Pieśni - czas i miejsce akcji
Omawiając „Pieśni” Jana Kochanowskiego, należy zwrócić uwagę na fakt, że większość utworów nie posiada określonego miejsca i czasu jako takiej akcji, ponieważ mówią o prawdach uniwersalnych. Dzięki temu przesłanie większości z nich pozostaje aktualne pomimo upływu kilkuset lat od ich napisania. Oczywiście warto pamiętać, że punktem odniesienia dla poety był wiek XVI, toteż spojrzenie autora na różne kwestie będzie się wiązać z tym okresem.
Nieco inaczej wygląda sytuacja w przypadku „Pieśni V” z drugiej części, czyli „Pieśni o spustoszeniu Podola”, w której mowa o konkretnych wydarzeniach historycznych. Utwór odnosi się do faktycznego najazdu Tatarów na ziemie polski, w tym Podole w roku 1575. Niniejsze wydarzenia miały miejsce w czasach współczesnych poecie.
Gatunek — pieśń, pierwotnie wykonywana przy akompaniamencie muzycznym. Jej początki sięgają starożytności, gdzie pełniła funkcję religijną, obrzędową lub rozrywkową. Charakteryzuje się regularną budową wersyfikacyjną, rytmicznością oraz melodyjnością, co ułatwiało jej śpiewanie. W literaturze renesansowej, zwłaszcza w twórczości Jana Kochanowskiego, pieśń stała się formą poezji refleksyjnej, filozoficznej, patriotycznej i religijnej, często nawiązującą do ideałów antycznych.
