także gady.

Era mezozoiczna

Kolejną erą był mezozoik, który dzieli się na trzy okresy: trias, jura, kred. W triasie nastąpił rozwój gadów oraz roślin okrytonasiennych.

W jurze panowały ogromne gady, dinozaury, zaczęły pojawiać się ssaki. Dzięki nagromadzeniu szczątków materii organicznej, powstały wapienie.

Ostatnim okresem mezozoiku był trias, w którym również powstawały skały osadowe - wapienie, margle, dolomity. Skamieniałością przewodnią tego okresu są amonity. Sprzyjające warunki klimatu pozwoliły na dalszy rozwój roślinności - głównie paproci. Zaczęły pojawiać się pierwsze ssaki.

Era kenozoiczna

Ostatnia era, to kenozoik, który trwa do czasów obecnych. Dzieli się go na dwa okresy - w pierwszym z nich - trzeciorzędzie nastąpiły fałdowania orogenezy alpejskiej. Dzięki temu powstały wiele nowych masywów górskich, a inne zostały odnowione. Świat roślinny i zwierzęcy dobrze się rozwijał, pojawiało się wiele nowych gatunków. Zaczęły dominować rośliny kwiatowe oraz jednoliścienne. Nastąpiła bardzo znacząca ewolucja ssaków. Powstały ssaki naczelne, małpy człekokształtne.

Pod koniec tego okresu klimat zaczął się ochładzać, co zapowiadało nadejście epoki lodowcowej. W czwartorzędzie nastąpiło zlodowacenie znacznych obszarów - lądolód nasunął się między innymi na tereny dzisiejszej Polski. Jego działalność przyczyniła się do powstania charakterystycznej rzeźby - glacjalnej, której podstawowymi elementami są: ozy, kemy, moreny, sandry, jeziora polodowcowe. W czasie plejstocenu wyginęło wiele gatunków roślin i zwierząt.

Drugą epoką czwartorzędu był holocen, podczas którego klimat ocieplił się, a lądolód zmniejszył swój zasięg do obszarów podbiegunowych. Był to okres formowania się Morza Bałtyckiego. Holocen trwa do dnia dzisiejszego.