Ludzie bezdomni - charakterystyka bohaterów

Tomasz Judym – główny bohater powieści, młody chirurg, który dzięki opiece bogatej ciotki miał możliwość ukończyć szkołę medyczną i praktykować w Paryżu, przyjeżdża do Warszawy, gdzie chce nieść pomoc innym. Opieka ciotki była jednak daleka od ideału, a Judym edukację ukończył jedynie dzięki własnemu uporowi. To wszystko sprawiło, że był gotowy do bezkompromisowej walki o swoje ideały. Judym jest wyjątkowo wrażliwy na krzywdę ludzką, cechuje się wysokimi standardami moralnymi, buntuje się przeciwko złu i krzywdzie ludzkiej. Jako wychowanek pozytywistów, jest zwolennikiem koncepcji pracy u podstaw; nie czuje co prawda więzi z ludźmi ze swojej klasy społecznej, ale jest gotów nieść im pomoc. Późniejsze wypadki w Cisach i Sosnowcu, tylko umacniają go w tym przekonaniu. Wśród bogatych także nie czuje się dobrze, nie jest gotów się z nimi bezdyskusyjnie godzić (np. w sprawie osuszania stawu), ale i wie, że nie dysponuje on tym samym kapitałem, co oni i nigdy nie będzie miał takiej siły przebicia. To wszystko sprawia, że czuje się outsiderem, cały czas z boku, nigdzie niezakorzeniony. Jedynie uczucie do Joanny daje mu nadzieję na przyszłość, ostatecznie jednak poświęca tę miłość w imię pracy na rzecz innych i spłacania długu wobec klasy społecznej, z której sam się wywodzi.

Joanna Podborska – guwernantka panien Orszeńskich, traktowana przez nie i panią Niewadzką bardziej jak przyjaciółka niż pracownica; dwudziestokilkulatka, brunetka o niebieskich oczach, bardzo piękna; pochodziła z ubogiej szlachty; gotowa nieść pomocy innym, jest wrażliwa na krzywdę ludzką; ceni Judyma za jego spojrzenie na świat, chce z nim założyć rodzinę i nieść wspólnie pomoc najbiedniejszym; ostatecznie nie zatrzymuje mężczyzny, kiedy ten wybiera inną drogę.

Korzecki – inżynier pracujący w kopalni w Zagłębiu, znał Judyma z czasów studiów, zaproponował mu pracę w lecznicy przyfabrycznej; człowiek ogarnięty nieustającym lękiem, bardzo przeżywający krzywdę innych, niezdolny do zaakceptowania krzywdy biednych warstw społecznych, ostatecznie popełnia samobójstwo.

Wiktor Judym – starszy brat Tomasza, ma żonę Teosię i dwójkę dzieci; człowiek biedny, zapracowany, ale jednocześnie gotowy do dalszych wyzwań i ciężkiej pracy, zdobywania wiedzy i szukania lepszego życia; jako działacz społeczny zostaje skazany na więzienie, dlatego ucieka z kraju i szuka lepszego życia za granicą.

Węglichowski – lekarz, który jako dyrektor Cisów sprawił, że zakład leczniczy zdobył renomę, człowiek inteligentny i pracowity, uwikłany jednak w walkę o władzę w Cisach; to sprawia, że mimo początkowego wsparcia dla Judyma, ostatecznie staje po stronie Krzywosąda, a po kłótni o staw zwalnia Judyma.

Jan Bogusław Krzywosąd Chobrzański – administrator zakładu w Cisach, kawaler o bujnej przeszłości i wielu talentach; chętnie zajmował się renowacją antyków; przede wszystkim dążył jednak do władzy i zaszczytów, co sprawiło, że wszedł w konflikt z Judymem.

Leszczykowski – jeden z zarządców Cisów, podejmujący jednak decyzje z zagranicy, co ograniczało mu pole działania; człowiek o otwartej głowie, ponadprzeciętnie myślący, gotowy wspierać Judyma w jego projektach społecznych; wytrwały marzyciel, który chciał, aby Cisy stały się popularnym światowym kurortem leczniczym.

Niewadzka – wdowa po właścicielu Cisów; dama o surowym sposobie bycia, ale życzliwa i gotowa do pomocy, mimo że nie do końca przyjmująca nowe idee społeczne; ceniła Judyma, opiekowała się pannami Orszeńskimi, wspierała Joannę.

Natalia Orszeńska – wnuczka pani Niewadzkiej, siedemnastolatka, która cieszyła się dużym zainteresowaniem mężczyzn, ale zawsze trzymała ich na dystans; zakochała się w Krabowskim, z którym uciekła za granicę

Wanda Orszeńska – młodsza z sióstr siostra, otwarta, śmiała, bezpośrednia.