Krwotoki
Krwotokiem nazywa się szybką i znaczną utratę krwi, która może stanowić zagrożenie dla zdrowia lub życia. Wymaga ona natychmiastowej pomocy i zatamowania lub chociaż zmniejszenia. W zależności od naczynia, z którego wypływa krew, można wyróżnić krwotok żylny i tętniczy. W zależności od miejsca, do którego wylewa się krew, mówi się o krwotoku zewnętrznym lub wewnętrznym (do jamy ciała i tkanek wewnętrznych). Krwotok jest znacznie silniejszy od krwawienia.
Białaczka
Białaczka to powszechna nazwa nowotworu układu krwiotwórczego. Przebieg jest przewlekły i polega na nadmiernym mnożeniu się niezróżnicowanych komórek macierzystych leukocytów. Wynikiem jest leukocytoza, czyli podwyższona zawartość białych krwinek we krwi (zwiększenie udziału lub przekroczenie normy). To z kolei powoduje niedokrwistość organizmu oraz czasami powiększenie śledziony i węzłów chłonnych.
Miażdżyca
Miażdżyca to choroba polegająca na zwężaniu światła naczyń krwionośnych w wyniku odkładania się w nich tzw. blaszek miażdżycowych z cholesterolu. Stopniowo te zgrubienia ścian wapnieją i stają się sztywne. Zmniejszenie światła naczynia powoduje trudności w przepływie krwi i powstawanie zakrzepów przyściennych. Prowadzi to do niedokrwienia poszczególnych narządów, co w skrajnym przypadku może doprowadzić do martwicy. Dokładna przyczyna powstawania miażdżyca nie jest znana, lecz istnieje wiele czynników sprzyjających jej rozwojowi:
- dieta zawierająca duże ilości nasyconych kwasów tłuszczowych oraz cholesterolu typu LDL
- nadciśnienie - ma niekorzystny wpływ na tętnice oraz ogólny stan zdrowotny
- palenie tytoniu
- mała aktywność fizyczna (systematyczne uprawianie sportów poprawia ukrwienie organizmu)
- inne choroby (cukrzyca, niektóre choroby genetyczne)
Miażdżyca może rozwijać się we wszystkich naczyniach krwionośnych, ale niektóre miejsca są szczególnie niebezpieczne. Są to:
- naczynia wieńcowe, bezpośrednio odżywiające i natleniające tkankę sercową - miażdżyca w tym miejscu grozi chorobą niedokrwienną i zawałem serca
- tętnice szyjne, doprowadzające krew do mózgu - miażdżyca w tym miejscu grozi udarem mózgu i paraliżem
- naczynia kończyn dolnych - miażdżyca rozwija się tu szczególnie często w przebiegu cukrzycy, grozi zgorzelą kończyny (tzw. stopa cukrzycowa)
Miażdżyca i związane z nią powikłania są główną przyczyną zgonów w krajach wysoko rozwiniętych. Na pierwszym miejscu znajduje się zawał serca.
Zawał serca polega na wystąpieniu martwicy wycinka tkanki sercowej wskutek niedrożności naczynia wieńcowego, którym dostarczana jest krew zawierająca tlen i składniki odżywcze. Zawał objawia się silnym, narastającym bólem w klatce piersiowej (w okolicy zamostkowej). Ból promieniuje na lewą rękę i część szyi aż do kątów żuchwy. Może utrzymywać się przez wiele godzin, a nawet przez całą dobę. Czasem towarzyszą mu obrzęk płuc i objawy wstrząsu: bladość, zimne poty, spadek ciśnienia krwi i przyspieszenie tętna przy jednoczesnym spadku jego siły. Część osób (ok. 20%) umiera od razu po zamknięciu się światła naczyń wieńcowych. U innych powstająca martwica ulega wchłonięciu przez sąsiadującą tkankę i przekształceniu w bliznę z tkanki łącznej, co trwa przez kilka tygodni. Jeśli blizna jest rozległa lub słaba, może odkształcać się podczas pracy serca (uwypuklać i rozciągać), co jest określane jako tętniak serca.
Zawał mięśnia sercowego można rozpoznać na podstawie badań EKG oraz zawartości we krwi niektórych charakterystycznych enzymów.
Nadciśnienie tętnicze
Utrzymujący się stan podwyższonego ciśnienia tętniczego - skurczowe powyżej 150mmHg, rozkurczowe powyżej 90mmHg. Jest to główne schorzenie w chorobie nadciśnieniowej oraz przy innego typu zaburzeniach ciśnienia.
