Spis treści:
- Jak wygląda sieciarz jaskiniowy?
- Czy jad sieciarza jaskiniowego może zabić człowieka?
- Co robić po ukąszeniu przez pająka?
- Nie tylko sieciarz. Inne jadowite pająki żyjące w Polsce
Jak wygląda sieciarz jaskiniowy?
Gatunek charakteryzuje się rudawobrązowym zabarwieniem, a jego karapaks (pancerzykowata powłoka na tułowiu) sprawia wrażenie błyszczącego z wyrazistymi jamkami. Oczy oraz odnóża pająka z reguły są najciemniejsze, a długość tych drugich zazwyczaj jest większa u samców, niż u samic, które z kolei mają nieco grubszy odwłok.
Identyfikację sieciarza jaskiniowego ułatwiają właśnie jego rozmiary. To jeden z największych pająków żyjących w Polsce – długość ciała potrafi sięgać blisko 2 cm, a "średnica" pająka wraz z odnóżami to 5-6 cm, a według doniesień z Wielkiej Brytanii nawet 10 cm!
Wzmożoną czujność powinna wzbudzić obecność charakterystycznych kokonów w kształcie "łezki", które mieszczą w sobie od 200 do 500 pajęczych jaj. Dość łatwa do rozpoznania jest także pajęczyna sieciarza – ma klinowaty kształt, średnicę ok. 25-30 cm i otwarty "pępek", czyli centrum sieci.
Jak wskazuje nazwa, gatunek najłatwiej spotkać w jaskiniach, tunelach, kopalniach, a czasami także piwnicach domów. Dorosłe osobniki wykazują dużą wrażliwość na światło i robią wszystko, żeby przez większość czasu pozostawać w cieniu (o co najłatwiej pod ziemią). Ciekawostką jest fakt, że młode sieciarze w przeciwieństwie do rodziców bardzo lubią światło i chętnie podążają w jego stronę. Naukowcy podejrzewają, że jest to adaptacja ewolucyjna, która umożliwiała gatunkowi rozprzestrzenianie się po nowych terytoriach.
Jeśli chodzi o terytorium Polski, to sieciarze zamieszkują przede wszystkim południowe regiony naszego kraju.
Czy jad sieciarza jaskiniowego może zabić człowieka?
Krótka odpowiedź brzmi – nie. W Polsce (naturalnie) nie mieszka żaden pająk, którego jad stanowiłby bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka.
Po pierwsze, wcale nie tak łatwo sprowokować sieciarza do ukąszenia. Zwykle pająk nie reaguje nawet po ostrożnym podniesieniu i umieszczeniu go na gołej dłoni, a atak jest ostatecznością. Wśród hodowców sieciarz cieszy się przydomkiem "łagodnego olbrzyma".
Ból i objawy ukąszenia są porównywalne z użądleniem osy. W przypadku zdrowego, dorosłego człowieka jad może wywołać pieczenie, swędzenie, zaczerwienienie i miejscowy obrzęk. Ból osiąga apogeum ok. 20 minut po ukąszeniu i utrzymuje się przez maksymalnie kilka godzin. Natężenie objawów jest w dużej mierze uzależnione od stanu zdrowia danej osoby: wieku, wagi, obecności innych chorób i schorzeń, przede wszystkim alergii.
W praktyce jedyny przypadek, w którym ukąszenie sieciarza jaskiniowego może stanowić realne zagrożenie dla zdrowia i życia to wystąpienie wstrząsu anafilaktycznego – reakcji alergicznej, która w skrajnych przypadkach może doprowadzić do zatrzymania oddechu.
Co robić po ukąszeniu przez pająka?
W zdecydowanej większości przypadków wymagana interwencja ogranicza się do dezynfekcji miejsca ukąszenia, zastosowania maści na ukąszenia owadów łagodzącej pieczenie i świąd i obserwacji stanu zdrowia przez ok. 24 godziny.
Co do zasady ukąszenia owadów nie są powodem do wezwania karetki. Natychmiastowa reakcja będzie jednak konieczna w przypadku wystąpienia objawów takich jak:
- problemy z oddychaniem;
- opuchlizna w okolicach szyi;
- napady kaszlu.
Wskazują one na wystąpienie reakcji alergicznej, która bardzo szybko może skutkować niedrożnością dróg oddechowych (duszeniem) i wymagać podania antidotum.
Przeczytaj też: Jadowite pająki w Polsce. Gdzie można je spotkać? Których gatunków unikać?
Nie tylko sieciarz. Inne jadowite pająki żyjące w Polsce
Poza sieciarzem w Polsce występuje jeszcze kilka innych gatunków pająków, które są w stanie przebić ludzką skórę i wprowadzić jad do naszego krwioobiegu. Żaden z nich nie jest jednak na tyle jadowity, żeby wyrządzić nam większą szkodę niż chwilowe pieczenie i zaczerwienienia. Te gatunki to:
- kolczak zbrojny – drugi najbardziej jadowity polski pająk, którego jad w rzadkich przypadkach może nawet powodować gorączkę i nudności.
- tygrzyk paskowany – charakterystycznie umaszczony pająk, którego jad działa krótko, jednak potrafi wywoływać dość silny ból.
- sidlisz piwniczny – pająk o ciemnej barwie, który kąsa rzadko i lekko, za to cieszy się przydomkiem "kanibala" (dorosłe osobniki na pewnym etapie życia "oferują się" jako posiłek dla młodszych krewnych).
Ugryźć potrafi także krzyżak ogrodowy – prawdopodobnie najbardziej znany polski pająk. Teoretycznie jest on w stanie spenetrować ludzką skórę, choć ugryzienia są bardzo rzadkie i na tyle słabe, że wielu ludzi nawet ich nie zauważa, albo myli z ukąszeniem komara.
Źródła: gwo.pl; interia.pl; lasy.gov.pl
Czytaj także:
Co to za zwierzę? Trudny quiz z biologii
Jadowity pająk niedaleko Polski. Jak wygląda i co się dzieje po jego ukąszeniu?
Trzeci jadowity ssak w Polsce. Jego ślina uszkadza czerwone krwinki, leśnicy pokazali nagranie
