Alkohol etylowy (etanol C2H5OH)jest bezbarwną cieczą o charakterystycznym zapachu. Pali się on niebieskim płomieniem i łatwo miesza się z wodą. Temperatura wrzenia alkoholu etylowego ma wartość 78,4°C. Substancja ta łatwo ulega utlenieniu do aldehydu octowego. Alkohol etylowy znalazł zastosowanie jako rozpuszczalnik, surowiec w wielu syntezach chemicznych, w przemyśle kosmetycznym (w produkcji perfum i wód toaletowych), w przemyśle farmaceutycznym. Jest on także dodatkiem do paliw silnikowych i wykorzystuje się go w przemyśle spożywczym.

Jednym z najbardziej rozpowszechnionych uzależnień na świecie jest alkoholizm. Alkoholizm (uzależnienie od alkoholu, choroba alkoholowa) polega na nadmiernym, ciągłym spożywaniu alkoholu. Alkoholizm polega na niekontrolowanym piciu i może być przyczyną przedwczesnej śmierci. Powodem sięgania po alkohol jest jego rozluźniające, rozhamowujące i euforyzujące działanie. Rozwijanie się uzależnienia od alkoholu jest zależne od wielu społecznych i indywidualnych czynników ryzyka.

Szczególnie wrażliwy na działanie alkoholu etylowego jest układ nerwowy. Właśnie w układzie nerwowym najwcześniej występują skutki spożywania neurotoksycznego etanolu. Powstawanie patologicznych zmian w tym układzie jest związane z niedoborem witamin (przede wszystkim witaminy grupy B), który jest wynikiem spożywania alkoholu. Wątroba, w której metabolizowana jest większość alkoholu, reaguje na jego nadmierną ilość kolejno: stłuszczeniem, czyli odkładaniem się tłuszczu w komórkach wątroby (u 90% osób pijących intensywnie), zapaleniem (u 40% lub według innych autorów u 10-15%), zwłóknieniem a w końcu marskością (15-30% lub według innych autorów u 8-10%). Marskość wątroby polega na zwłóknieniu tego narządu i jego fragmentacji. Powoduje to niewydolność wątroby i nadciśnienie w żyle wrotnej, które jest przyczyną powstawania i pękania żylaków w przełyku, a w następstwie pojawiają się silne krwotoki.Chorzy na marskość wątroby łatwo ulegają różnego rodzaju infekcjom.

Około 65% ostrych i przewlekłych zapaleń trzustki oraz związane z nimi uszkodzenia tkanki gruczołowej mają u podłoża nadmierne spożywanie alkoholu. Długotrwałe intensywne spożywanie alkoholu powoduje schorzenia układu sercowo-naczyniowego, takie jak arytmię, udary mózgu, nadciśnienie i kardiomiopatię. Spotykane często, u osób nadmiernie pijących, przewlekłe zapalenia błony śluzowej tchawicy i oskrzeli prowadzą do zwiększonej podatności na choroby układu oddechowego. U osób palących i nadużywających alkoholu 10-krotnie częściej występuje rak jamy ustnej, krtani oraz tchawicy. Pojawiają się też takie dolegliwości jak: uczucie suchości, pieczenie języka, zaczerwienienie gardła, uczucie niesmaku, itp. Alkohol działa na przełyk drażniąco i odwadniająco. Chemicznie i mechanicznie podrażnia wewnętrzną warstwę jego błony śluzowej. Ma to miejsce szczególnie podczas wymiotów, które nadrywają błonę śluzową. Alkohol jest jednym z najsilniejszych środków pobudzających w żołądku wydzielanie kwasu solnego. W połączeniu z nieregularnym, niepełnowartościowym odżywianiem się, a także różnymi sytuacjami stresowymi, w które obfituje życie każdego pijącego bez umiaru, prowadzi do nieżytu żołądka i choroby wrzodowej.

Nadużywanie alkoholu jest także przyczyną zwiększonego ryzyka zakażenia wirusem HIV i zarażenia chorobami wenerycznymi. Na skutek działania alkoholu na przewód pokarmowy i wątrobę pojawiają się zmiany skórne. Szczególnie widoczne są zmiany naczyniowe i przebarwienia na twarzy, zapalenie spojówek, obrzęki i przekrwienie twarzy. Bardzo często zmianom tym towarzyszy świąd. Spożywanie alkoholu jest przyczyną zwiększonego ryzyka wystąpienia nowotworów, przede wszystkim wątroby, gardła, krtani, tchawicy i przełyku.

U kobiet, które spożywają alkohol podczas ciąży obserwuje się znacznie częściej samoistne poronienia i przedwczesne porody. Najpoważniejszym powikłaniem związanym z piciem alkoholu w czasie ciąży jest alkoholowy zespół płodowy. Objawami alkoholowego zespołu płodowego są: niska masa urodzeniowa, opóźnienie w rozwoju, zły stan ogólny dziecka (np. często występujące wady serca i deformacje stawów) i wady rozwojowe. Bardzo często spotykane są zaburzenia neurologiczne, a przede wszystkim upośledzenie umysłowe.

Szkodliwe działanie alkoholu na organizm człowieka polega także na utracie tak zwanych pierwiastków śladowych (wanadu, krzemu, magnezu, itp.) i niedoborze witamin, bez których prawidłowe funkcjonowanie organizmu nie jest możliwe. Nie jest także prawda, że alkohol to środek rozgrzewający, ponieważ nie podnosi on temperatury ciała, a odczuwalne przez osobę pijącą alkohol ciepło jest wynikiem rozszerzenia naczyń krwionośnych znajdujących się tuż pod skórą.

Prócz szkodliwego oddziaływania alkoholu na organizm człowieka dorosłego, a w szczególności na młodzież, jest on także przyczyną wielu patologii społecznych.