Szlak rodziny Ogińskich. Poznaj niezwykłe pałace i kościoły

Ród Ogińskich znany jest dzięki autorowi najbardziej znanego poloneza „Pożegnanie Ojczyzny”, nazywanego również polonezem Ogińskiego. Ale do tej rodziny należało znacznie więcej ciekawych osób – hetmanów, duchownych i marszałków. Według różnych źródeł ostatni mężczyzna z rodu zmarł około 1909 roku. Po Ogińskich zostało jednak przepiękne dziedzictwo kulturowe – pałace, zamki i kościoły. Które z nich warto zobaczyć?

Spis treści:

Szlak rodziny Ogińskich – historia
Skąd nazwa „szlak Ogińskich”?
Najpiękniejsze miejsca szlaku rodziny Ogińskich

Szlak rodziny Ogińskich – historia

Ogińscy to wymarły już polski ród książęcy herbu Brama, pochodzenia rusińskiego. Jego członkowie pełnili w Rzeczpospolitej urzędy kasztelanów, marszałków, wojewodów oraz wiele funkcji wojskowych. Ich nazwisko wzięło się od miejscowości Oginty.

Najbardziej znanym przedstawicielem rodu Ogińskich był Michał Kleofas Ogiński – kompozytor i autor poloneza „Pożegnanie Ojczyzny”.

Szlak Ogińskich to szereg miejsc, które związane są z tą rodziną – niektóre z nich zostały zapomniane, część już nie istnieje (na przykład pałac w Retowie czy pałac w Dukorze), wiele zaś odrestaurowano i otwarto do zwiedzania.

Skąd nazwa „szlak Ogińskich”?

Przeczytaj również: Najpiękniejsze miejsca w Polsce. Warto je zobaczyć

Nazwa „szlak Ogińskich” wzięła się po prostu od nazwy rodu Ogińskich. Prowadzi przez miejsca związane z tą rodziną: pałace i dworki, które zamieszkiwali czy kościoły, które otrzymywali. Jak przebiega szlak rodziny Ogińskich? Prowadzi przez Mazowsze, Litwę i Białoruś i obejmuje szereg popularnych, ale i mniej znanych miejscowości.

W Polsce na szlaku znajdują się takie miejsca jak pałac w Nieborowie i Pałac Ministra Skarbu w Warszawie, przebudowany z dawnego pałacu Ogińskich. Na Białorusi ważne dla Ogińskich miejsca to między innymi Zalesie i Kanał Ogińskiego w obwodzie brzeskim, zaś na Litwie – na przykład pałac w Płungianach.

Przeczytaj również: TOP 10 najpiękniejszych zamków w Polsce. Warto odwiedzić je podczas wakacji

Najpiękniejsze miejsca szlaku rodziny Ogińskich

Szlak krajoznawczy dziedzictwa kulturowego Ogińskich obejmuje rozmaite obiekty: kościoły, pałace, a nawet uniwersytet. Poznaj te najpiękniejsze!

Pałac Ogińskich w Płungianach – ten neorenesansowy pałac został zbudowany w 1879 roku przez rodzinę Ogińskich, a konkretnie na zlecenie Michała Ogińskiego. Budowla jest jednopiętrowym budynkiem, postawionym na planie prostokąta. Na jego tyłach znajduje się dziedziniec z okrągłym basenem i fontanną. Obok budynku znajduje się neogotycka stajnia oraz dwie oficyny. Obecnie mieści się tu Muzeum Sztuki Żmudzkiej.

Pałac w Siedlcach/Andrzej „ygd” Jagodziński, licencja: CC BY-SA 4.0

Pałac w Siedlcach – w pierwszej połowie XVIII wieku został przebudowany na murowaną barokową rezydencję przez księcia Michała Fryderyka Czartoryskiego, wielkiego kanclerza litewskiego i twórcę potęgi rodu. Po śmierci ojca, majątek po nim przejęła jego ukochana córka Aleksandra, żona Michała Kazimierza Ogińskiego. Z jej inicjatywy powstał klasycystyczny pałac w kształcie zbliżonym do podkowy. Ona również była inicjatorką założenia wokół niego parku krajobrazowego.
Pałac w Nieborowie – stanowił jedną z największych rezydencji magnackich w kraju, został wzniesiony w XVII wieku na polecenie prymasa Radziejowskiego. Wiele razy zmieniał właścicieli, ale największego rozkwitu doświadczył zarządzany przez hetmana Ogińskiego i rodzinę Radziwiłłów. Od 1945 budynkiem zarządza Muzeum Narodowe w Warszawie.
Kościół Trójcy Świętej w Rykantach – jest to jeden z najstarszych kościołów w rejonie trockim. Według źródeł historycznych w 1585 roku został on zbudowany przez właściciela dworu w Rykantach, Adama Talwosza. Parafię, w której się znajdował, dostali z czasem Ogińscy, jako wyznawcy katolicyzmu i według dalszego pokrewieństwa. Kanclerz Wielkiego Księstwa Litewskiego Marcjan Ogiński odnawiał ten zabytkowy kościół przez ponad 30 lat. Ostatecznie w 1688 roku przekazał go klasztorowi dominikanów w Trokach – tym samym czyniąc go kościołem katolickim. 
Kanał Ogińskiego – inicjatorem budowy kanału był hetman wielki litewski Michał Kazimierz książę Ogiński. Kanał miał połączyć drogami wodnymi zlewiska Bałtyku i Morza Czarnego, które znajdowały się w obrębie Rzeczypospolitej. Inwestycja ponadto miała ożywić gospodarczo i kulturalnie Polesie.
Majątek w Zalesiu – tu przez 20 lat swojego życia mieszkał kompozytor Michał Kleofas Ogiński i to właśnie tutaj powstało jego najsłynniejsze dzieło: polonez „Pożegnanie Ojczyzny”. Po śmierci artysty, w 1833 roku majątek przeszedł w ręce jego syna, Ireneusza, który po śmierci matki przeniósł się na Litwę. Potem właścicielem pałacyku był wnuk Michała Ogińskiego – Mikołaj. Z czasem pałac zaczął podupadać – aż do 2011 roku, gdy rozpoczęto jego renowację. Obecnie w ocalałym pałacu znajduje się muzeum.

Przeczytaj również: Ciekawostki historyczne: Słynne kobiety świata polityki

Od czego warto zacząć podróż? Jednym z najciekawszych obiektów na szlaku jest pałac w Siedlcach – oczko w głowie Aleksandry Ogińskiej. Dzięki niej odnowiono nie tylko ten pałac, ale i inne obiekty w mieście, na przykład kościół parafialny. Z jej inicjatywy w Siedlcach wybrukowano również część ulic. Szlak rodziny Ogińskich to nie lada gratka dla wszystkich osób, które interesują się rodami książęcymi i cenią sobie przepiękną architekturę.