Spis treści:

Kolczak zbrojny – charakterystyka

Kolczak zbrojny (Cheiracanthium punctorium) to gatunek pająka należący do rodziny zbrojnikowatych. Występuje w Europie Środkowej (w tym w Polsce), Europie Południowej, na Bliskim Wschodzie i w Azji (środkowej i zachodniej części). Osiąga niewielkie rozmiary (samce od 7,5 do 12 mm, samice od 10 do 15 mm), ale ma duże i silne szczękoczułki o barwie żółtawoczerwonej, które są zakończone kolcami jadowymi.

Podobnie jak innych przedstawicieli rodziny zbrojnikowatych kolczaka zbrojnego charakteryzują szeroko rozstawione oczy. Ma on 6 par odnóży, z czego 4 pary to odnóża kroczne. Wszystkie są zakończone kolcami i mają zielonkawożółty kolor.

Przeczytaj również: Jadowite pająki w Polsce. Gdzie je można spotkać? Których gatunków unikać?

Kolczak zbrojny – warunki życia

Kolczak zbrojny lubi otwarte, zapuszczone tereny – nasypy kolejowe, łąki, wysokie trawy i krzewy. Preferuje suche, ciepłe miejsca i wysokie temperatury. Kolczak zbrojny prowadzi nocny tryb życia, żywi się owadami.

Najłatwiej natrafić na niego w okresie od czerwca do listopada, kiedy jest najbardziej aktywny. Kolczak zbrojny buduje pajęczynę głównie w kwiatostanach wysokich roślin na nieużytkach i murawach. W Polsce jest gatunkiem chronionym.

Łączy się w pary w sierpniu, wtedy też z pajęczyny tworzy na roślinach gniazdo wielkości jaja gołębia. W tym okresie trzeba szczególnie uważać na kolczaki zbrojne, które w trosce o gniazdo stają się bardzo agresywne. Samica kolczaka zbrojnego zostaje w gnieździe aż do zimy, kiedy pada z głodu.

1024px-Kelsterbach_fg26
Oprzęd stworzony przez kolczaka zbrojnego /fot. autor: Fritz Geller-Grimm, licencja: CC BY-SA 3.0

 

Kolczak zbrojny w Polsce

Dobrą wiadomością jest ta, że kolczak zbrojny w Polsce występuje rzadko, a jeszcze rzadziej zapuszcza się do domów. Niestety spotkanie w cztery oczy z tym stworzeniem jest bardzo nieprzyjemne i może mieć groźne konsekwencje dla zdrowia. Kolczaka zbrojnego można spotkać głównie na południu Polski.

Przypadki ugryzienia przez tego stawonoga były odnotowane w województwie dolnośląskim. Jego gniazda widziano też w Częstochowie i w Wielkopolsce, m.in. w powiecie szamotulskim i w Nadleśnictwie Oborniki.

Przeczytaj również: Wyglądają jak pająki na sterydach. Potrafią otworzyć kokosa

Jak rozpoznać kolczaka zbrojnego?

Jak na jadowitego pająka wygląda dosyć niepozornie – jest nie większy niż paznokieć kciuka dorosłego mężczyzny. Charakterystyczne dla kolczaka zbrojnego są długie odnóża, nieproporcjonalne do całego tułowia.

To, co widoczne na pierwszy rzut oka, to tułów pająka podzielony na pokaźny, okrągły odwłok barwy żółtej lub zielonkawożółtej i znacznie mniejszy głowotułów w kolorze brunatnoczerwonym. Przez środek jego odwłoka biegnie charakterystyczny ciemnobrązowy pasek. Można dostrzec także pokaźne szczękoczułki, które pająk rozchyla przed atakiem. Dzięki nim łatwo rozpoznać kolczaka zbrojnego.

Projekt bez tytułu (3)
Pazury jadowe kolczaka zbrojnego /fot. autor: Rainer Altenkamp, licencja: CC BY-SA 3.0

 

Kolczak zbrojny – objawy ukąszenia

Jest to jeden z najbardziej nietypowych pająków w Polsce. Objawy ukąszenia kolczaka zbrojnego przypominają zatrucie. Na początku pojawia się silny, długotrwały, piekący ból. Dolegliwości towarzyszy stan zapalny w miejscu ugryzienia, objawiający się obrzękiem. Poza bólem pojawiają się objawy typowe dla zatrucia takie jak osłabienie, dreszcze, gorączka, nudności, wymioty.

Niedawno przed kolczakiem zbrojnym ostrzegała w Polsce mama dwunastoletniej dziewczynki. Córka kobiety została ugryziona przez pająka w przydomowym ogródku. Miejsce, w które stawonóg wpuścił jad, było zaognione, a w jego pobliżu pojawiły się zaczerwienione pręgi. Objawom towarzyszył stan podgorączkowy. Należy pamiętać, że dolegliwości po ugryzieniu przez kolczaka zbrojnego mogą się utrzymywać nawet do dwóch tygodni.

Przeczytaj również: Jadowity pająk zbliża się do Polski. Jak wygląda i co się dzieje po jego ukąszeniu?

Kolczak zbrojny – skutki ukąszenia

Chociaż nie udowodniono, że skutki ukąszenia przez kolczaka zbrojnego mogą być śmiertelne dla człowieka (dla owadów już tak!), to z pewnością stanowią zagrożenie dla zdrowia. Przy podejrzeniu ugryzienia przez tego pająka należy zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu, który sam udzieli pomocy lub skieruje pacjenta do dermatologa albo chirurga.

Cheiracanthium_punctorium
Samica kolczaka zbrojnego z bliska /fot. autor: Alexf17, licencja: CC BY-SA 3.0


W przypadku ukąszenia owadów rutynowe leczenie polega na podaniu antybiotyku, leków przeciwhistaminowych (antyalergicznych) i leczeniu miejscowym za pomocą maści. W skrajnych przypadkach ugryzienie przez kolczaka zbrojnego może nawet wymagać hospitalizacji przez kilka dni.

Jeśli nie jest możliwe uzyskanie szybkiej pomocy ze strony lekarza, w ramach pierwszej pomocy należy ugryzione miejsce posmarować maścią lub żelem przeciwalergicznym. Aby zmniejszyć obrzęk, warto sięgnąć po chłodny kompres.

Trzeba pamiętać, że w rzadkich przypadkach ugryzienie przez kolczaka zbrojnego może wywołać silną reakcję alergiczną w postaci wstrząsu anafilaktycznego, a w efekcie nawet zatrzymać akcję serca.

 

Rozwiąż nasze quizy:

Czy popełniasz te typowe błędy ortograficzne? Rozwiąż QUIZ z języka polskiego

QUIZ ze znajomości Polski. Wiesz, gdzie to jest?

Test z wiedzy ogólnej. Uczeń podstawówki nie ma z nim problemu, a ty?