Spis treści:
- Krzyżak ogrodowy i tygrzyk paskowany
- Sidlisz piwniczny
- Kolczak zbrojny i sieciarz jaskiniowy
- Skutki ugryzienia przez jadowite pająki
- Gdzie można spotkać jadowite pająki w Polsce?
Krzyżak ogrodowy i tygrzyk paskowany – jadowite, ale łagodne
Stosunkowo najczęściej można się natknąć na krzyżaka ogrodowego, łatwego do rozpoznania dzięki białemu krzyżowi na odwłoku. Występuje on powszechnie na obszarze całego kraju i jest jednym z największych polskich pająków. Jako wytrawny drapieżnik atakuje ofiarę znienacka i wstrzykuje jej paraliżujący jad, którego działanie podobne jest do działania pestycydów. Człowieka może ugryźć, ale bez poważnych konsekwencji.
gailhampshire, licencja: CC BY 2.0
Bliskim krewnym pospolitego krzyżaka jest tygrzyk paskowany, jeszcze większy i jeszcze ciekawiej umaszczony. Jego odwłok pokrywają białe, żółte i czarne pasy, co znakomicie wyjaśnia nazwę gatunkową. Na szczęście dla nas skutki ugryzienia przez jadowite pająki z rodziny krzyżakowatych nie różnią się od konsekwencji ukąszenia osy, a zadaniem wielu są nawet znacznie łagodniejsze.
Przeczytaj również: Niebieskoocy kontra brązowoocy. Co mówi o nas eksperyment Jane Elliot?
Sidlisz piwniczny – lekko przeraźliwy
Do niesławnego klubu jadowitych pająków w Polsce należy również sidlisz piwniczny, gatunek typowy dla obszaru Europy. Jest on stworzeniem o nocnym trybie życia, więc nie tak łatwo jest go spotkać. Nie ma jednak czego żałować, gdyż sidlisz jest stosunkowo duży jak nasze realia (samica osiąga do 16 mm, samiec do 12 mm) i cechuje się nieprzyjemną wizualnie, ciemnopomarańczową fizjonomią. Co gorsza, potrafi gryźć, a jego ukąszenia są dość bolesne. I w tym przypadku dyskomfort jest jednak krótkotrwały i nie powoduje żadnych komplikacji.
Kolczak zbrojny i sieciarz jaskiniowy – najbardziej jadowite pająki w Polsce
Skutki ugryzienia przez jadowite pająki mogą być jednak poważniejsze. Do najniebezpieczniejszych stawonogów w kraju należy kolczak zbrojny o zielonkawożółtym odwłoku i często czerwonawym głowotułowiu. Jego jad, służący do obezwładniania ofiary, zawiera hemolizyny, które nawet u ludzi powodują rozpad czerwonych krwinek!
Drugim wrogiem publicznym jest sieciarz jaskiniowy, którego nazwa jasno wskazuje, gdzie można spotkać te jadowite pająki w Polsce. Ten dość sporych rozmiarów gatunek odznacza się rudawobrązowym głowotułowiem, długimi odnóżami oraz charakterystycznym odwłokiem – czarnorudym u samców oraz kulistym, żółtawym u samic.
Skutki ugryzienia przez jadowite pająki
W przypadku krzyżaka, tygrzyka i sidlisza ukąszenie jest zaledwie umiarkowanym dyskomfortem. Człowiek odczuwa ból, który może nasilać się przez kolejne dwie godziny, a w miejscu wkłucia pojawia się często zaczerwienienie, obrzęk oraz świąd. Objawy te mijają jednak bez śladu w ciągu 1-2 dni.
Więcej kłopotu powoduje jednak ugryzienie przez sieciarza jaskiniowego. Oprócz silnego bólu i dość rozległej opuchlizny w miejscu ukąszenia rozwija się często stan zapalny, który jest dość trudny do wyleczenia. Doznania są porównywane z użądleniem przez szerszenia.
Po ugryzieniu lekarze zalecają miejscowe stosowanie preparatów antyhistaminowych, a w razie silnego bólu nawet doustne przyjmowanie paracetamolu lub ibuprofenu. W wyjątkowych przypadkach obserwuje się reakcję alergiczną objawiającą się kaszlem i problemami z oddychaniem. Wówczas należy bezzwłocznie wezwać pogotowie.
Jeszcze poważniejsze następstwa miewa ugryzienie przez kolczaka zbrojnego. Silny ból w miejscu wkłucia może utrzymywać się nawet przez kilkanaście dni, a często towarzyszą mu: ogólne zmęczenie, nudności, dreszcze oraz gorączka. Leczenie objawowe środkami przeciwzapalnymi jest jak najbardziej wskazane. Niestety czasami prawie dwumetrowa ofiara dwucentymetrowego pająka musi zostać poddana hospitalizacji!
Przeczytaj również: Ścieżka ponad koronami drzew w Danii. Widoki są bajkowe
Gdzie można spotkać jadowite pająki w Polsce?
Dobra wiadomość jest taka, że w domowym zaciszu raczej nie spotkasz ani kolczaka zbrojnego, ani sieciarza jaskiniowego. Najpowszechniejsze jadowite pająki w Polsce z rodziny krzyżakowatych czyhają przede wszystkim w trawie i wśród typowo łąkowej roślinności. Zdradliwy kolczak bywa też spotykany na nasypach kolejowych i skrajach dróg, gdzie w ciągu dnia drzemie w pełnym słońcu.
Drugim typem miejsc, gdzie można spotkać jadowite pająki w Polsce, są nieco bardziej już stereotypowe jaskinie, tunele, studnie, strychy i piwnice. To właśnie w ciemnych, wilgotnych i relatywnie ciepłych miejscach na ofiary polują sieciarz jaskiniowy oraz sidlisz piwniczny.
Zanim jednak wpadniesz w panikę graniczącą z arachnofobią, musisz sobie uświadomić, że w Polsce żyje ponad 800 gatunków pająków. Zdecydowana większość z nich jest niegroźna, a nawet pożyteczna. Pająki redukują liczebność takich insektów jak muchy, komary i pluskwy. Nie należy ich więc zabijać, ale niektóre warto omijać!
Odpowiedzi do zadań z podręczników z biologii znajdziesz tutaj:
Biologia. Klasa 6. Podręcznik - rozwiązania i odpowiedzi
Biologia. Klasa 7. Podręcznik - rozwiązania i odpowiedzi
Biologia. Klasa 5. Zeszyt ćwiczeń - rozwiązania i odpowiedzi
