Delfin, szympans, a może kruk – które z nich ma największe IQ?

Ptaki potrafią liczyć do 6, a niektóre psy są w stanie nauczyć się rozróżniać nazwy nawet 200 zabawek. Świnie z kolei prowadzą rozbudowane życie społeczne i mruczą do potomstwa, by je uspokoić. Które z żywych stworzeń może pochwalić się najwyższym IQ i jak to w ogóle badać?

Spis treści:

Test IQ u zwierząt – jak się odbywa?
Jakie zwierzę ma najwyższe IQ?

Test IQ u zwierząt – jak się odbywa?

O tym, że niektóre organizmy żywe wyróżniają się ponadprzeciętną inteligencją wiadomo nie od dziś. Od lat bada się bowiem szczury, świnie, gołębie czy szympansy, aby sprawdzić, któremu z gatunków najbliżej jest do człowieka. Badanie inteligencji zwierząt nie jest łatwe – każdy gatunek ma bowiem specyficzne dla siebie zachowania, które niełatwo przyporządkować do jakiegoś wzorca.

Jakiś czas temu świat obiegła informacja, że naukowcy z London School of Economics and Political Science oraz uniwersytetu w Edynburgu opracowali specjalny test IQ dla psów. Podobnie jak w testach IQ dla ludzi, badane psy (rasy border collie) musiały w określonym czasie rozwiązać różne zadania, np. znaleźć ukryte pożywienie. Okazało się, że zwierzęta, nawet w obrębie jednej rasy, różnią się poziomem inteligencji.

Wyniki eksperymentu pokazały bowiem, że te psy, które poradziły sobie dobrze z jednym zadaniem, szybciej i dokładniej rozwiązywały również inne. Wynikałoby z tego, że niektóre osobniki rzeczywiście są bardziej inteligentne od pozostałych.

Jakie zwierzę ma najwyższe IQ?

Zmierzenie IQ na takiej skali, jaką można zbadać inteligencję człowieka, jest w zasadzie niemożliwe. O poziomie IQ u poszczególnych gatunków wnioskuje się na podstawie:

wielkości mózgu i jego poszczególnych struktur,
zgodności kodu DNA z ludzkim,
specyficznych zachowań, np. umiejętności używania narzędzi, wykazywania się empatią czy rozwiązywania problemów.

Sprawdź także: Inteligencja ptaków. Kruki, wrony i sójki zadziwiają naukowców

Jakie zwierzę ma najwyższe IQ? Do pierwszej dziesiątki najbardziej inteligentnych należą:

Szympansy – w testach pamięci potrafią osiągnąć wyniki lepsze niż ludzie, a do tego są w stanie nauczyć się korzystania z komputera. Od dawna wiadomo, że sprawnie używają narzędzi i potrafią zapamiętać język migowy. Co więcej, odkryto u nich zdolności do manipulowania innymi członkami swojej rodziny!
Delfiny butlonose – mają bardzo duże mózgi, a ich niektóre struktury są większe niż u człowieka. Słyną z ogromnej empatii – troszczą się o siebie, ale również o przedstawicieli innych gatunków. W czasie polowania używają echolokacji i umieją się skutecznie komunikować.
Makaki rezusy – podobnie jak szympansy, mają doskonałą pamięć i szybko się uczą. Wyróżnia je jednak umiejętność planowania ataków i… skłonności samobójcze. Ich emocje można rozpoznać po minach.
Słonie – dzięki ogromnemu mózgowi, mają doskonałą pamięć. Niezwykłe jest też budowanie przez nie więzi z innymi słoniami: potrafią współczuć, opłakują zmarłych, a do tego rozpoznają się w lustrze. Tworzą w umyśle „mapy” wszystkich wodopojów, z których korzystały w ostatnich latach.
Ośmiornice – ich duży mózg bezpośrednio związany jest z inteligencją. Potrafią nauczyć się sztuczek, odkręcać słoik i rozwiązywać logiczne zagadki. Najciekawsza jest jednak umiejętność ośmiornic do planowania ucieczki – potrafią przygotować wielostopniowy plan, obejmujący na przykład rzucanie kamieniami w akwarium. Inteligencję ośmiornic udało się zbadać za pomocą rezonansu magnetycznego.
Kruk (i inne ptaki z rodziny krukowatych) – jeśli chodzi o ptactwo, nie mają sobie równych pod względem inteligencji. Naukowcy uważają, że wpływ na ich niebywały intelekt ma wyjątkowo długie dzieciństwo – dłuższe niż u innych gatunków. Jako jedyne z ptaków potrafią zrobić z patyków narzędzia, a naukowcy twierdzą, że są w stanie zrozumieć niektóre prawa fizyki.
Świnie – uznaje się je za najmądrzejsze ze zwierząt hodowlanych. Są zdolne do empatii, potrafią znaleźć drogę w labiryncie i świetnie orientują się w terenie. Okazuje się, że potrafią także grać w komputerowe gry.
Szczury – przez lata przeprowadzono na tych gryzoniach mnóstwo badań i eksperymentów, które dowiodły, że ich IQ jest jednym z najwyższych wśród żywych organizmów. Łatwo się uczą i doskonale orientują w labiryntach. Można je szkolić do wykrywania bomb i min. Najciekawsze są jednak ich zdolności do życia w społeczeństwie – bywają podekscytowane albo przygnębione, miewają wyrzuty sumienia i odczuwają stres.
Papugi żako – potrafią nauczyć się około 200 słów i całkiem nieźle opanować ludzką mowę. Naukowcy twierdzą, że papuga ta potrafi rozróżnić przyczynę i skutek, a gdy włoży się trochę wysiłku w jej wychowanie, jest w stanie nauczyć się liczenia.
Orangutany – mają DNA zbliżone do ludzkiego i być może dzięki temu rozumieją zasadę wzajemnego pomagania sobie. Eksperyment przeprowadzony w zoo w Lipsku wykazał, że oczekują później odwdzięczenia się za okazaną pomoc! Potrafią też jasno odróżnić przyczynę od skutku.

Wśród najbardziej inteligentnych zwierząt znajdują się zarówno gatunki dzikie, jak i te udomowione. Zarówno zagrożony wyginięciem orangutan, jak i domowy pies potrafią się uczyć, porozumiewać i odróżniać przyczynę od skutku. Nawet niekoniecznie lubiane szczury czy pająki budują skomplikowane sieci społeczne i dbają o relacje!