Wprowadzenie

Alkohol obecny jest od dawna, od neolitu. Był często wspominany w dziełach literackich, dokumentach.

Cztery kardynalne funkcje alkoholu:

  • fizjologiczne: odżywcze, energetyczne, przeciwbólowe, trawienne
  • psychologiczne: usuwające lęki, dodające odwagi, pobudzające wiarę we własne siły, rozładowujące napięcia
  • ekonomiczne: utrzymujące równowagę rynkową, jest źródłem dochodów państwowych i rodzajem uzależnienia gospodarczego
  • polityczne: alkohol może stanowić element władzy, występuje jako część walki politycznej, czasem służy do manipulowania ludźmi

W różnych epokach alkohol pełnił inne funkcje. W społecznościach pierwotnych etanol spełniał przede wszystkim funkcje fizjologiczne, a w dniu dzisiejszym: ekonomiczne oraz polityczne. Na terenach starożytnej Mezopotamii i Egiptu pijano przede wszystkim piwo, a także wino.

Alkohol, który pijamy należy jest poddany wielu procesom m.in. destylacji. Chociaż metoda ta została rozpowszechniona we Włoszech oraz innych krajach europejskich w XI wieku, to opracowanie destylacji przypisane zostało Chińczykom. Substancja ta służyła celom medycznym, dopiero potem jako środek konsumpcyjny. W XVIII wieku opracowano metodę produkcji wódki z ziemniaków z użyciem wysoko efektywnych urządzeń, powodując wzrost produkcji oraz konsumpcji napojów alkoholowych. W wieku XIX alkohol służył przede wszystkim jako używka. Można tu mówić o pladze pijaństwa, która dotknęła praktycznie całą Europę. W Polsce największe pijaństwo rozwinęło się w latach 40 oraz 50 XIX wieku. Dlatego też należy zastanowić się nad skutkami picia.

Powody

Najpopularniejszymi napojami alkoholowymi w Polsce są wino, piwo i wódka.

  • piwo wytwarzane jest ze słodu jęczmiennego a także chmielowego, jako mocne zwiera ponad 4,5% alkoholu, a słabe - do 2,5%. Po ten trunek sięgają młodzi ludzie i często jest to początek uzależnienia
  • wina gronowe wytwarzane z winogron w wyniku fermentacji zawierają zazwyczaj 12% alkoholu
  • wódki wytwarzane są ze spirytusu poprzez jego rozcieńczenie i zawierają 40% alkoholu, Polacy najczęściej wybierają ten rodzaj alkoholu

W Polsce szacuje się, że 2-3 miliony ludzi nadużywa alkoholu.

Osoby narażone na uzależnienie to te które:

  • zbyt wcześnie miały kontakt z alkoholem (powyżej 80% dzieci szkół podstawowych próbowało alkoholu)
  • zły przykład najbliższego otoczenia: sąsiedztwa czy rodziców
  • złe przystosowanie społeczne
  • nie posiadające celów w życiu oraz ludzi, którym zabrakło motywacji bądź środków do ich realizacji tych którzy nie potrafią bądź nie mogą ich zrealizować
  • nie mają wiedzy na temat szkodliwości pici alkoholu

Pije się również gdy następuje:

  • zwiększenie ilości wolnego czasu, brak obowiązków
  • pogarszanie się relacji z rodzicami, sąsiadami lub przyjaciółmi
  • wzmaganie się kłopotów
  • brak stabilizacji
  • zwiększanie ilości oraz dostępności alkoholu na rynku
  • bezrobocie i stresy
  • bierność zawodowa, sportowa, społeczna

Jest wiele czynników, zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych, które wpływają na to, iż człowiek sięgnie po kieliszek. Nigdy nie wiadomo, kiedy jest już się uzależnionym, dlatego należy dążyć do unikania czy ograniczenia.

Wpływ na organizm

Alkohol, przyswojony przez organizm, działa bardzo szybko. Zostaje on błyskawicznie wchłonięty,

a z przewodu pokarmowego przedostaje się do krwi. Ona to doprowadza go do każdej komórki ciała. Alkohol wpływa na mózg zwalniając działanie komórek nerwowych. Zmniejsza w widoczny sposób sprawność umysłową oraz fizyczną, w przeciwieństwie do myśli upojonego. Widoczne skutki zbyt dużej ilości alkoholu to: chwiejny krok, nieskoordynowane ruchy, tzw. plączący się język.

Szybkość występowania konsekwencji działania alkoholu na organizm człowieka zależy od:

  • dawki alkoholu
  • jego stężenia
  • indywidualnych cech organizmu (stan odżywiania i zdrowia, waga)
  • przyzwyczajenia do spożywania alkoholu

Zbyt częste spożywanie alkoholu i w dużych ilościach prowadzi do nieuleczalnej choroby (alkoholizmu) związanej z wyniszczeniem organizmu i silnym uzależnieniem.

Pierwszy raz pojęcia alkoholizmu użył szwedzki lekarz Nagnusa Hussa w 1849r. Oznacza

on chorobę, będącą jedną z konsekwencji nadużywania alkoholu. Alkoholik wywołuje negatywny wpływ nie tylko na siebie, ale także na najbliższe środowisko, zwłaszcza rodzinę. Choroba ta głęboko zaburza świadomość oraz wolność osoby ludzkiej, często okazuje się być chorobą śmiertelną. Alkoholizm niszczy go we wszystkich aspektach jego człowieczeństwa oraz działalności. Prowadzi nieuchronnie do degradacji w różnych formach: duchowej, religijnej, psychicznej czy moralnej. Wywołuje powolną utratę swobody oraz odpowiedzialności. Człowiek uzależniony nie może normalnie funkcjonować w społeczeństwie.

Wpływ na inne sfery życia

Zagrożenia spowodowane alkoholizmem:

  • ekonomiczne: obniża się wydajności pracy, wzrasta przestępczość, rosną koszty terapii alkoholików, ponieważ wzrasta ich liczba
  • społeczno-kulturowe: degradacja stosunków międzyludzkich, rozpad instytucji rodziny, życie z dala od problemów społecznych, wulgaryzacja języka polskiego
  • biologiczne: dzieci i inni członkowie rodzin uzależnionych maja problemy natury psychicznej: nerwice, lęki, są często aspołeczni
Profilaktyka

Alkoholizm jest niewątpliwie problemem społecznym. Najważniejsza jest profilaktyka, ale żeby była skuteczna należy wykluczyć lub ograniczyć czynniki patogenne. Człowiek narażony na tego typu uzależnienie musi posiadać samoświadomość, zdolność błyskawicznego podejmowania decyzji, umiejętność odmawiania przy częstowaniu alkoholem. Cechy, które pomogą mu w tym to: silny charakter, silna wola, odwaga cywilna czy odporność psychiczna.

W Polsce nadmierne spożywanie alkoholu trzeba uznać za jeden z przejawów patologii społecznej.

W celu skutecznego przeciwdziałania temu zjawisku należy podejść globalnie, tzn. przeciwdziałać innym patologiom społecznym, których skutkami może być problem alkoholizmu.