Spis treści:

Diugoń przybrzeżny – wyjątkowy morski ssak

Diugoń przybrzeżny (Dugong dugong) to jedyny przedstawiciel rodziny diugoniowatych. Dorosłe osobniki osiągają wielkość nawet 3 m i wagę do 400 kg. Choć wydają się ociężałe, nieporadne czy wręcz trochę rozlazłe, są silnie umięśnione. Nie są przystosowane do życia na lądzie – nie umieją się tutaj poruszać. Są ssakami, dlatego wypływają na powierzchnię po to, aby oddychać, a następnie nurkują, aby zjeść, przemieścić się w inne miejsce czy odpocząć. Wśród zwierząt lądowych ich najbliższym krewniakiem jest słoń. 

Diugonie porozumiewają się ze sobą, wydając charakterystyczne odgłosy, zbliżone do beczenia owiec. Według badaczy zwierzęta zaczynają lamentować w sytuacji zagrożenia, w ten sposób ostrzegając innych.

Jak wygląda diugoń?

  • Ma wrzecionowaty, zwężający się ku tyłowi tułów bez zaznaczonej szyi.
  • Płetwa ogonowa jest pozioma, na końcu ma rozwidlenie z ostrymi końcami.
  • Jego przednie kończyny przekształcone są w płetwy z 5 palcami, a kończyny tylne są zredukowane.
  • Ubarwienie diugoni jest ciemnoszare na grzbiecie i ciemnocieliste na brzuchu. Poszczególne okazy mogą się między sobą różnić.
  • Diugonie mają wystający, tępo zakończony pysk, który pozwala im żerować przy dnie. Bardzo charakterystycznym elementem wyglądu tych zwierząt jest wywinięta górna warga, która służy do wyrywania trawy morskiej.
  • Diugonie mają małe oczka z powiekami pokrytymi oleistą substancją, zapobiegającą wpływaniu do oczu słonej morskiej wody.

W związku z wymienionymi wyżej cechami wyglądu pojawia się często pytanie, czy diugoń to manat? Rzeczywiście – istnieje między nimi pewne podobieństwo, a  dodatkowo krowy morskie są krewnymi manatów słodkowodnych, ale nie jest to tożsamy gatunek. Różni je  przede wszystkim wygląd płetwy ogonowej – u manatów nie ma rozwidlenia.

Ze względu na specyfikę swojej diety diugonie nazywa się krowami morskimi. Co je krowa morska? Podobnie jak pospolita krowa lądowa, jest roślinożerna i żywi się trawą – tyle że morską. Wyrywa ją kopiąc pyskiem w dnie morskim. W poszukiwaniu trawy diugonie przemieszczają się do 40 km dziennie.

Sprawdź także: Mikroplastik zagraża ptakom? Polscy naukowcy biją na alarm

Gdzie żyją diugonie przybrzeżne?

Diugonie przybrzeżne żyją w stadach, w tropikalnych i subtropikalnych morzach. Zasięg ich występowania jest dość szeroki: można spotkać je u wybrzeży Afryki, aż do Australii, Wysp Marshalla i Nowej Kaledonii. Niegdyś populacje diugonia były widziane na Malediwach i Mauritiusie, ale obecnie nie zaobserwowano tam żadnych osobników.

Krowa morska wymrze? Prognozy są niepokojące

Populacja krów morskich drastycznie się zmniejsza, za co w dużej mierze odpowiedzialny jest człowiek. Zwierzęta te pływają na dość płytkiej głębokości, dlatego bardzo często wpadają w rybackie sieci jako przypadkowy gatunek. Giną także w zderzeniach z łodziami. Na ich niekorzyść działa również zanieczyszczenie wód oraz połowy – choć w większości krajów są pod ochroną, wciąż zdarza się, że urządzane są na nie polowania. 

diugoń
Co je diugoń? / fot. Reinhard Dirscherl / Interfoto / Agencja FORUM

W Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych opisane są jako gatunek narażony na wyginięcie. W Chinach diugonie zostały uznane za gatunek funkcjonalnie wymarłych – choć populacje nie były tam duże, regularnie widywano tam morskie krowy. 

Sprawdź także: Te ryby to pogromcy mikroplastiku w wodzie? Nowe badania

Zmiana klimatu i brak pożywienia

Zagrożeniem dla diugoni jest również zmiana klimatu – coraz częstsze burze, cyklony i ulewne deszcze niszczą główny składnik diety tych ssaków. Kiedy cyklony tropikalne uderzają w zatoki, zanieczyszczenia osadzają się na powierzchni wody, odcinając trawie morskiej dostęp do światła, niezbędnego do jej wzrostu. Szacuje się, że każdego roku znika około 7 proc. morskiej trawy. Jak duża jest skala zjawiska? Dwa cyklony, które uderzyły w 2023 roku w zatokę Havannah, zniszczyły wszystkie łąki trawy morskiej na tym obszarze. Jeśli nie ma pożywienia, diugonie muszą wyruszyć w drogę, by go poszukać. 

Odtworzenie populacji diugoni nie będzie łatwe – głównym problemem jest ich długi cykl reprodukcyjny – ciąża trwa 13 miesięcy, po czym samica rodzi zwykle jedno młode. Jest ono objęte opieką rodziców przez kilka, a nawet kilkanaście lat – do momentu osiągnięcia przez nie dojrzałości płciowej. 

Diugonie, czyli krowy morskie to stworzenia, które niespiesznie, nie robiąc nikomu krzywdy, przemieszczają się po ciepłych morskich wodach afrykańskich i australijskich. Niestety być może niedługo ten urokliwy gatunek morskiego ssaka będzie należał do przeszłości – będzie to kolejny tragiczny skutek globalnego kryzysu klimatycznego.

Źródła:  animalia.bio, redsea-project.com, theguardian.com, marineconservation.org.au 

Redakcja

 

Sprawdź również:

Płetwal błękitny – największe zwierzę na Ziemi. Pojawia się w Bałtyku

Ten ptak to sensacja w Polsce. Łatwiej go usłyszeć niż zobaczyć

Poluje na wszystko, co jest w stanie unieść. Nie omija także ludzi