Wspomnienia niebieskiego mundurka - streszczenie krótkie
“Wspomnienia niebieskiego mundurka" to powieść Wiktora Gomulickiego, która jest sentymentalnym powrotem do czasów szkolnych w Pułtusku w latach 60. XIX wieku. Autor opisuje życie ucznia w realiach małego miasteczka, w którym działa gimnazjum prowadzone przez surowych, czasami niezbyt uwodzących wyobraźnię uczniów nauczycieli.
Najpierw rozbrzmiewa szkolny dzwonek. Lekcje rozpoczynają się wspólną modlitwą. W szkole pojawiają się pierwszoklasiści. Nie wszyscy potrafią dotrzeć do swoich klas. Jeden z nich, Piotruś Mieszkowski, spóźnił się do szkoły. Na szczęście trafić do klasy pomógł mu starszy kolega – Karol Kozłowski.
Powieść ukazuje codzienność uczniowską, na którą składają się nie tylko lekcje i nauka, ale także pierwsze przyjaźnie, młodzieńcze psoty oraz nieśmiałe zauroczenia. Charakterystycznym elementem książki jest pokazanie złożonych relacji między uczniami i nauczycielami oraz wzajemne oddziaływanie na siebie szkolnego środowiska.
W szkole uczą się różni chłopcy. Nie wszyscy uczniowie pochodzą z bogatych rodzin, są też synowie ubogich rzemieślników, jak Wojtek Krystek, syn stolarza, który musiał sypiać w trumnie, niektórzy pochodzą ze wsi i ich język śmieszy pozostałych. Są też tacy, którzy kilkakrotnie powtarzają tę samą klasę. Bardzo ważną rolę w życiu klasy pełni prymus - to pośrednik między nauczycielem i uczniem.
Autor skupia się także na opisaniu „szkolnych” talentów, jak mistrzowskie ostrzenie piór, kaligrafia (co bardzo przydawało się w podpisywaniu zeszytów, za co artysta pobierał stosowne wynagrodzenie), robienie piłek do grania.
Gomulicki z wielką czułością opisuje ówczesną młodość, ukazując jej niewinność, radości, ale także problemy, z którymi młodzi chłopcy musieli się mierzyć. Opisuje także ich wyczyny, którymi ścigali się o tytuł bohatera: pójście na cmentarz nocą, dwukrotne przepłynięcie rzeki w najszerszym miejscu, wykonanie skoku z huśtawki. Bohaterem zostaje jednak Sprężycki, który mimo długiej nieobecności w szkole z powodu choroby nogi, zdał wszystkie egzaminy i otrzymał nagrodę za najlepsze wyniki.
Sporo uwagi poświęca się także nauczycielom: polonista Skowroński był człowiekiem starej daty i uwielbiał autorów z XVIII w., którzy uczniom wydawali się przestarzali i nudni, jego następca natomiast zaczął z uczniami omawiać literaturę dla nich współczesną, bliską im i ciekawą, jak np. dzieła A. Mickiewicza. Jednym z nauczycielskich osobliwości był profesor Jastrebow - nauczyciel języka rosyjskiego. Od swoich uczniów wymagał jedynie, by kochali rosyjską poezję. Żywił się chlebem razowym i mlekiem.
Ostatni rozdział dotyczy planów uczniów, które robią oni już po otrzymaniu świadectw. Niektórzy zamierzają się dalej uczyć, inni będą pomagać rodzicom.
