Spis treści:
- Jak działa elektrownia wodna?
- Elektrownie wodne w Polsce
- Solina – zwiedzanie elektrowni wodnej
- Przyszłość elektrowni wodnych
Jak działa elektrownia wodna?
Elektrownia wodna to zakład przemysłowy, produkujący energię elektryczną z energii potencjalnej wody. Najczęściej wykorzystuje się do tego odpowiednie ukształtowanie terenu, w tym głównie duże naturalne spady wód. Tam, gdzie teren naturalnie nie sprzyja budowie elektrowni, można wykorzystać energię wody poprzez stworzenie odpowiedniej konstrukcji. Wyróżnia się kilka rodzajów elektrowni wodnych:
- szczytowo-pompowe,
- przepływowe,
- pływowe,
- zaporowe.
Jak działa elektrownia wodna? Taka konstrukcja pozyskuje energię elektryczną na skutek zamiany energii potencjalnej wody na energię mechaniczną w turbinie, a następnie poprzez generatory w energię elektryczną.
Przeczytaj również: Ukraińskie elektrownie jądrowe w strefie wojny. Jakie mogą być skutki?
Elektrownie wodne w Polsce
Polsce daleko do światowej czołówki, jeśli chodzi o ilość i moc elektrowni wodnych. Wynika to przede wszystkim z ukształtowania terenu naszego kraju, ale także z dużej ekologicznej inwazyjności takich inwestycji. Niemniej jednak, w Polsce działa obecnie około 800 elektrowni wodnych. Większość z nich znajduje się na największych rzekach przepływających przez nasz kraj, głównie w regionach górskich. Aż 46% procent elektrowni zbudowano na Wiśle, a niecałe 9% na Odrze.
Do największych elektrowni wodnych należą:
- Elektrownia Żarnowiec – to największa w Polsce. Jest to elektrownia szczytowo-pompowa, osiągająca moc 716 MW. Jej budowę rozpoczęto w 1973 roku, a zakończono w roku 1983.
- Elektrownia Porąbka Żar – to druga co do wielkości elektrownia wodna w Polsce, również szczytowo-pompowa, generująca moc na poziomie 500 MW. Jej budowę zakończono w 1979 roku. Obecnie jest udostępniona do zwiedzania.
- Elektrownia w Solinie – to właściwie zespół dwóch elektrowni: Solina oraz Myczkowce. Osiąga moc 200 MW. Myczkowce oddano do użytku w 1961 roku, Solinę zaś w 1968 roku.
Czym spowodowana jest tak niewielka ilość elektrowni wodnych w Polsce? Choć jeszcze w latach 60. i 70. pokładano w nich duże nadzieje, w pewnym momencie rozwój tego sektora się zatrzymał. Głównym powodem było pojawienie się lepszych dla naszego kraju rozwiązań, takich jak fotowoltaika. Zaczęto również inwestować w energię wiatrową.
Solina – zwiedzanie elektrowni wodnej
Elektrownia w Solinie, a właściwie Zespół Elektrowni Wodnych Solina-Myczkowce, znajduje się na rzece San. Oprócz tego, że to jest to monumentalna konstrukcja, zachwyt wzbudza także jej położenie – leży w malowniczych Bieszczadach, pośród wzgórz i lasów. Elektrownia jest udostępniona do zwiedzania, jednak trzeba przestrzegać dość rozbudowanego regulaminu, który zabrania między innymi korzystania z telefonów komórkowych oraz fotografowania obiektu. Czas zwiedzania elektrowni to około godziny. Trzeba pamiętać, że temperatura w zaporze wynosi jedynie około 7°C. Zapora na Solinie ma 81,8 m wysokości i 664 m długości, co czyni ją najwyższą taką instalacją w Polsce. Jest też bez wątpienia największą atrakcją Jeziora Solińskiego.
Przeczytaj również: Największe zapory i tamy w Polsce. Jakie skrywają tajemnice?
Przyszłość elektrowni wodnych
Energetyka wodna jest podstawą niskoemisyjnej energetyki, produkując niemal połowę energii pochodzącej z tego typu źródeł. Jest jednak dyskusyjna ze względu na ogromny, negatywny wpływ na środowisko. Co można zrobić? Jeśli chodzi o Europę, unijne projekty zakładają przede wszystkim modyfikację istniejących już elektrowni. Po modernizacjach powinny działać zgodnie z unijnymi celami dotyczącymi zrównoważonego rozwoju, muszą być również przyjazne dla środowiska, akceptowalne społecznie i rentowne.
Jakie możliwości rozwoju elektrowni wodnych dostępne są w Polsce? Niestety potencjał energetycznego wykorzystania wody jest znacznie mniejszy niż w innych krajach. Wynika to z kilku czynników:
- warunków klimatycznych,
- średnich opadów deszczu,
- ukształtowania terenu.
Nie oznacza to jednak, że zupełnie nie ma sensu inwestować w wodne elektrownie. Trzeba to jednak zrobić rozsądnie. Według specjalistów najbardziej opłacalnym wykorzystaniem rzek w Polsce byłyby elektrownie kaskadowe. Mogłyby produkować energię szczytową wtedy, kiedy zapotrzebowanie na energię jest największe, czyli rano i wieczorem. Z punktu widzenia środowiska naturalnego najkorzystniejsza jest budowa małych elektrowni wodnych.
Historia energetyki wodnej sięga czasów starożytnych Chin i Indii, gdy powstały pierwsze prymitywne koła wodne. Dzisiaj elektrownie wodne znajdują się na całym świecie i odpowiadają za 16% światowej produkcji energii elektrycznej. Co ciekawe, w niektórych krajach zapotrzebowanie na energię elektryczną zaspokaja się przede wszystkim dzięki elektrowniom wodnym. Należą do nich Norwegia, Brazylia i Kanada.
Oprac.: Redakcja
Źródła: cire.pl, pgeeo.pl, solina.pl, ec.europa.eu, bryk.pl
Odpowiedzi do zadań z podręczników z geografii znajdziesz tutaj:
Geografia – wyjaśnienia do zadań z podręcznika
Odpowiedzi do zadań z podręcznika do geografii
Rozwiązania do zadań z podręcznika do geografii
