Budowa

Alkohol etylowy posiada wzór chemiczny C2H5OH, należy do związków organicznych, do rodziny alkoholi monowodorotlenowych.

Własności fizyczne:

  • Ciecz bezbarwna
  • Specyficzny zapach
  • Ostry smak
  • Jest nieograniczenie rozpuszczalny w wodzie
  • Jego roztwór nie powoduje przepływu prądu
  • Temperatura krzepnięcia wynosi -114 oC
  • Temperatura wrzenia 78 oC

Właściwości chemiczne:

  • Etanol posiada odczyn obojętny: nie barwi papierka uniwersalnego, fenoloftaleiny czy oranżu metylowego
  • Powoduje denaturację białka
  • Jest łatwopalny, pali się niebieskim płomieniem według równania reakcji:

C2H5OH + 3O2 = 2CO2 + 3H2O

Zastosowanie:

  • Jako jodyna, czyli 3% roztwór alkoholowy jodu (jod nie ulega rozpuszczeniu w wodzie). Stosuje się ją
  • w dezynfekcji ran, wspomagająco - w leczeniu chorób skóry.
  • Jako rozpuszczalnik substancji, które nie są rozpuszczalne w wodzie.
  • W produkcji nalewek ziołowych, owocowych, często o działaniu leczniczym.
  • W produkcji leków.
  • Przy wytwarzaniu kosmetyków.
  • W postaci spirytusu salicylowego do dezynfekcji. Roztwór ten zawiera 2% kwasu salicylowego oraz 70% etanolu.
Otrzymywanie

C6H1206 = 2C2H50H + 2C02

Podczas produkcji wina z ziaren czy owoców widać wydzielający się dwutlenek węgla. Podczas tego procesu stężenie alkoholu wzrasta, ale jedynie do parunastu procent, gdyż powstający etanol powoduje niszczenie drożdży. Czysty spirytus uzyskuje się poprzez destylację, która polega na wykorzystaniu odmiennych temperatur wrzenia pomiędzy alkoholem oraz wodą.

Bezwodny alkohol (absolutny) uzyskuje się:

  • Dawniej poprzez ogrzewanie rektyfikatu z wapnem palonym
  • Poprzez destylację alkoholu rektyfikowanego z benzenem, na początku oddziela się mieszaninę azeotropową w temperaturze 64,9°C, potem bezwodny alkohol
  • Poprzez uwodnienie etylenu albo aldehydu - sposób syntetyczny

W przypadku produkcji etanolu z ziemniaków na początku należy shydrolizować skrobię do cukru prostego - glukozy.

Funkcje alkoholu

Już ludzie starożytności znali alkohol. Można znaleźć o nim wzmiankę w najstarszych dokumentach, kodeksach praw czy dziełach literackich. Napój ten pełni różne funkcje.

Funkcje alkoholu to:

  • fizjologiczne: odżywcze, energetyczne, przeciwbólowe, trawienne
  • psychologiczne: usuwające lęki, dodające odwagi, pobudzające wiarę we własne siły, rozładowujące napięcia
  • ekonomiczne: utrzymujące równowagę rynkową, jest źródłem dochodów państwowych i rodzajem uzależnienia gospodarczego
  • polityczne: alkohol może stanowić element władzy, występuje jako część walki politycznej, czasem służy do manipulowania ludźmi

Wpływ na organizm

Alkohol bardzo szybko zostaje wchłonięty przez ludzki organizm. Zaraz po spożyciu przedostaje się do układu pokarmowego, a potem, wraz z krwioobiegiem do wszystkich tkanek ciała. Szczególnie negatywny wpływ ma ten napój na mózg, wywołuje zmniejszanie sprawności umysłowej oraz fizycznej (sam pijący wydaje myśli, że ma "jasny" umysł i myśli szybko), a także ruchy nieskoordynowane, krok chwiejny, język plączący się.

Tempo występowania konsekwencji picia alkoholu jest zależne od:

  • dawki alkoholu
  • jego stężenia
  • indywidualnych cech organizmu (odżywiania, wagi, stanu zdrowia)
  • od przyzwyczajenia swojego organizmu do spożywania alkoholu

Trunek ten, jak wskazują statystyki, powoduje śmierć większej ilości osób niż wszystkie narkotyki razem wzięte. Niszcząc komórki mózgowe, jest przyczyną zmiany uczuć, myśli i zachowań. Powoduje nie tylko tak znane schorzenia jak: wady wrodzone oraz rak piersi i uszkodzenia wątroby, ale także uszkodzenia wielu narządów: mózgu, serca oraz wielu innych.

Nałóg alkoholowy

Niestety nie każdy umie pić "z kulturą". Zbyt częste i zbyt duże spożywanie alkoholu prowadzi

do uzależnienia alkoholowego, co w konsekwencji może nawet skończyć się śmiercią.

Alkohol etylowy, czyli główny komponent alkoholowych napojów, można otrzymać przez fermentację cukru lub skrobi przy użyciu enzymów drożdżowych. Podczas tego procesu, oprócz etanolu, powstają polifenole,

a także fuzle, powodujące objawy nadmiernego picia alkoholu, ale i nadające tym napojom specyficzny smak oraz aromat.

Dla każdego granica pomiędzy dobroczynnym działaniem alkoholu, a szkodliwym jest inna i bardzo trudna do określenia. Już niewielki nadmiar alkoholu wystarczy, aby nastąpiły "złe objawy": apatię, tendencję do płaczu lub wręcz przeciwnie wywołuje agresję. Z nadmiarem etanolu w organizmie są związane kłopoty trawienne, przyspieszenie utraty ciepła oraz ciśnienia krwi (prowadzi to do uszkodzenia naczyń wieńcowych), większa podatność na różnorodne infekcje.

Należy również podkreślić, że napoje alkoholowe to nie tylko te wysokoprocentowe, ale również piwo i wino.

Zbyt częste, systematyczne picie zbyt dużych ilości napojów alkoholowych prowadzi bardzo poważnych uszkodzeń:

  • żołądka
  • jelit
  • trzustki
  • serca (powiększenie i uszkodzenie serca, arytmia)
  • wątroby (częściowa lub całkowita marskość wątroby)
  • mózgu (podczas stanu upojenia alkoholowego możliwa jest utrata świadomości)
Leczenie

Samowolne leczenie alkoholika nie przynosi wymiernych efektów, ponieważ popełnia się zwykle wiele zasadniczych błędów. W konsekwencji prowadzi to do pogorszenia tylko jego stanu i utrudnia leczenie specjalistyczne.

Zachowania, wobec chorego, które pomagają mu wyjść z nałogu to:

  • nie grozić, nie karać
  • nie chować butelek, nie pozbywać się alkoholu
  • nie odpowiadać za osobę pijącą
  • nie tuszować szkód popełnionych przez alkoholika
  • nie spożywać alkoholu z chorym
  • nie wierzyć obietnicom abstynencji ze strony alkoholika
  • nie mówić, żeby alkoholik przestał pić dla dzieci

Dobroczynny wpływ rodziny to około 1/3 sukcesu, ale żeby można było mówić o wyleczeniu absolutnie niezbędna jest konsultacja u specjalisty. Osoba uzależniona powinna sobie uświadomić poczucie gniewu, krzywdy, smutku czy rozpaczy. Pomaga również dowartościowanie siebie: powinno się dobrze traktować samego siebie i nie dopuszczać do poniżania się. Nie można zamykać się w kręgu swojego nieszczęścia, ale podtrzymywać kontakty z ludźmi. Ważne jest przełamanie wstydu, przez co umożliwi korzystanie z oferowanej przez państwo, fundacje, stowarzyszenia czy kościół pomocy. Alkoholik musi również pomyśleć o przyszłości, o swojej rodzinie, absolutnie musi zabronić samemu sobie bicia oraz maltretowania najbliższych, ponieważ odejdą oni od niego, bo przecież każdy ma prawo do godnego życia.

Zaprzestanie picia alkoholu jest wyjątkowo trudne, ponieważ człowiek uzależniony zawsze znajdzie pretekst

do tego, żeby nalać sobie setkę. Oprócz tego ciągle zaprzecza, iż powodem wszystkich jego problemów stał się alkohol i mówi, że pije, bo ma poważne powody i liczne problemy. Szybsze wyjście z alkoholizmu u 50%-60% już pod koniec pierwszego roku terapii, jest bardzo często związane z pomocą rodziny i ogólnym, dobrym stanem zdrowia. Osoby mające problemy zdrowotne są słabiej zmotywowane do wyjścia z nałogu. Najtrudniejsza jest terapia u ludzi z zaburzeniami psychicznymi. Specjaliści uważają za sukces, jeśli u tego typu chorych występują okresy abstynencji, zmniejszona zostaje ilość konsumowanego alkoholu a oni sami nauczą funkcjonować się w społeczeństwie. Należy dodać, że terapia może zostać podjęta tylko poprzez świadomą decyzję uzależnionego, który faktycznie zrozumiał, że jego picie jest problemem i wyraża wolę zaprzestania spożywania alkoholu poparte mocną motywacją.

Etapy leczenia:

  • zaprzestanie picia alkoholu - detoksykacja
  • zdrowienie

Detoksykacja, czyli odtruwanie organizmu nie zmniejsza, niestety, głodu alkoholowego. Zaprzestanie spożywania tej substancji prowadzi, u osób w początkowym stadium, do takich objawów jak lęk czy zaburzenia snu. Długoletni alkoholicy muszą mieć profesjonalną opiekę, ponieważ objawy odstawienia są dużo poważniejsze: niekontrolowane trzęsienia, spazmy, panika, halucynacje, czyli drżączka poranna. Wymagają oni umieszczenia w szpitalu lub też w specjalistycznym ośrodku terapeutycznym z użyciem jednego lub kilku leków: benzodiazepiny, disulfiramu, trój cyklicznych leków przeciwdepresyjnych.

Terapia medykamentami ma jedynie funkcję pomocniczą. Zdrowienie to również programy obejmujące: edukację, terapie grupowe, zaangażowanie rodziny albo udział w zespołach samopomocy.

Państwo przeciw alkoholizmowi

W Rzeczypospolitej Polskiej rada gminy, na drodze uchwały, ustala ilość punktów sprzedaży napojów zawierających alkohol w ilości ponad 4,5%, oprócz piwa. Decyduje także o usytuowaniu miejsc sprzedaży oraz warunków handlu. Polskie prawodawstwo, zabrania, pod groźbą kary, sprzedaży i spożywania alkoholowych napojów na terenie placówek oświatowo-wychowawczych (również akademików), szkół, zakładów pracy, podczas zgromadzeń publicznych, w komunikacji krajowej oraz w budynkach wojskowych. W drodze rozporządzenia może również zabronić handlu i spożywania alkoholu (stały lub czasowy), np. podczas imprez masowych. Państwo zabrania sprzedaży i podawania alkoholu nietrzeźwym albo młodzieży poniżej 18 roku życia. Napojów alkoholowych nie można również kupić na kredyt lub pod zastaw.

Wpływ pozytywny

Alkohol może również wpływać pozytywnie na organizm, jeśli jest spożywany w rozsądnych ilościach. Poprawia on krążenie (rozszerzając naczynia krwionośne i umożliwiając lepsze dotlenione oraz odżywione wszystkich komórek), rozgrzewa czy pomaga rozluźnić się. Lampka czerwonego wina np. do obiadu zwiększa poziom dobrego cholesterolu we krwi, chroniąc przed miażdżycą. Wino białe, natomiast, zawiera substancje bakteriobójcze, niszczące drobnoustroje salmonelli. Nawet piwo posiada lecznicze działanie: lekarze polecają je chorym, którzy mają problemy z nerkami (piasek oraz kamienie)

Niewielka ilość etanolu może złagodzić skutki przeziębienia, a także pomóc w kłopotach trawiennych.

Podsumowanie

Picie alkoholu, sporadycznie i z umiarem wpływa zazwyczaj korzystnie. Gdy spożywanie trunków zaczyna być regularne i wiąże się z koniecznością zapomnienia o powszednich troskach i problemach, staje się już chorobą. A leczenie jej jest skomplikowane … Tak więc od nas samych zależy czy alkohol stanie się przyjacielem czy wrogiem.