Dusiołek - analiza i interpretacja
„Dusiołek” Bolesława Leśmiana to ballada – gatunek łączący elementy epiki, liryki i dramatu. Wiersz zbudowany jest z jedenastu czterowersowych strof, w każdej strofie dwa pierwsze wersy siedmiozgłoskowe i dwa kolejne – trzynastozgłoskowe. Utwór posiada rymy parzyste, co nadaje mu melodyjny, rytmiczny charakter, przypominający ludową przyśpiewkę. Język wiersza stylizowany jest na mowę ludową („olaboga!”, „trzebać było”).
Świat realny miesza się z fantazją, a groza z groteską. Bajdała — prosty chłop, symbol człowieka „ziemskiego” — doświadcza zła w postaci duszącego potwora. Po przebudzeniu nie kieruje pretensji ku sobie, lecz do Boga:
„Nie dość ci, żeś potworzył mnie, szkapę i wołka,
Jeszcześ musiał takiego zmajstrować Dusiołka?”.
Utwór można odczytywać jako metaforę ludzkiej bezradności wobec cierpienia, jako bunt przeciw Stwórcy, który tworząc życie, w tym samym akcie powołuje ból i zło.
