Spis treści:
Egzamin maturalny w Formule od 2023 r. z języka polskiego w części pisemnej sprawdza:
Część 1. Język polski w użyciu (jest to zestawienie dwóch tekstów na zbliżony temat oraz poszczególnych zadań nawiązujących do danych tekstów, najczęściej są to teksty o charakterze popularnonaukowym czy publicystycznym, ale także odwołujące się do tematyki zaczerpniętej z życia, ujmujące tematy z różnych perspektyw)
Część 2. Test historycznoliteracki (znajdziemy tu zadania sprawdzające informacje z zakresu historii literatury, teorii literatury czy języka, test historycznoliteracki może zawierać zadania zawierające fragmenty tekstów literackich lub nieliterackich oraz teksty ikonograficzne)
Część 3. Wypracowanie (dwa tematy wypracowania do wyboru, bez załączonego tekstu literackiego, z wyjątkiem wiersza, tematy wypracowań mogą zawierać wiersz, ale wyłącznie jako tekst źródłowy, rozprawka argumentacyjna powinna zawierać nie mniej niż 300 słów)
Natomiast egzamin maturalny w Formule od 2015 r. z języka polskiego w części pisemnej na poziomie podstawowym składa się z dwóch części:
Część 1. Testu sprawdzającego umiejętność czytania ze zrozumieniem na różnych płaszczyznach
Część 2. Wypracowania – rozprawki (dołączony jest tekst epicki lub dramatyczny, rozprawka powinna mieć nie mniej niż 250 słów)
Przeczytaj również: Matura 2024. Jak napisać rozprawkę maturalną na 100%? Praktyczne porady
Rozprawka maturalna w formule 2015 i 2023 – różnice
W odróżnieniu od matury w Formule od 2015 r., na egzaminie dojrzałości w Formule 2023 r. nie znajdziemy interpretacji wiersza. Przede wszystkim dwa tematy do wyboru! Nie znajdziemy także fragmentów tekstu, do których należy się odwołać w wypracowaniu. Maturzyści w Formule od 2023 r. będą pisać wypracowanie o charakterze argumentacyjnym, czyli rozprawkę. Istotnie należy odnieść się do tematu zawartego w poleceniu, postawić tezę oraz potwierdzić tezę minimum trzema argumentami.
Celem rozprawki maturalnej jest potwierdzenie tezy za pomocą logicznych argumentów. Argumentami mogą być teksty literackie lub inne utwory. W rozprawce maturalnej „kontekst” odnosi się do szerszej perspektywy tematu wypracowania. Kontekst rozwija wybrany temat. Wykorzystanie kontekstów na egzaminie dojrzałości wzbogaca argumentację rozprawki maturalnej. Powołanie się na odpowiedni utwór literacki (w tym na jedną lekturę obowiązkową) czy też wybrany kontekst powinien rozwijać wypowiedź argumentacyjną. Podsumowując, w rozprawce maturalnej z języka polskiego w Formule od 2023 r. należy odwołać się do:
- co najmniej dwóch utworów literackich (w tym do jednej lektury obowiązkowej),
- co najmniej dwóch kontekstów.
Należy wspomnieć jeszcze o długości rozprawki maturalnej. Długość rozprawki maturalnej w Formule od 2015 r. wynosi minimum 250 słów. Rozprawka w Formule od 2023 r., która będzie obowiązywać w 2023 r. i 2024 r. to, co najmniej 300 wyrazów, w następnych latach wypracowania argumentacyjne będą musiały liczyć minimum 400 słów. W nowej formule nie ma także wymogu ściśle określonego porządku czy chronologii argumentów. Najważniejsze to logiczne, spójne, przemyślane i trafne wypowiedzi argumentacyjne.
Czytaj również: Pytania jawne matura 2025. Lista pytań i odpowiedzi
Schemat rozprawki maturalnej
Matura z języka polskiego od 2023 r. się zmienia. Jakie są różnice w schemacie rozprawki maturalnej w Formule od 2015 r. i od 2023 r.? Od 2023 r. na egzaminie maturalnym obowiązują nowe rozporządzenia. Istotną zmianą jest niewątpliwie pojawienie się części: język polski w użyciu czy też testu historycznoliterackiego. Niemniej jednak uwagę należy zwrócić na schemat rozprawki maturalnej.
Na co należy jeszcze zwrócić uwagę? Co jeszcze ulegnie zmianom w schemacie rozprawki maturalnej 2023 r. w odróżnieniu od 2015 r. ?
- Czas trwania: 240 minut (w formule od 2015 r. 170 minut)
- Objętość rozprawki: minimum 300 słów (w Formule od 2015 r. minimum 250 słów)
- Fragmenty tekstu do analizy: brak (za wyjątkiem wiersza), (w Formule od 2015 r. są dołączone teksty literackie)
- Budowa wypracowania: tekst o charakterze argumentacyjnym (w Formule od 2015 r. rozprawka problemowa czy też interpretacja wiersza)
Należy pamiętać, że zarówno rozprawka maturalna w Formule od 2015 r., jak i od 2023 r. ma na celu sprawdzenie wiedzy maturzysty. Przede wszystkim umiejętność uzasadniania własnego zdania, skutecznej i logicznej argumentacji.
Przeczytaj również: O co chodzi z centylami na maturze?
