Wspomnienia niebieskiego mundurka - czas i miejsce akcji
Akcja „Wspomnień niebieskiego mundurka” Wiktora Gomulickiego rozgrywa się w szkole powiatowej w Pułtusku. Właściwie większość wydarzeń odbywa się w murach szkoły. Jedynie właściwie historia Sprężyckiego i jego choroby przenosi akcję rozdziału poza szkołę. Nawiązuje się jednak do domów poszczególnych bohaterów, uwagę zwraca klasztor, z którym sąsiaduje szkoła, ale zgodnie z sugestią płynącą z tytułu utworu zdecydowana większości akcji rozgrywa się w murach szkoły i ich właśnie dotyczy.
Opisywane przez narratora wydarzenia rozgrywają się na przełomie lat 50. i 60. XX wieku. Jest to czas przed powstaniem styczniowym. Wyraźnie wskazuje na to choćby postać nauczyciela literatury rosyjskiej, który na tle innych profesorów szczególnie się nie wyróżnia. Uczniowie uczą się języka i literatury polskiej (co po powstaniu styczniowym nie było już takie oczywiste). Zestawienie „Wspomnień niebieskiego mundurka” Gomulickiego oraz „Syzyfowych prac” Stefana Żeromskiego bardzo dobrze pokazuje, jaka różnica w systemie edukacji zaszła między latami 50. XIX wieku a końcówką lat 60. XIX wieku. Szkoła widziana oczami Gomulickiego nie stara się na silę sformatować uczniów zgodnie z oczekiwaniami politycznymi, nie rusyfikuje, nie wywołuje strachu i niepokoju. Oczywiście we „Wspomnieniach niebieskiego mundurka” także pojawia się groźby inspektor stosujący kary cielesne, ale w końcu zostaje zastąpiony przez osobę myślącą postępowo.
Czas akcji obejmuje około 5 lat. Pierwszy rozdział rozpoczyna się w momencie, gdy uczniowie nauczyciele poznają się, kiedy maluchy rozpoczynają pierwszą klasę. Kończy się w momencie ich spotkania przed zakończeniem klasy 5. Fabuła nie ma jednak spójnego ciągu przyczynowo-skutkowego. Są to raczej opowieści o konkretnych historiach związanych z uczniami tej jednej klasy.
