Cierpisz na syndrom oszusta? Sprawdź, jak go pokonać

Syndrom oszusta to problem psychologiczny, który sprawia, że osoby odnoszące sukcesy są przeświadczone o swojej niekompetencji i czują z tego powodu wyrzuty sumienia. Zjawisko może dotyczyć co trzeciej osoby na wysokim stanowisku. Jak walczyć z jego objawami?

Spis treści:

Czym jest syndrom oszusta?
Ilu ludzi doświadcza syndromu oszusta?
Jak radzić sobie z syndromem oszusta? 4 sposoby

Czym jest syndrom oszusta?

Syndrom oszusta to zjawisko psychologiczne, które objawia się nieuzasadnionym brakiem wiary we własne możliwości. Najczęściej dotyka osób, które odniosły sukces na takim czy innym polu. Mimo zewnętrznych dowodów, które potwierdzają ich kompetencje, osoby doświadczone syndromem oszusta uważają siebie za niegodnych spotykających je zaszczytów, nagród czy stanowisk i nie potrafią pozbyć się poczucia winy.

Po raz pierwszy angielski termin "impostor syndrome", czyli syndrom oszusta, pojawił się w artykule Pauline R. Clance i Suzanne A. Imes z 1978 roku, w którym autorki zidentyfikowały to zjawisko wśród kobiet zajmujących wysokie stanowiska korporacyjne.

Ilu ludzi doświadcza syndromu oszusta?

Początkowo przyjmowano, że syndrom oszusta dotyka przede wszystkim kobiet (prawdopodobnie ze względu na pierwsze badania, które skupiały się na środowisku pań).

Najnowsze publikacje wskazują, że zjawisko występuje niezależnie od płci i dotyka 25-30% ludzi o wysokich kwalifikacjach. Przynajmniej raz w życiu syndromu oszusta doświadczyło ok. 70% społeczeństwa. Zjawisko najczęściej ujawnia się u perfekcjonistów, osób z niską samooceną i neurotyków.

Przeczytaj: Sprawdza się w wielu dziedzinach życia. Na czym polega efekt św. Mateusza?

Choć zaburzenie nie zostało wyróżnione w klasyfikacjach takich jak DSM czy ICD, badania wskazują, że osoby cierpiące na syndrom oszusta są bardziej narażone na jednostki rozpoznawane klinicznie takie jak depresja i różne zaburzenia lękowe.

Jak radzić sobie z syndromem oszusta? 3 sposoby

Istnieje przynajmniej kilka sprawdzonych narzędzi, które mogą pomóc w uporaniu się z syndromem oszusta przy okazji eliminując też kilka innych psychologicznych pułapek, które odbijają się na naszym samopoczuciu i produktywności. Poniżej ograniczymy się jednak do trzech, które znajdują oparcie w badaniach naukowych i sprawiają wrażenie najbardziej uniwersalnych.

Gromadź dowody osiągnięć. Zbieranie konkretnych dowodów na swoje sukcesy, takich jak certyfikaty, nagrody czy pozytywne opinie, to skuteczny sposób na zwalczanie syndromu oszusta. Znajdź czas i miejsce na systematyczne dokumentowanie swoich osiągnięć.
Zdefiniuj sukces. Zamiast dążyć do nierealistycznego ideału, gdzie sukces oznacza doskonałość we wszystkich rolach, uznaj, że sukces jest wielowymiarowy. Określ realistyczne cele dla każdej roli lub zadania, pamiętając, że niepowodzenia są naturalną częścią rozwoju.
Zrozum, co oznacza „wystarczająco dobrze”. Wyznaczenie granicy, gdzie coś jest „wystarczająco dobre”, pozwala uniknąć wypalenia. Nie musisz być perfekcyjny we wszystkim – czasem wystarczy zrobić coś dobrze, aby zachować energię na inne ważne zadania.

Jakie zadania muszą być wykonywane wystarczająco dobrze? Jak dokładnie wygląda wystarczająco dobra wydajność, abyś mógł się powstrzymać, gdy dojdziesz do tego punktu. Pozwoli ci to zachować energię na inne ważne zadania, takie jak spędzanie czasu z bliskimi.